بهترین مکان برای نگهداری گل و گیاه در خانه کجاست؟

وقتی حرف از دکوراسیون داخلی به میان می‌آید، معمولا درباره چیدمان و انتخاب مناسب وسایل قسمت‌های مختلف خانه مثل سالن پذیرایی، اتاق نشیمن، آشپزخانه و... صحبت می‌شود. در این میان، در بسیاری از طراحی‌های داخلی چه در فضای منزل و چه در محیط کار، جایی هم برای گل و گیاه درنظر گرفته می‌شود. در این‌گونه طراحی‌ها گل و گیاه بیشتر به‌عنوان عنصر تزئینی و زیبایی‌بخش به‌حساب می‌آید و گاهی هم حتی نقش یک عنصر پرکننده فضای خالی را بازی می‌کند.

اما بسیاری از طراحی‌های داخلی، حلقه مفقوده مهمی دارند و آن، این است که در این طراحی‌ها نیاز‌های گل و گیاه به عنوان یک موجود زنده درنظر گرفته نمی‌شود؛ گیاهان زبان ندارند تا نیازشان را اعلام کنند و مثلا بگویند که ما نور می‌خواهیم یا به سایه احتیاج داریم. همچنین هیچ‌وقت از زبان آن‌ها نمی‌شنویم که تشنه‌ایم یا آب اضافی به ما ندهید، برگ‌هایمان را تمیز کنید، دلمان رطوبت می‌خواهد یا لطفا کمی در و پنجره را باز بگذارید.

بهترین مکان برای نگهداری از گل‌ها و گیاهان نقطه‌ای است که در آن بتوان شرایط نوری، دمایی و رطوبتی را مهیا ساخت و هر آنچه را گیاه به آن نیازمند است، برایش فراهم کرد تا در شرایطی نزدیک به زیستگاه طبیعی خود رشد کند. البته ممکن است ما نتوانیم این شرایط را تمام و کمال پیاده کنیم، اما همواره می‌توانیم تا حدودی آن را شبیه‌سازی کنیم.

قدم اول: نور
همه گیاهان کره زمین چه آن‌هایی که جنگلی هستند، چه گل‌ها و گیاهان فضا‌های سبز و باغچه‌ها و چه گیاهان خانگی، همگی خصلت مشترکی دارند و آن نیاز داشتن به نور است.

چند نکته:

برای یافتن مکان مناسب برای قرار دادن گل‌ها و گیاهان خانگی از خود این سؤالات را بپرسید؛ کدام قسمت خانه به‌طور طبیعی بیشترین میزان نور را دریافت می‌کند؟ یا پنجره‌ها در کدام جهت جغرافیایی قرار گرفته است؟ جواب دادن به این سؤالات می‌تواند راهنمای خوبی برای خرید گل متناسب با محل کار یا زندگی شما باشد.

شما به‌خصوص اگر مستأجر باشید، نمی‌توانید معماری خانه خود را تغییر دهید، بنابراین در این شرایط، بهتر است گلی را بخرید که با شرایط خانه‌تان سازگار باشد.

همه گیاهان به یک اندازه نورپسند نیستند؛ یعنی بعضی از آن‌ها باید در تمام طول روز در معرض نور خورشید باشند و بعضی دیگر به نور کمتری احتیاج دارند و اصطلاحا سایه‌دوست هستند.

بیشتر گل‌ها و گیاهان را می‌توان نزدیک پنجره‌های جنوبی، شرقی و غربی نگهداری کرد. اما پنجره‌های شمالی به علت برخورداری از نور ملایم‌تر مختص گیاهانی است که نیاز نوری کمتری داشته باشند. گل یاس یا سرخس از‌جمله این گیاهان هستند.

حتی درباره گیاهان نوردوست هم رعایت این نکته ضروری است که بعضی‌هایشان را باید از نور مستقیم پنجره فاصله داد، چون نور مستقیم باعث سوختگی برگ‌هایشان می‌شود و به همین خاطر، این گیاهان از نور مستقیم گریزانند.

معمولا فاصله یک تا دو متری از پنجره‌های جنوبی، مکان مناسبی برای نگهداری گل و گیاهان آپارتمانی است.
پنجره‌های شرقی و غربی حد وسط پنجره‌های جنوبی و شمالی‌اند؛ یعنی نه آن‌قدر پرنور است که برگ‌ها را بسوزاند و نه آن‌قدر کم‌نور که برای سایه‌دوست‌ها مناسب باشد. کاکتوس‌ها از جمله گیاهانی هستند که بهتر است از آن‌ها در نزدیکی این پنجره‌ها نگهداری کنیم.

راه‌پله‌ها می‌توانند مکان مناسبی برای نگهداری از گیاهان سایه‌دوست باشند.

به گیاهان سایه‌دوست خیلی آب ندهید، چون به علت وجود نور کمتر در مکان نگهداری این گیاهان، شدت تبخیر آب از روی خاک آن‌ها نیز کمتر است؛ بنابراین گیاهان سایه‌دوست دیرتر تشنه می‌شوند، اما آب‌ماندگی ممکن است به ریشه‌هایشان آسیب بزند.

مکان مناسب برای گیاهانی که زادگاهشان مناطق کوهستانی یا جنگل‌های استوایی است، گوشه‌های اتاق‌هاست، چراکه این گیاهان به نور ملایمی احتیاج دارند؛ بنابراین اگر به طور مثال، گیاه پیچک را در گوشه اتاق قرار دادید، مراقب باشید از پنجره‌ها نور ملایمی به آن برسد.

بالکن و تراس مکان مناسبی برای گیاهان نوردوست و گرمادوست است. همچنین می‌توانید گیاهانی را که به تابش مستقیم نور خورشید حساس نیستند در این مکان‌ها نگهداری کنید.

در زمستان که شدت تابش نور کمتر است، ممکن است مجبور شوید گیاه را به منبع نور نزدیک کنید و هر از گاهی گیاهان خود را بچرخانید تا به طور یکنواخت رشد کنند.

ممکن است شما به یک نوع گل نوردوست علاقه زیادی داشته باشید، اما خانه‌تان تاریک باشد. در این صورت، اگر حتما می‌خواهید از آن گل نگهداری کنید، پیشنهاد ایده‌آل برای شما قرار دادن منبع نور مصنوعی مثل ترکیب نور‌های کم‌مصرف زرد و سفید در فاصله دو تا سه متری گل‌هاست.

قدم دوم: دما

بین نور و دما رابطه تنگاتنگی وجود دارد و معمولا خانه‌های نورگیرتر گرم‌تر هستند. اصولا دمای ایده آل برای بیشتر گیاهان آپارتمانی بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. البته تقسیم بندی‌های زیادی برای نیاز‌های دمایی گیاهان وجود دارد، اما در مجموع می‌توان آن‌ها را از نظر درجه حرارت مطلوب برای رشد به دو گروه کلی تقسیم بندی کرد:

۱- گیاهان گرمادوست: این گیاهان در دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد، بهترین رشد را دارند. البته این به آن معنی نیست که این گیاهان در دمای کمتر رشد نمی‌کنند، بلکه اینجا صحبت از دمای بهینه رشد است. البته برای نگهداری از برخی گیاهان گرمادوست از جمله انواع ساکولنت‌ها بهتر است دمای خانه را در حدود ۲۰ درجه سانتی‌گراد ثابت نگه دارید.

۲- گیاهان سرمادوست: این گیاهان دمای بین ۱۵‌تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد را بیشتر می‌پسندند و در هوای گرمتر ممکن است برگ‌هایشان زرد یا خشک شود. گل سیکلامن (نگون‌سار) از جمله گیاهان سرمادوست‌است.

چند نکته:

نکته مهمی که درباره دما باید یادآوری کرد، این است که معمولا ما در فصل زمستان به فراهم کردن دمای مناسب برای رشد گیاهان بیشتر توجه می‌کنیم، اما در تابستان هم نباید از مراقبت‌های لازم در این زمینه برای نگهداری از گیاهان غافل شد. از جمله این مراقبت‌ها فراهم کردن شرایط تهویه مناسب است که باید آن را برای گیاهان فراهم کرد تا دچار گرمازدگی نشوند.

اگر در چیدمان خانه خود مکان خاصی را برای گل‌ها و گیاهان در نظر گرفته‌اید، دقت کنید که این محل نزدیک وسایل گرمازا مثل شوفاژ یا بخاری نباشد تا گرمای مستقیم این وسایل به گیاهان شما آسیب نزند.

قدم سوم: رطوبت

معمولا وقتی وسایل گرمازا روشن باشد، هوای خانه خشک می‌شود. به این ترتیب، هر چه گل‌ها و گیاهان به این وسایل بیشتر نزدیک باشند، نیازشان به دریافت رطوبت هم افزایش پیدا می‌کند. برای مرطوب کردن هوای خانه هم می‌توان روش‌های مختلفی را به کار برد. ساده‌ترین آن گذاشتن یک کتری یا کاسه آب کنار بخاری است. البته برای مراقبت بهتر از بعضی گیاهان رطوبت‌دوست می‌توان آب را روی برگ‌هایشان اسپری کرد.

چند نکته:

اگرتمام گلدان‌هایتان در یک گوشه از خانه متمرکز باشند، می‌توان برای کاهش خشکی هوای خانه، ظرف آبی را بین گیاهان قرار داد تا آب آن به تدریج بخار شود و هوا را مرطوب کند.

قراردادن گلدان‌ها در نزدیکی هم باعث افزایش رطوبت خانه می‌شود؛ بخصوص وقتی گیاهان را براساس نیاز رطوبتی‌شان دسته‌بندی کنیم. در این شرایط، هرچه گیاهان یک دسته به هم نزدیک‌تر باشند، بهتر است.

میزان رطوبت قسمت‌های مختلف خانه باهم متفاوت است. اصولا حمام و آشپزخانه بیش از سایر نقاط خانه رطوبت دارد و می‌تواند محل مناسبی برای نگهداری از گل‌های رطوبت‌پسند از جلمه سرخس باشد. راهرو‌ها هم معمولا خشک‌ترین هوا را دارند.

بعضی گل‌ها سازگاری بیشتری با هوای خشک دارند، مثل سانسوریا (شمشیری)، فیکوس و بیشتر نخل‌ها. اما یک اصل کلی را همیشه یادتان باشد و آن این است که معمولا هرچه رطوبت اطراف یک گیاه بیشتر باشد، شادابی و عمر آن بیشتر است.

دقت کنید که رطوبت و آب مورد نیاز گل دو مقوله جدا از هم هستند. رطوبت، هم شامل رطوبت خاک و محیط ریشه است و هم رطوبت هوای محیط. اگر رطوبت هوا کم باشد، گیاه زودتر آب خود را از دست می‌دهد و ریشه برای جایگزینی آن نیاز بیشتری به جذب آب پیدا می‌کند و خاک گلدان سریع‌تر خشک می‌شود.

‌جریان زیاد هوا چه سرد باشد و چه گرم، باعث کم‌شدن رطوبت هوای خانه می‌شود؛ به‌خصوص در خانه‌هایی که با استفاده از پکیج گرم می‌شوند، این اتفاق احتمالا سریع‌تر رخ می‌دهد.

شما به صورت تجربی می‌توانید متوجه میزان رطوبت هوای خانه‌تان شوید؛ اما اگر نسبت به این مساله حساسیت بالایی دارید، از رطوبت‌سنج استفاده کنید. گیاهان خانگی و آپارتمانی به طور متوسط به ۴۰ تا ۶۰ درصد رطوبت نیاز دارند. رطوبت کمتر یا بیشتر از این مقدار هم باعث وارد‌شدن تنش به گیاه می‌شود.