قیمت خودرو تا کجا بالا می‌رود؟

با وجود اینکه شورای رقابت بخشنامه افزایش قیمت خودروها را داده بود تا قدری از شکاف قیمت کارخانه و بازار کم و قیمت‌ها نیز واقعی‌تر شود، اما تاکنون نوسان بازار گرفته نشده و روند قیمتی این کالای سرمایه‌ای همچنان بر مدار افزایش است. حتی قیمت خودروی پراید که تولید آن متوقف شده نیز مرز صد میلیون تومانی را رد کرده و مشخص نیست تا کجا ممکن است افزایش یابد. اما موضوع نگران‌کننده بازار خودرو، تاثیر بورس بر آن است. یک عضو اتحادیه فروشندگان و نمایشگاه‌داران خودرو معتقد است قیمت‌های ساختگی در بازار خودرو، شلختگی ایجاد کرده‌اند. افزایش قیمت توسط دارندگان خودرو در حالی است که هیچ مشتری در بازار وجود ندارد و با اعداد اعلامی خرید و فروشی در بازار انجام نمی‌شود.

این در حالی است که فعالان خودروسازی و قطعه‌سازی معتقدند که «بازار در انتخاب و خرید یک کالا اشتباه نمی‌کند.» بنابراین قیمت‌گذاری دستوری کار درستی نیست و باید بازار خودرو را به حال خود رها کرد. محمدرضا نجفی‌منش، رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی در تازه‌ترین اظهارات خود در این باره معتقد است که «قیمت پراید باید به 120 میلیون تومان هم برسد.» او استدلال کرده که: «دلار وقتی هزار تومان بود، پراید چقدر قیمت داشت؟ حدود ۶ میلیون تومان، یعنی ۶ هزار دلار و هنگامی که دلار به ۳۲۰۰ تومان رسید، پراید ۲۰ میلیون تومان شد و در نتیجه باز هم در محدوده ۶ هزار دلار بود. حالا، اما پراید چند است؟ ۹۳ میلیون تومان و دلار چقدر قیمت دارد؟ اصلا شما ۲۰ هزار تومان در نظر بگیرید، می‌بینید که پراید باید ۱۲۰ میلیون تومان باشد و از این رو است که بازار خطا نمی‌کند و پراید را می‌خرد، چون می‌داند قیمتش کمتر است.»

قیمت‌ها در بازار عادلانه است!

در هفته گذشته باز هم شاهد افزایش قیمت خودرو بودیم و در برخی خودروها رشد ۲۵ تا ۴۳ میلیون تومانی قیمت‌ها همه را متعجب کرد. این رشد قیمتی در شرایطی رخ داد که بازار خودرو کماکان در وضعیت رکودی به سر می‌برد و تنها افرادی که نیاز فوری به خرید یا فروش خودرو دارند در بازار حضور پیدا می‌کنند.

یکی از خودروهایی که این روزها سر و صدای زیادی به راه انداخته، پراید است. از ابتدای سال و از زمانی که اعلام شد تولید خودروی پراید متوقف شده است، قیمت این خودرو به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان رسید، همچنین پژو ۲۰۷ که تا چند روز قبل ۲۳۰ میلیون تومان قیمت داشت در این هفته ۲۷۰ میلیون تومان را هم رد کرد. البته این قیمت‌ها در حالی در بازار عنوان می‌شود که رضا شیوا، رییس شورای رقابت می‌گوید: «قیمت‌ها در بازار عادلانه است!»

برخی کارشناسان معتقدند یکی از دلایل افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو کاهش تولید خودرو است. در سال ۱۳۹۸ خودروسازان ۷۵۹ هزار و ۱۳۷ دستگاه خودرو تولید کردند این در حالی است که در سال ۱۳۹۶ تولید خودرو در ایران یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه بود که نشان می‌دهد میزان تولیدات از نصف هم کمتر شده است.

بر اساس آمارها سالانه معادل یک میلیون تقاضا برای خودروهای داخلی وجود دارد اما قدرت تولید خودروسازان داخلی حدود ۶۰۰ هزار دستگاه است؛ این امر موجب می‌شود که ۴۰۰ هزار متقاضی باقی مانده پاسخ تقاضای خود را دریافت نکنند.

واکنش بازار خودرو به ریزش شاخص‌های بورس چه بود؟

طی دو هفته گذشته شاهد افت شاخص‌های بورس بودیم و عده‌ای معتقدند با ادامه روند کاهشی شاخص‌های بورس و خروج سرمایه‌ها از بازار سرمایه نوسان در بازار خودرو نیز بیشتر خواهد شد و خروج پول از بورس به‌شدت می‌تواند بازار خودرو را تحت تاثیر قرار دهد. اما چقدر عرضه و تقاضا در این بازار تاثیر داشته است؟ به گفته علیرضا پورحسنی، عضو اتحادیه فروشندگان و نمایشگاه‌داران خودرو دارندگان خودرو با اعلام قیمت‌های ساختگی در بازار نسبت به افزایش قیمت‌ها اقدام کرده‌اند این در حالی است که هیچ مشتری در بازار وجود ندارد و با اعداد اعلامی خرید و فروشی در بازار انجام نمی‌شود. پورحسنی در این باره می‌گوید: به نظر می‌رسد بیشتر اعداد روی کاغذ تغییر می‌کند تا اینکه معامله خودرو با این قیمت‌های عجیب و غریب انجام شود.

این کارشناس خودرو ادامه می‌دهد: هر زمان جرقه‌ای در بازار ارز خورده قیمت خودرو جهش صعودی داشته‌؛ تا چند روز پیش که قیمت دلار ۲۲ هزار و ۷۰۰ تومان بود بازار خودرو هم ثبات داشت اما درست از زمانی که نرخ دلار ۲۴ هزار تومان را رد کرد یک‌باره بازار خودرو هم ملتهب شد.

پورحسنی با بیان اینکه این التهابات در بازار خودرو به ضرر همه مردم است، می‌گوید: از زمانی که واردات خودروهای خارجی به کشور ممنوع شد و آمار تولید و عرضه خودرو هم با شدت گرفتن تحریم‌ها در کشور افت کرد، عرضه و تقاضا مانند سابق در بازار نیست.

این کارشناس خودرو می‌گوید: اگر شرایط مانند سابق بود و محدودیتی در عرضه خودرو وجود نداشت باید با ارایه طرح‌های اقساطی به دنبال مشتری می‌گشتیم اما وضعیت به گونه‌ای شده که به دلیل محدودیت‌ها خودروهای کارخانه‌ای را قرعه‌کشی می‌کنند.

او می‌گوید: خودرو در ایران کالای سرمایه‌ای محسوب می‌شود و افرادی که توان خرید ملک را ندارند و باید برای خرید مسکن حداقل ۲ تا ۳ میلیارد تومان هزینه کنند با سرمایه کمتر خودرو تهیه می‌کنند تا زمانی که گران‌تر شد آن را بفروشند و اگر کسی ۱۰۰ میلیون تومان هم داشته باشد می‌تواند وارد این بازار شود و مسلما با توجه به کاهش ارزش پول ملی این اقدام مردم از نگه داشتن منابع‌شان در بانک‌ها بهتر است.

پورحسنی با اشاره به قیمت برخی از خودروها در بازار آزاد می‌گوید: پراید ۱۳۱ در حال حاضر به ۹۷ میلیون تومان، پراید ۱۱۱ به ۱۰۵ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ به ۱۷۸ میلیون تومان و سمند ال ایکس در بازار به ۱۷۵ میلیون تومان رسیده است.

این کارشناس خودرو ادامه می‌دهد: همچنین پژو ۲۰۶ تیپ ۲ به ۱۹۵ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ به ۲۴۰ میلیون تومان، ساندرو اتوماتیک به ۴۰۵ میلیون تومان، چانگان ۴۳۰ میلیون تومان، ساندرو استپ‌وی به ۴۳۵ میلیون تومان و سراتو به ۷۴۰ میلیون تومان رسیده است.

سازمان تعزیرات: دست‌مان برای برخورد با گرانفروشی بسته است

سیدیاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی نیز درباره وضعیت این روزهای بازار خودرو گفته است: با توجه به اینکه سقف قیمت خودروها در بازار و سطح خرده‌فروشی و عرضه مشخص نیست، دست این سازمان برای برخورد با گرانفروشی بسته است.

به گفته رایگانی در ۱۶ ماه گذشته حدود ۲۵ هزار پرونده خودرویی را در سازمان تعزیرات حکومتی، مختومه شده که حدود ۸۳ درصد آن پرونده‌هایی هستند که شفاف بودند و با آنها برخورد شده است، اما با توجه به اینکه سقف قیمتی خودروها در بازار و سطح خرده و عرضه مشخص نیست، دست سازمان تعزیرات حکومتی برای برخورد با گرانفروشی بسته است.

اختلاف قیمت بازار و خودروساز نشان می‌دهد نه خودروساز از این قیمت‌ها راضی است و نه مردم، اما در این میان عده‌ای به عنوان دلال و واسطه در حال مدیریت بازار هستند و سود اصلی به جیب آنها می‌رود. مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت در این باره گفته است: «قیمت خودرو در این دو هفته هیجانی بوده است و یک عده سوداگر در فکر استفاده از این شرایط هستند و قطعا این قیمت‌ها شکسته خواهد شد. او تاکید کرده افرادی که در این شرایط وارد بازار خودرو شدند حتما زیان خواهند کرد.»

به نظر می‌رسد نوسانات ارزی بهانه‌ای برای افزایش قیمت دوباره خودروها در بازار شده و خریداران خودرو را از هر گونه معامله‌ای پشیمان کرده است. با توجه به افزایش چند باره قیمت خودرو و نبود نظارت بر بازار نه تنها طرح‌های فروش دو خودروساز دردی از بازار دوا نخواهد کرد بلکه با افزایش قیمت‌ها خرید خودرو برای مصرف‌کنندگان به یک رویای دست‌نیافتنی تبدیل می‌شود.