چرا شجریان هنرمندی ملی است؟
واژه «ملی» از آن دست کلماتی است که معمولا راحت درباره بسیاری از آدم‌ها به کار برده می‌شود؛ بی‌اینکه ارزش واقعی آن را مد نظر قرار دهیم. درست مثل واژه اسطوره که درباره فوتبالیست‌ها و کشتی‌گیرها و همه ورزشکاران از آن استفاده می‌کنیم.
واژه ملی هم متاسفانه در فرهنگ ما یک چنین باری پیدا کرده است. علتش هم این است که تعریف روشنی از آن در دست نیست.
به نظر من ساده‌ترین مفهومی که از واژه «ملی» می‌توان ارایه کرد، این است که آن شخص یا اثر یا مقوله به گونه‌ای باشد که یک ملت بر سر آن اشتراک نظر داشته باشند.
در تاریخ فرهنگ و هنر این مرز و بوم کم نبوده‌اند و هستند هنرمندانی که به‌راحتی بتوان آنها را هنرمند ملی نامید و همه درباره‌شان توافق داشته باشند؛ از خواننده، موسیقیدان، شاعر و... گرفته تا دیگران. سال‌ها پیش اگر خاطرمان باشد بر سر این که شاعر ملی ما کیست بحث‌های زیادی درگرفت اما این صحبت‌ها به نظرم بی‌نتیجه است برای این که به صورت مصداقی و در عمل مردم باید تشخیص بدهند بر سر چه کسی توافق جمعی دارند.
استاد محمدرضا شجریان یکی از بزرگ‌ترین آوازخوان‌های ایرانی است که با صدای جادویی و بی‌نظیرش و با انتخاب اشعاری که خوانده و نوع موسیقی که ارایه کرده و با توجه به رویکرد اجتماعی‌اش، محبوبیت زیادی کسب کرده است. او کسی است که به راحتی می‌توان هنرمند ملی نامیدش. این واژه از زمانی جلوی نام استاد شجریان قرار گرفت که در کوران حوادث اجتماعی یک دهه اخیر همراه و همگام با مردم شد.
در واقع از آن به بعد بود که مردم ما متوجه شدند در میان هنرمندان ما کسی هم هست که بی‌ریا همراه آنهاست و حاضر است در راه مردم فدیه دهد و فدیه دادنش هم به گونه‌ای است که خودخواسته بگوید من با صداوسیما کار نمی‌کنم و دیگر صدای من از این رسانه پخش نشود و صداوسیما هم لج کند و به تلافی «ربنای» استاد را از رادیو و تلویزیون پخش نکند؛ در حالی که آنها نمی‌دانستند عملا این اتفاق باعث محبوبیت بیشتر استاد شجریان خواهد شد.
به هر حال استاد شجریان آوازه‌خوان، هنرمند و موسیقیدان ملی است به مفهومی که می‌شناسیم و نامش در کنار سرداران ملی همچون ستارخان یا عارف قزوینی به عنوان شاعر ملی و دیگر کسانی که تا به حال به این صفت متصف شده‌اند، قرار می‌گیرد. برای این که مردم در وجود او، صدای او، در جهت‌گیری و نگرش او به مسائل اجتماعی، دردها و آلام خودشان را می‌بینند.
به نظرم می‌آید استاد شجریان در وضعیتی است که به‌راحتی می‌توان او را کنار هنرمندان ملی بعضی از کشورهایی که دورانی تاریخی را سپری کردند قرار داد؛ کسانی مثل « اوا پرون» آرژانتینی یا «ویکتور خارا»ی شیلیایی که به‌عنوان خوانندگان معترض آنها را می‌شناسند. البته این نکته را هم اضافه کنم که صرف معترض بودن، صرف سیاسی خواندن و کار سیاسی کردن وجهه ملی نمی‌آورد؛ مساله توافق جمعی مردم و یک ملت بر سر یک شخصیت است. حالا این شخصیت می‌تواند رزمنده، شاعر یا نویسنده باشد. حتی ممکن است یک شخصیت سیاسی باشد. وقتی می‌گوییم دولت ملی دکتر مصدق، برای این است که مردم بر سر شخصیت، نگاه و هویت او توافق جمعی دارند.
صرف نظر از برخی برخوردهایی که در چهاردهه گذشته با او شده، ولی واقعیت این است که به راحتی به هر کسی نمی‌شود صفت ملی را اطلاق کرد، به صرف این که او نسبت به موضوعی اعتراض کرده و شخصیتی معترض است. خیر؛ سالم بودن و دارای هویت بودن و البته هنرمند خاص بودن آن چیزی است که آقای شجریان را تبدیل به هنرمند ملی کرده است.
گرچه این مثال خوبی نیست ولی داشتیم خواننده‌هایی که ترانه‌های معترض - چه به سبک پاپ و چه به سبک سنتی - خوانده‌اند و به‌رغم محبوبیتی که داشتند هیچ‌کدام نتوانستند وجهه ملی پیدا کنند، اما پاک و سالم بودن، مناعت طبع داشتن و سرخم نکردن در مقابل قدرت و کرنش نکردن در برابر مقام و مسئول از آن دست چیزهایی است که خود به خود طی پنجاه سالی که از حضور ایشان در عرصه موسیقی ایران می‌گذرد، وی را به پدیده منحصربه‌فردی تبدیل کرده است به نام محمدرضا شجریان.
خاطرم هست من برای اولین بار زمانی که بچه بودم ایشان را به اسم سیاوش در برنامه‌ای رادیویی (با نام مشاعره اجرای مهدی سهیلی) شناختم. همان زمان لابه‌لای آیتم‌های آن برنامه رادیویی جوان خوش‌صدایی می‌خواند به نام سیاوش که بعدها فهمیدم سیاوش اسم مستعار آقای محمدرضا شجریان است.
این اسم مستعار به دلیل این بود که ایشان از خانواده‌ای مذهبی می‌آمد و چون پدرش قاری قرآن بود، این اسم مستعار را انتخاب کرده بود. ولی خوشبختانه آن قدر آن صدا جادویی و گیرا بود که من فکر می‌کنم هم خاندان خودش به وجود ایشان افتخار می‌کنند و هم ملت ایران به داشتن چنین هنرمند درجه یکی مفتخر هستند.
خدا را شکر اینک خبرهای خوشی از سوی پزشکان معالج وی شنیده می‌شود، این که استاد کم‌کم به سوی حالت معمولی و نرمال پیش می‌رود و امیدوارم هر چه زودتر به خانه و کاشانه و آغوش ملت ایران بازگردد که حتما این اتفاق خواهد افتاد و به نظرم باید این اتفاق فرخنده را به فال نیک گرفت.
وقتی آدم مصاحبه شجریان رو با بی بی سی فارسی صادق صبا می بینه کمی دلسرد میشه 
| 
شمانمیخواهیدواقعیت راقبول کنید.وقتی تمامی تریبونها درداخل دست افرادبه خصوص باشد انسان مجبوراست ازسایرتریبونهااستفاده کند.درقرن بیست ویک وعصرانفجاراطلاعات مابه پارازیت زدن به ماهواره افتخارمیکنیم این نتیجه اش همان است.درضمت درآن مصاحبه چیزی نگفته غیرحقیقت 
