سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است تب، سرفههای خشک و مداوم، خستگی و بیحالی، اسهال، سردرد، بثورات پوستی و مشکلات تنفسی از رایجترین علائم ابتلا به ویروس کروناست. با این حال، علائم ابتلا به کرونا به این موارد خلاصه نمیشود. دانشمندان انگلیسی در راستای آگاهسازی عمومی علائم ابتلا به کووید ۱۹ که افراد کمتر انتظار وقوع آن را دارند تشریح کردند. در این گزارش به ۵ علامت مختلف ابتلا به این ویروس میپردازیم.
۱- ریزش مو
اگر چه ریزش مو در رده علائم ابتلا به کرونا دستهبندی نمیشود، ولی یکی از رایجترین عوارض ابتلا به این ویروس است. برای مثال یک زن انگلیسی که به کرونای شدید مبتلا شده بود پس از بهبودی به محققان گفت: من پس از آنکه نیمی از موی سرم ریزش کرد از این واهمه داشتم که به طور کامل طاس شوم و مجبور به استفاده از ماسک تا پایان عمر شوم.
یکی دیگر از بیماران میگوید زمانی که صبح از خواب برخاستم مشاهده کردم که حجم انبوهی از موی سرم روی بالش پخش شده است. متخصصان اعلام کرده اند برخی بیماریها مانند ابتلا به کرونا میتواند منجر به ریزش موی تلوژن (telogen effluvium) در فرد شود. این نوع ریزش میتواند پس از زایمان در زنان، تب بالا پس از مالاریا، عفونت شدید، بیماریهای مزمن مانند ایدز، استرس روانی بلند مدت و پس از جراحی رخ دهد.
این نوع ریزش مو غالباً قسمت بالایی سر و خط موی سر رخ میدهد. در مواقع شدید ممکن است این مدل ریزش به ابروها و دیگر قسمتهای بدن گسترش پیدا کند.
۲- گیجی و روانآشفتگی
دانشمندان کالج سلطنتی لندن اعلام کردند: تحلیلهای مختلف نشان میدهد در افراد بالای ۶۵ سال رایجترین علامت ابتلا به کووید ۱۹ روانآشفتگی (Delirium) است. روانآشفتگی در حقیقت اختلال کلیِ اعمالِ شناختی و عدم هوشیاری است. اختلال در جهتیابی، ناآگاهی نسبت به زمان و مکان، توهم، هذیان، خشم و عصبانیت، اضطراب و ترس از ویژگیهای این اختلال است. این حالت پس از اعمال جراحی، سوختگی، بیخوابی، عفونت، تب، تصادف شدید، سقوط از ارتفاع، شکستگی یا خونریزی شدید یا پس از ترک مواد مخدر ممکن است توسط بیمار تجربه شود. با این حال بهتازگی کشف شده است که بیماران سالمند مبتلا به کرونا نیز به طور گسترده روانآشفتگی را از خود نشان میدهند.
دانشمندان در این تحقیقات به بررسی علائم بیماری در بیش از ۸۰۰ بیمار بالای ۶۵ سال پرداختند. از این میان، ۳۲۲ بیمار کرونایی به دلیل شدت بیماری در بیمارستان بستری شده بودند. متخصصان مشاهده کردند افراد آسیبپذیر مسن به طور گستردهتری نسبت به دیگر بیماران کرونایی دارای علائم روانآشفتگی هستند. این تحقیقات همچنین نشان داد یک نفر از هر پنج بیماری که در بیمارستان بستری شده است تنها علامتی که از کرونا نشان دادهاند، روانآشفتگی بوده است.
دانشمندان آمریکایی نیز اعلام کردند ویروس کرونا توانایی آن را دارد که به طور مستقیم به مغز حمله کند. این حمله میتواند منجر به بروز علائمی مانند سردرد، گیجی و پریشانی و هذیان گفتن بیمار شود. اندرو ژوزفسن، مدیر این پژوهش از دانشگاه کالیفرنیا در این باره گفت: برای انجام تحقیقات از فناوری بسیار دقیقی بهره گرفتیم. دانستن این موضوع که ویروس کرونا میتواند چه تاثیراتی بر مغز داشته باشد برای دانشمندان از اهمیت بالایی برخوردار است.
محققان میگویند به هیچ عنوان شگفتآور نخواهد بود که ویروس کرونا بتواند باعث پاره شدن غشای خونی مغز شود. در حقیقت غشای خونی دور سلولهای مغزی را گرفته و علاوه بر خونرسانی به این سلولها، مانع از ورود عوامل خارجی و بیماریزا به آنها میشود. حال به نظر میرسد کووید ۱۹ میتواند این غشا را نابود و به سلولهای مغزی حمله کند.
محققان معتقدند احتمالاً ویروس کرونا از راه بینی و از طریق عصب مربوط به حس بویایی وارد مغز میشود. این عصب در کارکرد حس بویایی اهمیت زیادی دارد. از همین رو، از دست دادن حس بویایی یکی از علائم رایج در میان مبتلایان به ویروس کروناست. بخشی از مغز که مسئول حس بویایی است با سایر بخشهای مغز در ارتباط است و به آنها پیامهایی میفرستد. این مناطق خود مسئول بخش یادگیری، حافظه و احساسات هستند.
بخش حس بویایی مغز برای ارتباط با سایر بخشها از مواد شیمیایی مانند دوپامین که نقش مهمی در لذت و تحرک ما دارد، استفاده میکند. احتمالا ویروس کرونا باعث تغییر سطح دوپامین خون میشود. همچنین این ویروس احتمالا بر میزان مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و استیل کولین تاثیرگذار است. تمامی این مواد شیمیایی در فرآیندهایی مانند تمرکز و توجه کردن، یادگیری، حافظه و رفتار فرد اثرگذار هستند.
۳- ورم ملتحمه
تحقیقات روی ۲۱۶ کودک مبتلا به ویروس کرونا در بیمارستان کودکان شهر ووهان چین نشان داد بیش از یک کودک از هر ۵ کودک (۲۳ درصد) آنها علائمی مانند ورم ملتحمه (چشم صورتی) و یا مالش چشم را نشان دادهاند. ملتحمه یک غشای نازک و شفاف است که روی صلبیه چشم را پوشانده است. ملتحمه به دلایل عفونی و غیرعفونی ممکن است دچار التهاب و ورم شود. این امر میتواند در هر دو چشم و یا تنها در یکی از چشمان رخ دهد.
در این تحقیق که روی کودکان با میانگین سنی ۷ سال انجام گرفت نشان داد ۴۳ درصد از کودکان بیمار هیچ کدام از علائم ابتلا را نشان ندادهاند. همچنین در میان کودکانی که دارای علائم بودهاند یکسوم آنها تب و یا سرفه خشک داشتند. این در حالی است که ۲۲ درصد تمامی کودکان انواع مختلف علائم مرتبط با چشم را از خود نشان دادهاند.
یکی از موضوعات رایج در میان کودکان مبتلا به کرونا، مالش چشم بوده است. نزدیک به ۴۰ درصد کودکان بیمار، مالش چشم را از خود نشان داده اند. محققان میگویند مشاهده علائم مرتبط با چشم در کودکان مبتلا به کرونا میتواند به عنوان یکی از راهکارهای شناسایی بیماری در افراد کم سن و سال در نظر گرفته شود.
۴- مشکلات گوارشی
محققان میگویند غالباً مشکلات گوارشی پیش از سایر علائم و بخصوص پیش از علائم تنفسی خود را نشان میدهد. مطالعات بر روی بیش از ۲۵ هزار بیمار مبتلا به کووید ۱۹ در چین و ۱۸ کشور دیگر نشان میدهد، مشکلات گوارشی یکی از علائمی بوده است که بیماران پیش از سایر علائم از آن شکایت داشته اند.
دانشمندان در تحقیقات خود پی بردند ۲ مشکل گوارشی بسیار شایعی که در بیماران کرونایی دیده میشود بی اشتهایی و اسهال است. همچنین حال تهوع و استفراغ از دیگر علائمی است که محققان در بیماران کرونایی مشاهده کردند. محققان چینی در تحقیقات خود پی بردند برخی از بیماران دارای دردهای شکمی هستند.
محققان در مطالعات مختلف در خارج از چین نیز دردهای شکمی را در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ مشاهده کرده بودند. مطالعات در استان هوبی چین، جایی که برای نخستین بار ویروس کرونا از شهر ووهان این استان به سایر جهان شیوع پیدا کرد، نشان داد همزمانی وقوع ۳ علائم گوارشی شامل حالت تهوع، استفراغ و اسهال در میان بیماران کرونایی به صورت گسترده دیده شده است.
مطالعات در کشورهای دیگر نیز نشان میدهد، همزمانی وجود ۲ علامت اسهال و دردهای شکمی در این بیماران بیشتر از موارد گزارش شده در چین بوده است. این مطالعات همچنین نشان داد بیمارانی که علائم گوارشی داشته اند، احتمال بیشتری دارد که دچار کرونای شدید شده و در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) بستری شوند.
دانشمندان تاکید دارند این مطالعات تایید میکند که مشکلات گوارشی یکی از رایجترین علائم ابتلا به کووید ۱۹ در انسان است. پیشتر دانشمندان انگلیسی نیز در تحقیقات خود ارتباط میان مشکلات گوارشی مانند اسهال و ابتلا به کرونا را تایید کرده بودند. این دانشمندان توصیه دارند افراد در زمان شیوع ویروس کرونا به مدفوعی که دفع میکنند، توجه داشته باشند. اگر حجم مدفوع بسیار بیشتر از حد طبیعی و رقیقتر از گذشته است یا فرد با سهولت بسیار بیشتر نسبت به گذشته به توالت رجوع میکنید، احتمال دارد این امر علامت پنهان ابتلا به کرونا در فرد باشد.
۵- مشکلات پوستی
دانشمندان کالج سلطنتی لندن در تحقیقات خود اعلام کردند مشکلات پوستی میتواند یکی از نشانههای متقن ابتلا به کووید ۱۹ باشد. محققان میگویند نشانههای پوستی در بیماران حتی از علائمی مانند تب و سرفه نیز دقیقتر میتواند گویای ابتلای فرد به کرونا باشند. در این تحقیقات دانشمندان ۸ نوع مختلف مشکلات پوستی را که میتواند نشانه ابتلا به کووید ۱۹ باشد تشریح کردند.
این ۸ علامت شامل ۱- تغییر رنگ در انگشتان پا ۲- اگزما پوستی در گردن، سر و سینه ۳- خشکی، پوسته پوسته شدن و التهاب لبها ۴- ضایعات پاپولار و وزیکولار ۵- پیتریازیس روزه آ (بثورات خود محدود شونده) ۶- پورپوریک (ایجاد حالتی مانند خون مردگی در زیر پوست) ۷- کهیر ۸- اگزانتم (مجموعه بثورات پوستی گسترده) است.