بلاتکلیفی دانشجویان ایرانی به دلیل عدم پاسخگویی سفارت آلمان در تهران

یورونیوز با برخی از دانشجویانی گفتگو کرده که ماه‌هاست از دانشگاه‌های معتبر آلمانی در رشته‌های مختلف در مقطع فوق لیسانس و دکترا پذیرش گرفته‌اند اما به دلیل عدم فراخوان بخش صدور ویزای سفارت آلمان در تهران سردرگم هستند و می‌گویند نه توان روحی و روانی ماندن دارند و نه امکان خروج از کشور و عملی کردن آمال و اهداف تحصیلی‌شان را وجود دارد.

مصاحبه‌شوندگان می‌گویند در حالی که روند اخذ ویزای دانشجویی بین سه هفته تا حداکثر دو ماه است، بسیاری بین ۵ ماه تا نزدیک به یک سال است که در انتظار دعوت سفارت برای ارائه درخواست ویزای دانشجویی هستند.

کامیار یکی از دانشجویانی است که برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا اقدام کرده است. این دانشجوی ایرانی که فوق لیسانس خود را در یکی از دانشگاه‌های معتبر ایران به پایان رسانده می‌گوید هدف اول او ادامه تحصیل در ایالات متحده بوده اما به دلیل سخت‌گیری‌های سال‌های اخیر دولت دونالد ترامپ علیه دانشجویان ایرانی، ترجیح داده است برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا به آلمان برود.

او می‌گوید: «یازده مارس درخواست وقت مصاحبه دادم. پس از این درخواست سفارت آلمان در تهران به دلیل قرنطینه ۱۰ روز بسته بود. پس از آن، پاسخ ایمیل اولم را دریافت کردم. طبق اطلاعیه‌ای که سفارت آلمان برای دانشجویان دکترا زده بود، روند این است که پس از ایمیل اول، بین دو تا ۴ هفته سفارت تاریخ مصاحبه را تعیین می‌کند. کلا پروسه برای دانشجویان دکترا برای ویزا۴۰ روز است. اما من تقریبا از دوم مارس تا امروز منتظرم. این چهل روز تبدیل به هفت ماه شده است. هفت ماه است منتظرم تا ایمیل دوم را دریافت کنم.»

کامیار می‌گوید البته پس از ماه مارس سفارت آلمان بارها به دلیل کووید-۱۹ تعطیل شد و او در تاریخ نهم ژوئیه برای سفارت آلمان در تهران ایمیلی می‌فرستد که این سفارت در پاسخ یک ایمیل عمومی به او می‌زند. به گفته این دانشجوی دکترا، سفارت آلمان نوشته است که «پس از بازگشایی کامل سفارت آلمان اولویت با دانشجویان دکترا خواهد بود.»

سفارت آلمان مدتی بعد اطلاعیه‌ای صادر می‌کند برای دانشجویانی که باید درسر کلاس‌ها و آزمایشگاه‌ها حاضر شوند. سفارت آلمان تاکید دارد که این دانشجویان می‌توانند برای درخواست مجدد ویزا اقدام کنند. کامیار با استاد راهنمای تز خود گفتگو می‌کند و در تاریخ ۱۲ اوت، این استاد راهنما که آلمانی است برای سفارت نامه‌ای می نویسد و درخواست پاسخگویی می‌کند.

هفته بعد این دانشجو هم با یادآوری ایمیل استادش، ناگزیر بودن حضورخود در سر کلاس و آزمایشگاه را مورد تاکید قرار می‌دهد اما سفارت آلمان هیچ پاسخی به او نمی‌دهد و تنها در ماه سپتامبر بار دیگر اعلام می‌کند که «اولویت برای دانشجویانی است که وضعیت اضطراری دارند.»

هرچند کامیار می‌گوید در وضعیتی اضطراری قرار دارد اما همچنان سفارت آلمان از پاسخگویی و دعوت به مصاحبه جهت اعطای ویزا خودداری می‌کند. کامیار حتی شکایت خود را با وزارت خارجه آلمان مطرح کرده است که این وزارت خانه گفته «وظیفه‌ای در این مورد» ندارد.

کامیار می‌گوید هنوز خبر امیدوارکننده ای از سفارت آلمان دریافت نکرده است و نگران آینده است.

البته او تنها نیست ده‌ها دانشجوی دیگر ایرانی در روزهایی که قیمت یورو هر روز در حال رکوردشکنی است با نگرانی اوضاع را ماه‌هاست که دنبال می‌کنند و همچنان سردرگم و کلافه از عدم پاسخگویی سفارت آلمان هستند.

عدم پاسخگویی و ابهام در زندگی دانشجویان

الف.سین دانشجوی ۳۲ ساله و متاهل دیگری است که می‌گوید ماه‌هاست از یکی از دانشگاه‌های آلمان پذیرش گرفته است اما هیچ پاسخی از بخش صدور ویزای سفارت آلمان در تهران دریافت نکرده است.

او می‌گوید از خرداد ماه تا امروز، نزدیک به ۴ ماه هیچ جوابی از سفارت نگرفته است و این موضوع باعث بلاتکلیفی شدید در وضعیت زندگی‌اش شده است. الف.سین می‌گوید بی‌برنامگی، که دلیل اصلی آن عدم پاسخگویی سفارت آلمان است زندگی او و همسرش را به شدت تحت تاثیر قرارداده است.

او می‌گوید: «همان طور که می‌دانید یادگیری یک زبان جدید و آماده شدن برای مهاجرت، دل کندن از کار، استعفا دادن و همه و همه هزینه‌هایی است به من تحمیل شده است؛ آن هم تنها به این خاطر که تصمیم گرفتم ارشدم را در یک دانشگاه بین‌المللی بخوانم تا بتوانم سطح واقعی سوادم را بسنجم و آن را ارتقا بدهم. این موضوع باعث شده تا در زندگی وارد یک رکود اساسی بشوم. نه می‌دانم کاری را که دارم، می‌توانم توسعه بدهم یا باید به کلی استعفا بدهم.»

وی می‌گوید این نگرانی وارد زندگی همسرش هم شده است چرا که «این ابهام بزرگ» در زندگی زناشویی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد. به گفته این دانشجوی ایرانی مشکل اینجاست که نمی‌داند تا چه زمانی باید منتظر بماند. او می‌گوید ترجیح می‌دهد حتی پاسخ منفی بگیرد تا دست کم تکلیف خود و همسرش روشن شود.

تحمیل شرایط سخت اقتصادی به دانشجویان

سارا هم یکی دیگر از دانشجویان ساکن تهران است که ماه‌هاست بلاتکلیف مانده و می‌گوید به جز سردرگمی و ناامیدی «فشار اقتصادی» شدیدی به او تحمیل شده است. سارا برای این که بتواند هزینه تحصیل خود در ماه‌های اول خود در آلمان را بپردازد سعی کرده تا از ارزان‌ترین راه اقدام به دریافت پذیرش از دانشگاه‌های آلمان کند. به گفته این دختر جوان ایرانی «پولی که برای اثبات تمکن مالی خود کنارگذاشته بودم متاسفانه به تومان بود که به دلیل عدم پاسخگویی سفارت آلمان پس از چند ماه، ارزش یورو آنچنان افزایش یافت که دیگر آن پس انداز هم بی مصرف شد.»

سارا می‌گوید با وجود این که نامه «الزام به حضور» در دانشگاهی که او را پذیرفته، گرفته اما همچنان نزدیک به شش ماه است که بلاتکلیف و بدون دریافت جواب سفارت آلمان بلاتکلیف مانده است.

این دانشجو می‌گوید: «حتی با گروه دیگری از دانشجویان ایرانی که پذیرش داشتند و دانشگاه نامه الزام به حضور آنها را هم تایید کرده بود، نامه گروهی به سفارت آلمان در تهران زدیم و توضیح دادیم که ما دانشجویان در چنین شرایطی گرفتار شدیم که البته سفارت آلمان تنها در پاسخ به ما گفت مزاحم ما نشوید، بگذارید در این شرایط به کارمان برسیم.»

به گفته سارا دانشگاهش در آخرین نامه‌نگاری‌ها پذیرفته است که او کلاس‌های درس را به صورت آنلاین بگذراند اما او باید حتما برای امتحانات در دانشگاه حاضر شود. این دانشجو می‌گوید پولی که برای اسکان خود در اروپا کنار گذاشته بود را هم در جایی سرمایه‌گذاری کرده بود تا ارزشش را از دست ندهد که البته این سرمایه‌گذاری هم با بخت بد روبرو شده است. سارا می گوید: «تاخیر سفارت آلمان ضرر اقتصادی زیادی به ما دانشجویان در ایران زده است که البته نوسان قیمت ارز هم به این بحران دامن زد.»

او خطاب به سفیر آلمان می‌گوید: «از شما می‌خواهم که خود را جای من بگذارید یا حتی من را مثل دختر خود ببینید، دختری که دو سه سال است برای قرارگرفتن در این مسیر تلاش کرده است. واقعا ما اینجا(در ایران) داریم پژمرده می‌شویم. به لحاظ روحی و آینده ما با بی‌برنامگی‌های سفارت در شش و هفت ماه گذشته ضربه بسیاری خورده است. کلی انگیزه داشتم برای دوره ارشدم، ولی آنقدر افسرده و ناامید شده‌ام که نمی‌دانم آیا دوباره انگیزه‌هایم بازخواهند گشت یا نه؟ درخواستی که دارم از سفیر این است که فقط خودشان را اندک زمانی جای ما بگذارند.»

سارا می‌گوید ما درخواست ساده و بدیهی از سفارت داریم اگر امکان آن را دارند، اقدامی انجام دهند تا ما از این وضعیت بلاتکلیفی دربیاییم.

نسرین یکی دیگر از دانشجویانی است که ماه‌ها درصف انتظار سفارت آلمان در تهران است. او البته تاکید دارد که شیوع ویروس کرونا یکی از مهم‌ترین دلایل این تاخیر است.

این دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دلیل انتخاب آلمان را «رفتار نسبی بهتر با مهاجران» و «ارزش قائل شدن برای جامعه دگرباشان جنسی و جامعه رنگین کمانی‌ها» می‌داند. به گفته این دانشجوی مقیم تهران، بسیاری از دانشگاه‌های آلمانی می‌گویند که آنها می‌توانند تحصیلات خود را به صورت آنلاین ادامه دهند اما تاکید می‌کند:«شرایط ما در ایران راحت نیست خصوصا برای ادامه تحصیل آنلاین. ما حاضریم آزمایش بدهیم و قرنطینه بشویم، اما شرایط ما را آلمانی‌ها باید درک بکنند. ما از دانشگاه‌های معتبر آلمانی پذیرش گرفته‌ایم و حتی برخی با وجود سختی فراوان درس‌ها را شروع هم کرده‌اند، باید آنها این موضوع را درنظر بگیرند که ادامه تحصیل ما در آلمان به نوعی زندگی ما را تغییرخواهد داد. ما برخلاف دانشجویان بسیاری از کشورهای دیگر فرصت‌های زیادی نداریم که بتوانیم از آنها استفاده کنیم.»