دکتر عباس بازرگان در میزگرد"بررسی علل کاهش اقبال دانشجویان به آموزشهای علوم و مهندسی" با بیان این که انتظار میرود آموزش و یادگیری دانشآموزان در سه حیطه انجام میشود گفت: این سه حیطه شناختی، عاطفی و مهارتی است. انتظار این است که سه حیطهی یاد شده پیامدهای یادگیری دانشآموزان را در چهار مولفه پرورش دهد.
وی درباره این چهار مولفه گفت: این چهار مولفه، یادگیری برای دانستن، یادگیری برای انجام دادن، یادگیری برای زیستن و یادگیری برای با هم زیستن است. در یادگیری برای دانستن باید به دانشآموز یاری داد تا مهارتهای شناختی خود را برای استفاده از فرصتهای یادگیری ( این که چگونه میتواند به یادگیری بپردازد)، توسعه دهد.
این فارغالتحصیل دانشگاه پیتسبورگ افزود: در یادگیری برای انجام دادن باید به دانشآموز یاری داد تا مهارتهای عملی را در خود پرورش دهد، به طوری که به کمک آنها بتواند صلاحیتهایی را به دست آورد که برای هماهنگی با محیط پیرامون و تحولات ناشی از فناوریهای نوین لازم است. در یادگیری برای با هم زیستن باید به دانشآموز یاری داد تا نسبت به ویژگیهای سایر افراد و فرهنگ آنان و درونبستگی آنان و جوامع توجه کند.
به گفته استاد بازنشسته دانشگاه تهران، برای پرورش انگیزه انتخاب رشته ریاضی باید بر جنبههای مرتبط با دانش ریاضی و مفاهیم چالشبرانگیز یادگیری در حیطههای شناختی و عاطفی در پایههای دوره ابتدایی و متوسطه تاکید کرد. اما آن جا که سنجش ملی درباره پیامدهای یادگیری دانشآموزان در پایان دوره اول متوسطه انجام نمیشود، اظهار نظر درباره این که کدام یک از مولفههای یاد شده تا چه اندازه در دانشآموزان پرورش مییابد صرفا به حدس و گمان پرداخته میشود.
بازرگان در بخش دیگری از سخنان خود درباره عوامل بالقوه موثر در عدم انتخاب رشته ریاضی توسط دانشآموزان دوره اول متوسطه گفت: دانش، نگرش و توانش دانشآموزان و حس ناکافی بودن توانمندی آنها برای ورود به این رشته و همچنین الگوهای اجتماعی ناموفق در رشتههای ذیربط از عوامل موثر در عدم انتخاب ریاضی است.
وی افزود: بازار کار دانشآموختگان دانشگاهی در رشتههای ریاضی هم یکی دیگر از عوامل موثر بر انتخاب نکردن ریاضی است. تصور بر این است که اغلب دانشآموختگان ریاضی برای دبیری استخدام میشوند. والدین نیز در کاهش رغبت دانشآموزان به انتخاب رشته ریاضی نقش دارند. مدرسان هم با بازخوردهای منفی نسبت به عملکرد دانشآموزان در دروس ریاضی بر انتخاب نکردن این رشته توسط آنان نقش دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به نقش مشاوران تحصیلی در هنگام انتخاب رشته گفت: طیف انتخاب رشته در آموزش عالی برای دانشآموختگان دوره متوسطه در رشته تجربی به مراتب بیشتر از رشته ریاضی است.
بازرگان، تقویت برنامه درسی، معرفی الگوهای موفق دانشآموختگان در رشتههای مهندسی، ریاضی و علوم پایه از طریق برنامههای رادیویی، تلویزیونی و سایر رسانههای جمعی و اجرای برنامههای کارشناسی با کهاد کارآفرینی و کارشناسی ارشد حرفهای در رشتههای علوم پایه را موجب استقبال بیشتر دانشآموزان از رشته ریاضی دانست.
وی افزود: علاوه بر موارد فوق، اجباری کردن گذراندن دروس کارآفرینی در دوره کارشناسی و امکان خوداشتغالی برای دانشآموختگان رشتههای ذیربط دانشگاهی، آشنا کردن مشاوران تحصیلی با امکانات کارآفرینی دانشآموختگان رشتههای ذیربط و افزایش آگاهی والدین و مشاوران تحصیلی با امکانات خود اشتغالی در رشتههای مرتبط با ریاضی موجب استقبال دانشآموزان از رشته ریاضی میشود.
این استاد مدیریت و برنامهریزی آموزشی در پایان بیان کرد: برای تدوین برنامه عملی جهت افزایش رغبت دانشآموزان به رشته ریاضی، پیشنهادها و توصیهها باید بر شواهد و نتایج پژوهشهای میدانی حاصل از طرحهای تحقیق به روشهای کمی و کیفی مبتنی باشد.