واکنش‌های جهانی به تشدید تنش‌ها در قره‌باغ
درگیری‌ها میان نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ که روز یکشنبه بار دیگر از سر گرفته شد، تاکنون واکنش‌های منطقه‌ای و جهانی گسترده‌ای به دنبال داشته است؛ در این میان سازمان ملل و بسیاری از کشورها از جمله ایران خواستار برقراری آتش‌بس میان دو طرف و حل تنش از راه دیپلماتیک شده اند.
"محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دو روز پیش در گفت‌وگوی تلفنی جداگانه با جیحون بایراموف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان و زهراب مناتسکانیان وزیر امور خارجه ارمنستان ضمن اطلاع از آخرین وضع و شرایط میدانی و همچنین ابراز نگرانی از شرایط به وجود آمده، دو طرف را به خویشتنداری، آتش‌بس و پایان فوری خصومت‌ها و همچنین آغاز مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بین المللی دعوت کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از تمام ظرفیت‌های خود به منظور برقراری آتش‌بس، آغاز گفت‌وگو و استقرار صلح و آرامش را به دو طرف اعلام کرد.
"علی ربیعی" سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ایران نیز راه‌حل اختلاف دو کشور همسایه جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان را صلح‌آمیز عنوان کرد و گفت: ایران و ترکیه و روسیه می‌توانند در جهت اجرایی‌سازی قطعنامه‌های سازمان ملل، آن دو همسایه را کمک کنند تا اختلافات خود را در اشکال مسالمت‌آمیز حل کنند.
همچنین "سعید خطیب‌زاده" سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز گذشته (دوشنبه) طی نشستی خبری آتش‌بس فوری، ترک مخاصمات و آغاز گفت و گوهای دوجانبه را تنها راه حل بحران میان جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان ذکر کرد و گفت: راه حل نظامی راهکار پایدار برای این اختلاف نیست. ایران از همه ظرفیت‌هایش در این راستا استفاده می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران همچنین تاکید کرد: ایران ضمن نظارت دقیق و کنترل لازم بر روند جابجایی و ترانزیت کالا به کشورها، به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد از خاک کشورمان برای انتقال سلاح و مهمات استفاده شود.
وی در پاسخ به سوال خبرنگاران درخصوص برخی ادعاهای مطرح شده رسانه‌ای در انتصاب دروغ ترانزیت سلاح و ادوات نظامی از مسیر خاک ایران به مقصد ارمنستان گفت: تردد کامیون و ترانزیت کالاهای متعارف غیرنظامی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه، به طور معمول همواره برقرار است.
وی ادامه داد: کامیون‌های مورد اشاره نیز صرفا در همین چارچوب به فعالیت خود مشغول هستند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به رویکرد ایران اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران ضمن نظارت دقیق و کنترل لازم بر روند جابه‌جایی و ترانزیت کالا به کشورها، به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد از خاک کشورمان برای انتقال سلاح و مهمات استفاده شود.
واکنش‌های بین‌المللی
کشورها و نهادهای بین‌المللی نیز به دنبال تشدید درگیری مرزی میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر کاهش تنش‌ها و آتش‌بس فوری میان این دو کشور تاکید کرده‌اند.
سخنگوی «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل بامداد سه‌شنبه گفت که وی به صورت ویدئوکنفرانسی با «الهام علی‌اف» رییس جمهوری کشور جمهوری آذربایجان و «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان گفت‌وگو کرده است.
استفان دوژاریک افزود که دبیرکل سازمان ملل در گفت‌وگوهای جداگانه خود با سران جمهوری آذربایجان و ارمنستان از آن‌ها خواست که فورا به درگیری‌ها خاتمه و تنش‌ها را کاهش داده و به در چارچوب گروه مینسک بدون پیش‌شرط و بدون فوق وقت به مذاکرات معنادار بازگردند.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل همچنین گفت که گوترش بر حمایت کامل خود از "نقش مهم" سازمان امنیت و همکاری اروپا و ضرورت به کارگیری ناظران این سازمان در منطقه تاکید مجدد کرده است.
در بین کشورهای منطقه نیز به دنبال این درگیری‌ها، هر یک از طرفین درگیر مدعی آغاز درگیری از جانب طرف مقابل بودند، وزارت خارجه ترکیه نیز از جمهوری آذربایجان حمایت کرد و در این میان روسیه خواستار توقف فوری درگیری‌ها و برقراری اتش‌بس شده‌اند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز روز گذشته در گفت وگوی تلفنی نیکول پاشینیان با وی، در خصوص درگیری‌های اخیر میان نیروهای آذری و ارمنی در قره‌باغ، خواستار توقف این تنش‌ها شد. پوتین همچنین در ارتباط با ازسرگیری درگیری‌های گسترده در منطقه قره باغ ابراز نگرانی کرد. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز دو روز پیش در تماس های تلفنی با وزیران خارجه ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان، در مورد امکان پایان دادن به درگیری های بین نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان رایزنی و گفت وگو کرد.
اعضای شورای امنیت نیز قرار است برای بررسی تحولات ناگورنو قره باغ، روز سه شنبه جلسه فوق العاده برگزار کنند. این نشست به درخواست آلمان و فرانسه برگزار می شود.
اتحادیه اروپا نیز روز گذشته درباره تبعات تنش‌های جدید در منطقه قره‌باغ کوهستانی هشدار داد و خواستار توقف فوری درگیری‌ها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در این منطقه شد. سخنگوی اتحادیه اروپا با صدور بیانیه‌ای طرفین را به خویشتنداری دعوت کرد و خواستار برقراری فوری آتش‌بس در منطقه قره‌باغ و بازگشت به مذاکرات صلح شد.
در همین راستا وزارت خارجه آمریکا دو روز پیش طی بیانیه‌ای از جمهوری آذربایجان و ارمنستان خواست تا فوراً خصومت‌ها را متوقف کنند و به مذاکرات واقعی بازگردند. در بیانیه آمریکا آمده است: واشنگتن معتقد است که مشارکت طرف‌های خارجی در خشونت‌ها کاملاً بی‌فایده است و فقط موجب وخامت تنش‌ها می‌شود. از طرف‌ها می‌خواهیم که با رؤسای گروه مینسک همکاری کرده و هرچه زودتر به مذاکرات واقعی بازگردند.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا نیز به دنبال وخامت تنش‌ها در قره باغ اعلام کرد که نظاره‌گر اوضاع است.
آنگلا مرکل صداعظم آلمان در مورد تنش‌های مرزی ارمنستان- جمهوری آذربایجان با رهبران دو کشور گفت‌وگو و از هر دو طرف خواست در راستای کاهش تنش‌ها و برقراری آتش‌بس گام بردارند.
امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه نیز روز گذشته با الهام علی‌اف رئیس‌جمهوری آذربایجان در مورد تشدید درگیری ها در قره‌باغ گفت‌وگو کرد و ضمن ابراز نگرانی در مورد درگیری‌ها اعلام کرد که این مناقشه باید با مذاکره حل‌وفصل شود.
مقامات کشورهای غربی، آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در حالی طی مقاطع مختلف همزمان با تشدید تنش‌ها میان ارمنستان- جمهوری آذربایجان، با موضع‌گیری‌هایشان تلاش کرده‌اند که نشان دهند غرب مخالف هرگونه درگیری میان این دو کشور است اما به نظر می رسد غرب عزم و تصمیم جدی برای حل‌وفصل مناقشه قره‌باغ ندارد.
همچنین عربستان در واکنش به این درگیری‌ها در منطقه قفقاز جنوبی اعلام کرد در عین اینکه تحولات میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان را با نگرانی دنبال می‌کند، از دو طرف می‌خواهد با برقراری آتش‌بس از راه‌های مسالمت آمیز و طبق قطعنامه‌های شورای امنیت به درگیری خود پایان دهند.
در همین حال وزارت امور خارجه پاکستان از رخدادهای اخیر در منطقه تحت مناقشه ناگورنو-قره‌باغ و تشدید درگیری‌های نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان ابراز نگرانی کرد.
