استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عدم ایجاد تعادل منطقی بین بیم و امید در پاندمیها را مهمترین عامل شعله ور تر شدن آتش اپیدمی دانست و خواستار ارایه راهکارهای موثر برای مهار ویروس کرونا از سوی سیاستگذاران و متولیان بهداشت و درمان کشور شد.
دکتر حمید سوری با اشاره به این که وضعیت شیوع کرونا به چالش پیچیدهای در جهان مبدل شده، اظهار کرد: برخی کشورها با تدابیری که اتخاذ کردهاند در مهار این اپیدمی موفق بودهاند. درحالیکه شیوع کرونا در ایران به مرحله خطرناکی رسیده، در حال حاضر وارد پیک سوم شدهایم.
وی با اشاره به این که وضعیت کشور به لحاظ گسترش اپیدمی، در شرایط بحرانی است، توضیح داد: این نگرانی وجود دارد که تغییرات آماری همچنان ادامه داشته باشد، چرا که در اپیدمیها تغییرات حتی اگر هیچ اقدام مداخلهای انجام نشود، به صورت طبیعی ایجاد میشود.
به گفته دکتر سوری اپیدمیها در طول تاریخ همواره دستخوش نوساناتی بودهاند، به این شکل که در گذشتهها و زمانی هم که بشر توانایی مداخلات جدی را در اپیدمیها نداشت همچنان و به صورت طبیعی با نوساناتی کنترل یا بیشتر می شدند. بخشی از این تغییرات به طبیعت بیولوژیک بیماری و بخش دیگری به رفتارهای مردم وابسته است.
وی ترس از سرعت انتشار بیماری در اپیدمیها را یکی از مهمترین عوامل رفتارهای بازدارنده مردم دانست و خاطرنشان کرد: زمانی که آمار مبتلایان و مرگ و میرها بالا میرود ترس افراد بیشتر می شود و مردم بیشتر ملاحظات بهداشتی را رعایت میکنند و متاسفانه به محض کاهش آمارها مردم دچار خوش خیالی کاذب میشوند و رفتارهای پرخطر انجام میدهند، خوش خیالی در پاندمیها به مراتب وضعیت را در خطرناکترین حالت قرار خواهد داد.
ترس بی اندازه و خوش خیالی کاذب در اپیدمی ها دو روی یک سکه
دکتر سوری ترس و اضطراب بی اندازه و در عین حال خوش خیالی کاذب را در پاندمیها دو روی یک سکه توصیف کرد و گفت: هرکدام از این رفتارها درصورتی که باعث وسواس، اضطراب و یا خوش خیالی کاذب و در نهایت انجام رفتارهای پرخطر باشد آسیب زننده و مشکل آفرین است.
وی عدم ایجاد تعادل منطقی بین بیم و امید در پاندمیها را مهمترین عامل شعله ور تر شدن آتش اپیدمی ذکر کرد و ارایه راهکارهای موثرتر برای مهار بیماری را از سوی سیاستگذاران و متولیان این حوزه خواستار شد.
دکتر سوری با بیان این که کشور ما همچنان در موج اول اپیدمی کووید ۱۹ COVID_۱۹ قرار داد، افزود: ایران در موج اول کرونا و وارد پیک سوم بیماری شده است.
تفاوت بین موج و پیک چیست؟
این استاد دانشگاه با اشاره به این که واژههای موج و پیک، دو معنای کاملا متفاوت دارند گفت: زمانی که اعلام میشود به موج دوم یا سوم بیماری رسیدهایم، یعنی این که توانستهایم اپیدمی را در مرحلهای خاموش و یا به مهار کامل بیماری برسانیم و در بازه زمانی دیگری دوباره شاهد پیدایش نمونههای دیگر بیماری باشیم ولی از زمان شیوع کرونا تا به امروز چنین تجربه ای نداشتهایم که بیماری به مرحله خاموشی برسد بنابراین ایران همچنان در موج اول بیماری کرونا قرار دارد.
دکتر سوری ادامه داد: نوسانات کاهش و یا افزایش موارد بیماری نیز پیک نامیده می شود، در ماههایی که گذشت دو مرتبه شاهد طغیان بیماری بودهایم و طبق شواهد و مطالعات در حال حاضر پیک سوم کرونا هم در کشور شکل گرفته است. برای مثال در آنفولانزای فصلی هر ساله موجهای مکرری بدنبال هم ایجاد میشوند به این شکل که یک یا دوهفته موارد حاد بیماری را شاهد هستیم و پس از رسیدن بیماری به قله یا پیک، نهایتا بیماری کنترل شده و در ادامه ممکن است یک یا دوماه بعد مجددا موجهای دیگری بیماری را داشته باشیم.
وی گفت: کشورهایی همانند استرالیا، نیوزلند، ایسلند و هنگ کنگ وارد پیک دوم شدهاند ولی ایران و آمریکا با توجه به آمار همچنان درگیر موج اول هستند.
دکتر سوری ادامه داد: در اپیدمیها کلماتی همانند مهار، موج ، پیک، کنترل و یا خاموشی هر کدام معنایی خاص خود را دارند، بنابراین صرفا نمی توان با کلمات بازی کرد چرا که برای هر مرحلهای از اپیدمی باید اقدمات خاصی صورت گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه همچنین درباره کاربرد رنگهایی که در توصیف وضعیت کرونا درمناطق مختلف کشور استفاده می شود نیز توضیح داد: در مورد وضعیت شهرها هم همین موضوع است به این شکل که ما شهرها را با عناوین مختلف رنگبندی میکنیم همانند قرمز، نارنجی، زرد، سبز و غیره، این موارد تعاریف استانداردی دارند و به این شکل نیست که هر مسئول محلی و یا استانداری برای نشان دادن حاد بودن وضعیت ادعا کند قرمز تیره هستیم یا به سیاهی میرویم.
همه نقاط کشور قرمز است
دکتر سوری با اشاره به این که در حال حاضر هیچ منطقه سبزی در کشور وجود ندارد، گفت: اگر چنانچه دو هفته از دوره بیماری بگذرد و هیچ مورد جدیدی مشاهده و یا گزارش نشده باشد اصطلاحا به این منطقه، منطقه سبز میگوییم، ضمن اینکه این منطقه میتواند در حد یک روستا، شهر، استان و یا کل کشور باشد.
وی با تاکید بر این که از آغاز اپیدمی تا به امروز هیچ استانی و یا منطقه سبزی در کشور نداشتهایم خاطرنشان کرد: مجامع بینالمللی با اهدف و مضامین خاصی مناطق را رنگ بندی میکنند و این شاخصهای عمومی با رنگهای سبز، زرد، نارنجی و قرمز تفکیک می شوند.
دکتر سوری ضمن تشریح وضعیت کشور به لحاظ شیوع گفت: زمانی که بیش از ۲۵ مورد بیمار جدیدی طی دو هفته تایید شود در تعاریف قرمز نامگذاری میشود بنابراین در حال حاضر تمامی نقاط کشور قرمز است.
دکتر سوری در ادامه در مورد زمان توزیع واکسن کرونا خاطرنشان کرد: به طور معمول و در شریط عادی تولید واکسن موثر و جدید از زمان تحقیقات تا عرضه بین ۱۰ تا ۱۵ سال زمان میبرد ولی امید داریم با توجه به شرایط اورژانسی و بحرانی ویروس کووید ۱۹ این تحقیقات با تلاش شبانه روزی شرکتهای دارویی در سطح دنیا به حداقل زمان ممکن تقلیل یابد.
ایمنی و اثر بخشی مهمترین فاکتور تولید واکسن
وی ایمنی و اثربخشی واکسن کرونا را از جمله مهمترین نکات اساسی در تولید واکسن ذکر کرد و افزود: ممکن است واکسنی که در اختیار عموم قرار میگیرد اثر بخشی لازم را داشته باشد ولی به میزان کافی ایمنی نداشته باشد، به این معنی که افراد را در مقابل کرونا ایمن کند ولی عوارض دیگری را برای افراد ایجاد کند بنابراین باید تمامی جوانب در بالاترین سطح ایمنی و اثربخشی اعمال شود.
دکتر سوری تایید سازمان بهداشت جهانی برای استفاده عموم از واکسن کرونا را ضروری ذکر کرد و گفت: زمانی که واکسن و یا دارویی به تایید سازمان بهداشت جهانی میرسد به این معنی است که از فیلترهای جهانی عبور کرده و اثر بخشی و ایمنی لازم را دارد. تنها در این مورد است که بازارهای جهانی و مصرف کنندگان اطمینان بیشتری نسبت به این داروها و یا واکسنها پیدا می کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه در باره ضرورت استفاده از واکسن آنفلوانزا نیز توضیح داد: اولویت استفاده از واکسن آنفولانزا صرفا برای افراد و گروههای آسیب پذیر است و هرگز نباید تقاضای کاذب برای تزریق واکسن بصورت عمومی ایجاد شود.
به گفته دکتر سوری سلاحهای قدرتمند، مانند ماسک و فاصله اجتماعی میتوانند به کاهش بار بیماریها و در عین حال فشار کاری سیستم بهداشت و درمان کمک کنند.
استاد اپیدمیولوژی دانشگاه تاکید کرد: پیام قطعی و درست برای تزریق و یا عدم تزریق واکسن این است که گروههای پرخطر مثل بیماران کلیوی ، مبتلایان به فشار خون و افرادی که دارای بیماری دیابت و افراد بالای ۶۰ سال از واکسن آنفلوانزا استفاده کنند.
وی درباره ضرورت استفاده از واکسن آنفلوانزا در زنان باردار نیز توضیح داد: تزریق این واکسن در زنان باردار نیز صرفا با توجه به به ماه بارداری و شرایط و به نظر پزشک متخصص وابسته است.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی،دکتر سوری در ادامه توصیه کرد: اگر چنانچه کسی نیاز به تزریق واکسن آنفلوانزا ندارند، نباید خودخواهانه این امکان را از فرد نیازمند دیگری بگیرد چرا که با این کار به سایرگروهها ظلم کرده است.