شهرداران در بند/ ماجرای بازداشت مدیران شهری چیست؟

مروری بر خبرهای شش ماه گذشته حکایت از افزایش موج تخلف یا بازداشت مدیران شهری دارد؛ تخلفاتی که گاه برخی کارکنان شهرداری‌ها در آن نقش دارند و در موارد زیادی نیز پای شهردار، اعضای شورای شهر و مدیران رده‌بالای شهری در میان است.

جدیدترین خبری را که در‌این‌باره منتشر شده است، روز گذشته محمدجواد حشمتی‌مهذب، رئیس کل دادگستری استان تهران، اعلام کرد. روابط‌عمومی و رسانه‌ دادگستری کل استان تهران از بازداشت تعدادی از شهرداران شهرهای استان تهران از‌جمله لواسان، شهریار و رودهن در روزهای اخیر خبر داده و آورده است «برخی شهرداران مرتکب جرم رشوه‌‌خواری می‌شوند و از‌این‌رو نبود نظارت دقیق شوراهای شهر موجب این آسیب‌ها می‌شود». او همچنین علت اصلی جرائم اتفاق‌افتاده را زیاده‌خواهی مقامات اثرگذار در نهادهای شهری دانست و گفت: «نظارت شوراهای شهر و فرمانداران باید بیشتر شود تا شاهد این قبیل مسائل نباشیم». در این گزارش آخرین خبرهای مرتبط با بازداشت شهرداران و مدیران شهری در استان‌های مختلف کشور را به تفکیک استانی مرور کرده‌ایم؛ خبرهایی که اغلب آنها در ماه‌های اخیر و در سال 99 رخ داده و منتشر شده‌اند.

‌ تهران
آن‌طور که رئیس کل دادگستری استان تهران اعلام کرده، دست‌کم در روزهای اخیر شهرداران سه شهر استان تهران یعنی لواسان، شهریار و رودهن بازداشت شده و همچنان در بازداشت به سر می‌برند. چند روز پیش و در هفته آخر شهریور نیز خبرگزاری‌های رسمی کشور در‌این‌باره جزئیاتی را منتشر کرده بودند؛ از‌جمله خبرگزاری ایرنا به نقل از زیدالله خدایاری، رئیس حوزه قضائی بخش رودهن، بازداشت «حکمت امیری» را که در ۱۱ اسفند سال گذشته به‌عنوان شهردار جدید رودهن انتخاب شده بود، به همراه یکی از کارمندان این نهاد شهری تأیید کرد. خدایاری اظهار کرد: شهردار جدید رودهن و یکی از پرسنل این نهاد شهری که مسئول امور قراردادهای مالی شهرداری بوده است، در هفته گذشته دستگیر و بازداشت شدند. اتهام فعلی آنان تا این لحظه اخذ رشوه و اهمال در انجام وظایف قانونی بود که منجر به تضییع حقوق بیت‌المال شده و تاکنون ۱۰ میلیارد ریال مبلغ رشوه تعیین تکلیف شده است.

جالب اینکه طبق خبر ایرنا سال گذشته نیز «مهدی کچویی»، شهردار سابق رودهن و ١۶ نفر از مدیران و دو عضو شورای این شهر به دلیل تخلفات مشابه دستگیر و تحویل مقامات قضائی شدند. علاوه‌بر‌این سایت خبری اسکان‌نیوز در خبری مدعی شده بود یک هفته قبل از بازداشت شهردار رودهن نیز رئیس پلیس ساختمان شهرداری رودهن که پسر‌عموی شهردار جدید رودهن است، به دلیل تخلفات و جرائم ساختمانی در این شهر به همراه تعدادی از کارکنان شهرداری دستگیر شده بودند. در تیر امسال نیز براساس خبر ایرنا رئیس حوزه قضائی رودبار قصران اعلام کرد: هفت نفر از کارکنان شهرداری اوشان، فشم و میگون با دستور حوزه قضائی رودبار قصران بازداشت و با قرار متناسب قانونی روانه زندان شدند. مجید عزیزیانی اظهار کرد: شهردار، رئیس و سه عضو شورای اسلامی شهر و سه نفر از کارکنان شهرداری اوشان، فشم و میگون نیز پیش‌از‌این در ۲۸ اردیبهشت و ۳۱ خرداد دستگیر شده بودند.

‌ بوشهر
یکی دیگر از جدیدترین و پر‌متهم‌ترین پرونده‌های تخلف و بازداشت مدیران شهری مربوط به استان بوشهر است. پرونده‌ای داغ و تازه که برای آن رئیس و چند عضو شورای شهر بوشهر و تعداد زیادی متخلف دیگر بازداشت شده و جدیدترین متهم‌های آن نیز همین دیروز راهی زندان شده‌اند. براساس خبری که روز گذشته علی حسن‌پور، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان بوشهر اعلام کرد: «در ادامه رسیدگی به پرونده تخلفات شهردای بوشهر، سرپرست سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری بوشهر به موجب دستور بازپرس شعبه هفتم دادسرای عمومی و انقلاب دستگیر و برای انجام تحقیقات تکمیلی در اختیار اداره کل اطلاعات استان قرار گرفت». به گفته دادستان بوشهر: «پیش‌از‌این چهار نفر از اعضای شورای شهر، ۱۳ نفر از کارکنان شهرداری و یک پیمانکار با همکاری کارکنان اداره کل اطلاعات استان بوشهر دستگیر شده‌اند». او یادآور شد: «تعداد افراد بازداشت‌شده در پرونده بررسی تخلفات مالی در شهرداری بوشهر اکنون به ۱۹ نفر رسیده است».

براساس خبری که خبرگزاری مهر 24 شهریور به نقل از دادستان عمومی و انقلاب بوشهر منتشر کرده است، درباره پرونده تخلفات مالی در شهرداری بوشهر ابوذر دهدار، رئیس شورای اسلامی شهر بوشهر، دستگیر شد. حسن‌پور در‌این‌باره گفت: «در پی رسیدگی به پرونده تخلفات مالی در شهرداری بوشهر، بررسی‌ها دلالت بر این داشت که اتهاماتی از این نظر متوجه برخی از افراد در شورای شهر است. بر‌اساس‌این حسب ارجاع موضوع به بازپرس شعبه هفتم دادسرای عمومی و انقلاب بوشهر، روز یکشنبه رئیس شورای شهر بوشهر از سوی اداره اطلاعات استان دستگیر شد و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. چند روز بعد و در ۲۹ شهریور نیز دادستان بوشهر دوباره خبر از بازداشت‌هایی جدید داد و از دستگیری عضو سوم و چهارم شورای شهر بوشهر و یکی از پیمانکاران شهرداری این شهر خبر داد. علی حسن‌پور در‌این‌باره به ایسنا گفت: «سومین و چهارمین عضو شورای شهر بوشهر و یکی از پیمانکاران شهرداری بوشهر نیز تحت تعقیب کیفری قرار گرفته و حسب دستور قضائی بازداشت شدند. این افراد برای انجام تحقیقات تکمیلی در اختیار اداره اطلاعات استان بوشهر قرار گرفتند».

‌بندرعباس
بندرعباس، دیگر مرکز استان سواحل جنوب کشور، نیز از این موج تخلفات شهری و بازداشت‌ها در امان نبود؛ به‌گونه‌ای‌که در ششم مرداد رئیس کل دادگستری استان هرمزگان از بازداشت شهردار منطقه یک بندرعباس به اتهام فساد مالی خبر داد. طبق گفته این مقام قضائی به همراه این فرد سه نفر دیگر نیز با عناوین اتهامی مشابه دستگیر شده‌اند. همان روز فاطمه جراره، رئیس شورای شهر بندرعباس، به این موضوع واکنش نشان داد و با اشاره به دستگیری‌های اخیر مدیران شهرداری از دستگاه قضائی خواست با جدیت با دانه‌درشت‌های متخلف برخورد کند. او در بخشی از صحبت‌های خود خطاب به شهردار نیز این‌طور گفت: «آقای شهردار! خبر دستگیری مدیران ارشد شهرداری را شنیده‌اید؟ آیا ایشان را با اراده خود منصوب کردید؟ آیا گمان نمی‌کنید باید با سری افکنده و چشمانی خجل از مردم نجیب بندرعباس عذرخواهی کنید و غده‌های خفه‌کننده فسادِ رسیده به حلقومِ شهرداری را با دست خود بیرون بکشید؟».

‌ خوزستان
یکی دیگر از استان‌های درگیر فسادهای مدیران شهری، خوزستان است. براساس اخبار منتشر‌شده در فروردین 99 معاون دادستان اهواز از صدور کیفرخواست برای صد نفر و تعلیق شش نفر از کارکنان و مدیران شهرداری اهواز و مرتبطان آ‌نها به اتهام جرائم مالی خبر داد. به گزارش ایرنا محمد گراوند در این زمینه اظهار کرد: در راستای مقابله با فساد مالی و پس از دریافت گزارش‌های مربوطه از اداره اطلاعات استان، پرونده مربوط به جرائم مالی و اقتصادی ارتکاب‌یافته در شهرداری اهواز و برخی سازمان‌های تابعه آن در دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان تشکیل شد. اتهامات وارده به متهمان در این پرونده شامل اختلاس، ارتشا، تبانی در معاملات دولتی، تضییع اموال و وجوه دولتی، تصرف غیرقانونی، پول‌شویی، جعل و استفاده از سند مجعول، تدلیس در انجام معاملات دولتی، اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات، سوء‌استفاده از روابط خصوصی با مأموران یا مستخدمان در شهرداری است. این البته تنها خبر فساد مدیران شهری در این استان نبود. 26 خرداد نیز خبرگزاری‌ها خبر بازداشت شهردار مسجدسلیمان را منتشر کردند و در نهایت روز 12 شهریور 99 دادستان عمومی و انقلاب شهرستان مسجدسلیمان در اظهارنظری گفت: از امروز شهردار مسجدسلیمان رسما از کار خود معلق و حق حضور در ساختمان شهرداری مسجدسلیمان را ندارد. در رویدادی دیگر نیز که تیرماه خبر آن منتشر شد، شهردار و سه عضو شورای شهر ویس در استان خوزستان بازداشت شدند. براساس خبری که خبرگزاری فارس منتشر کرده: «در راستای دستور قاطع رئیس دستگاه قضا در مبارزه با مفسدان اقتصادی و جلوگیری از تضییع حقوق و اموال بیت‌المال، شهردار و سه نفر از اعضای شورای شهر ویس بازداشت شدند».

‌مازندران و گیلان
از استان‌های جنوبی به سمت استان‌های شمالی که بیاییم، باز‌هم رسانه‌ها از خبر تخلف و بازداشت مدیران شهری خالی نیستند. 13 شهریور‌ماه بود که رئیس‌کل دادگستری مازندران از بازداشت سرپرست سابق شهرداری ساری، معاون سابق شهرسازی و امور مناطق و یک دلال خبر داد. به گزارش مهر، حجت‌الاسلام محمدصادق اکبری افزود: در ادامه برخورد قاطع دستگاه قضائی استان با مفاسد اقتصادی، عبدالحمید فرزانه، سرپرست سابق شهرداری ساری و همچنین معاون سابق شهرسازی و امور مناطق شهرداری ساری و یک دلال که واسطه متخلفان در شورای شهر بود، توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) بازداشت شدند. دستگیری این دو مدیر شهرداری به جرم اختلاس، ارتشا و تضییع اموال دولتی بوده است. بنابر این گزارش پیش از این چهار نفر از اعضای شورای اسلامی شهر ساری مرکز مازندران نیز به اتهام مالی دستگیر شدند، به‌طوری‌که برگزاری جلسات این شورا از حد‌نصاب خارج شده و عملا از این پس برگزاری نشست و تصمیم‌گیری غیرممکن شد. همچنین در خبری دیگر که روز 20 شهریور 99 منتشر شد، سایت مشرق به نقل از روابط عمومی وزارت اطلاعات نوشت: هشت نفر از عوامل فساد مالی در شهرداری و شورای شهر سلمانشهر در استان مازندران دستگیر شدند. در این اطلاعیه این افراد از عوامل اصلی باند گسترده فساد مالی در سلمانشهر معرفی شده و درباره آنها اعلام شد «براساس اعترافات و اسناد و مدارک پرونده متهمان با سوءاستفاده از موقعیت شغلی به بهانه تسریع در صدور پروانه اقدام به تضییع بیش از ۸۰ میلیارد تومان حقوق بیت‌المال دریافت و پرداخت رشوه‌های میلیاردی جعل و صدور پروانه‌های ساخت‌وساز غیرقانونی کردند». در استان گیلان نیز در همین شهریور‌ماه دست‌کم خبر بازداشت شهردار یکی از شهرهای شهرستان رودسر منتشر شد و تخلفات مالی دلیل بازداشت این شهردار توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) اعلام شد. براساس اخبار منتشرشده فرد دستگیر‌شده سابقه مدیریتی فراوانی در شهرهای مختلف داشته است.

آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی
باز‌هم تخلف و فساد مالی و باز‌هم بازداشت مدیران شهری. این‌بار اما در شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی. براساس خبری که 8 اردیبهشت‌ماه 99 منتشر شده، شهردار منطقه یک تبریز با حکم قضائی توسط اطلاعات سپاه دستگیر شد. به گزارش رسانه‌های محلی این دستگیری در ادامه پرونده دستگیری شهردار سابق تبریز، به اتهام مسائل مالی و اقتصادی انجام شد. علاوه بر این در خبری دیگر که ۱۳ خرداد ۱۳۹۹ در خبرگزاری مهر منتشر شد، رئیس شورای شهر تبریز و برخی مدیران شهرداری در ادامه بررسی پرونده فساد مالی دوره چهارم شورا و شهرداری تبریز بازداشت شدند. به گزارش مهر، برخی از مدیران میانی شهرداری تبریز شامل چند شهردار منطقه و مدیران میانی شهرداری نیز که در این پرونده نقش دارند، دستگیر شدند. این پرونده توسط سازمان اطلاعات سپاه عاشورا در حال بررسی است و مربوط به دوران شهرداری صادق نجفی در تبریز است.

در استان آذربایجان غربی و شهرستان مهاباد نیز دادستان عمومی و انقلاب مهاباد نیز اواسط شهریور‌ماه از دستگیری ۱۶ نفر از کارکنان شورای شهر و شهرداری مهاباد به اتهام فساد مالی خبر داد. به گزارش ایرنا اصلان حیدری با بیان اینکه قبل از این نیز ۹ نفر از کارکنان شهرداری و پنج نفر از اعضای شورای این شهر در همین ارتباط توسط سربازان گمنام امام زمان (ع) دستگیر شده بودند، ادامه داد: تحقیقات بیشتر در این زمینه همچنان ادامه دارد و در روزهای آینده با تکمیل اطلاعات، گزارش و نتیجه نهایی به رسانه‌ها اعلام خواهد شد. همچنین دو نفر از کارکنان اداره مسکن و شهرسازی مهاباد نیز در همین زمینه و در ارتباط با فساد مالی دستگیر شدند. براساس این گزارش در یک ماه گذشته به دنبال اقدام سربازان گمنام امام زمان درخصوص بررسی سلامت اداری در این شهرستان تاکنون ۲۱ نفر شامل ۵ عضو شورای شهر، ۱۱ کارمند شهرداری، دو کارمند اداره مسکن و شهرسازی مهاباد و سه نفر پیمانکار در همین زمینه دستگیر شده‌اند.

سیستان‌و‌بلوچستان
از شمال غربی به جنوب شرقی در استان سیستان‌و‌بلوچستان و با خبر یک تخلف مالی و بازداشت دیگر. این‌بار خبر بازداشت رئیس شورای شهر ایرانشهر. براساس خبر خبرگزاری برنا که روز اول مهر 99 منتشر شد، رئیس شورای شهر ایرانشهر به اتهام هشت فقره جعل مصوبات شورای شهر و هشت فقره استفاده از سند مجعول و سوءاستفاده از موقعیت شغلی بازداشت شد. این متهم با قرار تأمین در اختیار اداره اطلاعات قرار دارد.