نکاتی درباره خونریزی چشم
خونریزی چشم معمولا به معنای خونریزی یا یک رگ خونی شکسته زیر سطح بیرونی چشم است. به واسطه خونریزی، کل بخش سفید چشم شما ممکن است قرمز یا خون آلود به نظر رسیده، یا ممکن است بخش‌هایی از چشم قرمز دیده شوند.
نوعی کمتر شایع از خونریزی یا هموراژ چشم می‌تواند در بخش مرکزی و رنگی چشم رخ دهد. خونریزی در اعماق یا پشت چشم نیز گاهی اوقات ممکن است موجب قرمزی چشم شود.
خونریزی چشم می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. بیشتر اوقات، فرد نشت خون از چشم را تجربه نخواهد کرد.
با توجه به محل قرارگیری در چشم، خونریزی می‌تواند بی ضرر بوده یا در صورت عدم درمان ممکن است منجر به عوارضی شود. اگر نسبت به خونریزی چشم مشکوک هستید باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.
حقایقی درباره خونریزی چشم
بیشتر موارد خونریزی چشم بی ضرر هستند و به واسطه یک رگ خونی شکسته در قسمت بیرونی چشم رخ می‌دهند.
- دلیل خونریزی چشم همواره مشخص نیست.
- خونریزی چشم در مردمک و عنبیه، که به نام هایفما (Hyphema) شناخته می‌شود، نادر است، اما ممکن است شرایطی جدی‌تر را موجب شود.
- خونریزی در اعماق چشم به طور معمول قابل دیدن نیست و ممکن است به واسطه یک بیماری زمینه ای، مانند دیابت رخ دهد.
انواع خونریزی چشم
سه نوع اصلی خونریزی چشم وجود دارند:
خونریزی زیر ملتحمه
سطح بیرونی شفاف چشم انسان به نام ملتحمه شناخته می‌شود. ملتحمه بخش سفید چشم را پوشش می‌دهد. ملتحمه دارای رگ‌های خونی ریز و ظریفی است که به طور معمول قابل مشاهده نیستند.
خونریزی زیر ملتحمه زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی زیر این بخش دچار نشت یا شکستگی شود. در این شرایط، خون در رگ‌های خونی یا بین ملتحمه و بخش سفید چشم گرفتار می‌شود.
خونریزی چشم می‌تواند موجب مشهودتر شدن رگ‌های خونی یا ایجاد لکه‌ای قرمز روی چشم شود.
این نوع خونریزی شایع است و به طور معمول موجب درد یا تحت تاثیر قرار گرفتن دید فرد نمی‌شود.
برای یک خونریزی زیر ملتحمه احتمالا به درمان خاصی نیاز نخواهید داشت. این شرایط به طور معمول بی ضرر بوده و طی حدود یک هفته بهبود می‌یابد.
علائم خونریزی زیر ملتحمه
- قرمزی روی بخش سفید چشم
- چشم تحریک شده یا احساس خراشیدگی در چشم
- احساس پُری در چشم
هایفما
هایفما به یک خونریزی در عنبیه یا مردمک چشم گفته می‌شود که بخش‌های گرد رنگی و سیاه رنگ چشم هستند.
هایفما زمانی رخ می‌دهد که خون بین عنبیه و مردمک و قرنیه جمع می‌شود. قرنیه گنبد شفافی است که چشم را پوشش می‌دهد و شبیه یک لنز تماسی داخلی به نظر می‌رسد. یک هایفما به طور معمول زمانی رخ می‌دهد که عنبیه یا مردمک دچار آسیب دیدگی یا پارگی شده است.
این نوع خونریزی چشم کمتر شایع است و می‌تواند بر دید فرد تاثیرگذار باشد. هایفما می‌تواند دید را به صورت جزئی یا به طور کامل مسدود کند. در صورت عدم درمان، این آسیب دیدگی چشم می‌تواند موجب از بین رفتن دائمی بینایی شود.
تفاوت اصلی بین یک هایفما و خونریزی زیر ملتحمه این است که هایفما به طور معمول دردناک است.
علائم هایفما
- چشم درد
- خون قابل مشاهده در جلوی عنبیه، مردمک یا هر دو
- اگر هایفما بسیار کوچک باشد خون ممکن است چندان مشهود نباشد
- تاری دید یا مسدود شدن دید
- کدری در چشم
- حساسیت به نور
انواع عمیق‌تر خونریزی
خونریزی در بخش‌های عمیق‌تر یا پشت چشم به طور معمول قابل مشاهده روی سطح آن نیست. این شرایط گاهی اوقات می‌تواند موجب قرمزی چشم شود. رگ‌های خونی آسیب دیده یا شکسته و عوارض دیگر می‌توانند موجب خونریزی در قسمت‌های داخلی چشم شوند. انواع عمیق‌تر خونریزی چشم شامل موارد زیر می‌شوند:
- خونریزی زجاجیه
- خونریزی زیر شبکیه
- خونریزی زیر ماکولا یا لکه زرد، که بخشی از شبکیه است
علائم خونریزی در اعماق چشم
- تاری دید
- مشاهده اجسام و لکه‌های شناور
- مشاهده فلش‌های نور معروف به فتوپسی
- دید با رنگ مایل به قرمز
- احساس فشار یا پُری در چشم
- تورم چشم
دلایل خونریزی چشم
شما ممکن است یک خونریزی زیر ملتحمه را بدون این که از دلیل آن آگاه باشید، تجربه کنید. دلیل همواره مشخص نیست.
آسیب دیدگی یا فشار
گاهی اوقات ممکن است به دلایل زیر پارگی یک رگ خونی شکننده در چشم را تجربه کنید:
- سرفه
- عطسه
- استفراغ
- فشار
- بلند کردن جسمی سنگین
- حرکت‌های ناگهانی سر
- فشار خون بالا
- استفاده از لنز‌های تماسی
- تجربه یک واکنش آلرژیک
مشخص شده است که کودکان مبتلا به آسم و سیاه سرفه در معرض خطر بیشتری برای خونریزی زیر ملتحمه قرار دارند.
دلایل دیگر شامل آسیب دیدگی‌های چشم، صورت یا سر می‌شوند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مالیدن سخت و شدید چشم
- خراشیدن چشم
- تروما، آسیب دیدگی یا ضربه خوردن چشم یا بخش‌های نزدیک به چشم
دلایل هایفما
موارد هایفما نسبت به خونریزی زیر ملتحمه شیوع کمتری دارند. آن‌ها به طور معمول در نتیجه یک ضربه یا آسیب دیدگی چشم که از تصادف، زمین خوردن، خراشیدگی، یا تماس با یک جسم سخت یا توپ ناشی می‌شود، رخ می‌دهند.
از دیگر دلایل هایفما می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت‌های چشم، به ویژه موارد ناشی از ویروس هرپس
- رگ‌های خونی غیر طبیعی روی عنبیه
- مشکلات لخته شدن خون
- عوارض پس از عمل جراحی چشم
- سرطان‌های چشم
دارو‌ها
نتایج یک مطالعه نشان داد که برخی دارو‌های تجویزی رقیق کننده خون می‌توانند خطر برخی انواع خونریزی چشم را افزایش دهند. این دارو‌ها برای درمان درمان و پیشگیری از تشکیل لخته‌های خون استفاده می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:
- وارفارین (کومادین، جانتوون)
- دابیگاتران (پراداکسا)
- ریواروکسابان (زارلتو)
- هپارین
دارو‌های بدون نسخه مانند دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و مکمل‌های طبیعی نیز می‌توانند موجب رقیق شدن خون شود. اگر هر یک از موارد زیر را مصرف می‌کنید، پزشک خود را از آن آگاه کنید:
- آسپرین
- ایبوپروفن (ادویل)
- ناپروکسن
- ویتامین E
- سیر
- پامچال شب
- جینکو بیلوبا
- نخل اره‌ای
دارو‌های اینترفرون‌درمانی که برای درمان برخی عفونت‌های ویروسی استفاده می‌شوند نیز با خونریزی چشم پیوند خورده اند.
شرایط سلامت
برخی شرایط سلامت می‌توانند خطر خونریزی چشم یا تضعیف یا آسیب دیدگی رگ‌های خونی در چشم را افزایش دهند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رتینوپاتی دیابتی
- پارگی یا جداشدگی شبکیه
- آترواسکلروز (تصلب شرایین) که موجب سفتی و تنگی سرخرگ‌ها می‌شود
- آنوریسم
- آمیلوئیدوز ملتحمه
- شلی ملتحمه
- انحطاط ماکولای مرتبط با افزایش سن
- جداشدگی زجاجیه خلفی
- رتینوپاتی سلول داسی شکل
- انسداد سیاهرگ مرکزی شبکیه
- مولتیپل میلوما
- سندرم ترسون
عفونت
برخی عفونت‌ها ممکن است شرایطی شبیه به خونریزی چشم ایجاد کنند. چشم صورتی یا ورم ملتحمه شرایطی بسیار شایع و یک بیماری بسیار مسری در کودکان و بزرگسالان است.
ورم ملتحمه می‌تواند به دلیل یک عفونت ویروسی یا باکتریایی شکل بگیرد. نوزادان می‌توانند در صورت مسدود شدن مجرای اشک به ورم ملتحمه مبتلا شوند. تحریک چشم ناشی از آلرژی‌ها و مواد شیمیایی نیز می‌تواند به این شرایط منجر شود.
چشم صورتی موجب تورم و حساس شدن ملتحمه می‌شود. در این شرایط بخش سفید چشم صورتی رنگ به نظر می‌رسد، زیرا برای مبارزه با عفونت خون بیشتری به سمت چشم جاری می‌شود.
چشم صورتی موجب خونریزی چشم نمی‌شود، اما در برخی موارد ممکن است موجب شکستن رگ‌های خونی آسیب پذیر شده و به یک خونریزی زیر ملتحمه منجر شود.
خونریزی چشم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یک اپتومتریست یا چشم پزشک می‌تواند با نگاه کردن به چشم نوع خونریزی آن را تشخیص دهد.
برای تشخیص دقیق ممکن است به انجام آزمایش‌های دیگر مانند موارد زیر نیز نیاز باشد:
- گشاد کردن مردمک با استفاده از قطره‌های چشم
- سونوگرافی برای مشاهده داخل و پشت چشم
- سی‌تی اسکن برای بررسی هر بیماری زمینه‌ای که ممکن است موجب عوارض چشم شود
- آزمایش فشار خون
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مواجهه با هر نوع خونریزی چشم یا علائم دیگر مرتبط با چشم به پزشک مراجعه کنید. هیچگاه تغییرات در شرایط چشم یا دید خود را نادیده نگیرید. حتی عفونت‌های خفیف چشم در صورت عدم درمان می‌توانند تشدید شده یا موجب عوراض شوند.
در صورت مواجهه با علائم زیر در چشم خود بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- درد
- حساسیت به لمس
- تورم
- فشار یا پری
- آبریزش یا ترشح
- قرمزی
- تاری دید یا دوبینی
- تغییرات در دید
- مشاهده اجسام و لکه‌های شناور یا فلش‌های نور
- کبودی یا تورم اطراف چشم
درمان خونریزی چشم چیست؟
درمان خونریزی چشم به دلیل آن بستگی دارد. خونریزی زیر ملتحمه به طور معمول جدی نیست و بدون درمان بهبود می‌یابد.
درمان دارویی
اگر به یک بیماری زمینه ای، مانند فشار خون بالا، مبتلا هستید، پزشک برای مدیریت این شرایط دارو تجویز خواهد کرد.
هایفما‌ها و موارد جدی‌تر خونریزی چشم ممکن است به درمان مستقیم نیاز داشته باشند. پزشک ممکن است موارد زیر را برای بهبود خونریزی تجویز کند:
- قطره‌های اشک مصنوعی برای خشکی چشم
- قطره‌های استروئیدی برای تورم
- قطره‌های بی حس کننده برای درد
- قطره‌های آنتی بیوتیک برای عفونت باکتریایی
- جراحی با لیزر برای ترمیم رگ‌های خونی
- جراحی چشم برای تخلیه خون اضافه
- جراحی مجرای اشک
شما ممکن است برای محافظت از چشم طی روند درمان به پوشیدن یک محافظ مخصوص چشم نیاز داشته باشید.
برای بررسی شرایط خونریزی چشم و سلامت آن به پزشک مراجعه کنید. پزشک احتمالا فشار چشم شما را نیز اندازه خواهد گرفت. فشار بالای چشم می‌تواند به بیماری‌های چشم دیگر مانند آب سیاه منجر شود.
چه کاری می‌توانید در خانه انجام دهید
اگر از لنز‌های تماسی استفاده می‌کنید، آن‌ها را خارج کنید. تا زمانی که چشم پزشک به شما نگفته است که استفاده از لنز‌های تماسی بی خطر است، از آن‌ها استفاده نکنید. برای کمک به بهبود خونریزی چشم در خانه اقدام‌های مختلفی را می‌توانید انجام دهید که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قطره‌های چشم یا دارو‌های دیگر را بر اساس تجویز پزشک استفاده کنید.
- فشار خون خود را به طور منظم با یک دستگاه فشار خون اندازه گیری کنید.
- سر خود را با کمک یک بالش بالاتر قرار دهید تا به تخلیه چشم کمک شود.
- از فعالیت بدنی بیش از حد پرهیز کنید.
- به طور منظم معاینات چشم و دید را انجام دهید.
- لنز‌های تماسی را تمیز نگه داشته و پس از مدتی جایگزین کنید.
- از خوابیدن با لنز‌های تماسی پرهیز کنید.
چشم انداز خونریزی چشم
خونریزی زیر ملتحمه به طور معمول طی دو تا سه هفته بهبود می‌یابد. در این مدت خونریزی از قرمز به قهوه‌ای و در نهایت زرد تغییر رنگ می‌دهد. خونریزی زیر ملتحمه شرایطی شایع است و می‌تواند بیش از یک بار اتفاق بیفتد.
هایفما‌ها و انواع عمیق‌تر خونریزی چشم ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشند و زمان بیشتری برای بهبودی کامل نیاز داشته باشند. هایفما شرایطی با شیوع کمتر است. در صورت مشاهده هر گونه علائم خونریزی چشم به پزشک مراجعه کنید.
بیماری‌های زمینه ای، مانند فشار خون بالا و دیابت، را به دقت زیر نظر داشته و درمان کنید، زیرا می‌تواند به پیشگیری از خونریزی چشم کمک کند.
