سرمایه‌گذاری در بازار طلا و ارز چقدر سودآور است؟
در این میان سرمایه‌گذاران عمدتا به سمت یکی از بازارهای مسکن، خودرو، طلا، ارز و یا بورس حرکت می‌کنند. در این شرایط مردم مشتاق هستند که بدانند در بین این بازارها کدام سودآورتر هستند؟
برای بررسی پاسخ این سوال، ایسنا مجموعه گزارشات تحلیلی در خصوص پنج بازار اصلی کشور تهیه کرده تا مردم با نگاهی جامع به بهترین فرمول سرمایه‌گذاری دست پیدا کنند. در نخستین گزارش از این مجموعه به بررسی بازارهای طلا و ارز می‌پردازیم.
در بازار ارز چه می‌گذرد؟
سعید مسگری، کارشناس مسائل اقتصادی، در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص وضعیت بازار طلا و ارز اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی که در سال 99 گریبانگیر اقتصاد ایران شد، " انتظارات تورمی" بود. اتفاقات سیاسی سال‌های97 و 98 در ایران مانند خروج آمریکا از برجام، کسری بودجه شدید به دلیل عدم تمدید معافیت‌های تحریم نفتی و بحث FATF موجب شد تا انتظاراتی مبنی بر رشد شدید قیمت‌ها در جامعه شکل بگیرد و مردم به این نتیجه برسند که اقتصاد ایران در سال 99 با تورمی بسیار بالا روبه‌رو خواهد شد.
وی افزود: انتظار تورمی موجب شد مردم سپرده‌های بانکی یا پول نقد خود را تبدیل به دارایی‌هایی همچون طلا و ارز کنند که سودآوری بیشتری داشته باشد و یا حداقل بتواند ارزش پول آن‌ها را حفظ کند، البته این تبدیل دارایی‌ها محدود به طلا و ارز نشد و به سمت سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن، خودرو و کالاهای با دوام مانند لوازم خانگی نیز رفت، در نتیجه امروز ما شاهد تورم فزاینده در تمامی بازارها هستیم.
این کارشناس اقتصادی در خصوص افزایش بی‌رویه نرخ ارز در سال جاری گفت: مشکل مهمی که در بازار ارز رخ داد این بود که در اثر تحریم‌ها کاهش صادرات نفتی از یک سو و کم شدن صادرات غیر نفتی از سوی دیگر کشور را با محدویت منابع ارزی مواجه کرد. علاوه بر این تحریم‌ها باعث شد حتی در صورت فروش نفت و صادرات غیرنفتی نتوانیم ارز وارد کشور کنیم، بنابراین عرضه آن در کشور مختل و دست بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز بسته شد، در نتیجه قیمت ارز روند صعودی پیدا کرد.
مسگری ادامه داد: با افزایش تقاضای ارز از سمت جامعه و محدودیت عرضه آن در اثر تحریم‌ها، قیمت دلار افزایش پیدا کرد. افزایش نرخ ارز به طور مستقیم بر بازارهای طلا، مسکن، خودرو و سایر کالاهای مصرفی اثر گذاشت و سایر بازارها را متلاطم کرد.
وی با اشاره به آینده بازار ارز تصریح کرد: متاسفانه باید این واقعیت تلخ را بپذیریم که اقتصاد ایران و به صورت دقیق‌تر بازار ارز کاملا وابسته به مسائل خارجی است. در حقیقت تحریم‌ها اثر مستقیمی بر بازار ارز دارد. اقتصاد ایران وابسته به ارز و ورود آن به کشور بوده و عرضه ارز تابعی از تحریم‌ها است، بنابراین برای پیش‌بینی بازار ارز باید منتظر نتیجه انتخابات آمریکا بود و دید که چه کسی پیروز این میدان است. اگر ترامپ رای بیاورد و شرایط فعلی ادامه پیدا کند، می‌توان انتظارداشت، نرخ ارز در بازار ایران با شیب ملایمی باز هم افزایش یابد اما شکست ترامپ و پیروزی بایدن می‌تواند به کاهش نرخ ارز در ایران منجر شود.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که چرا دولت‌ها در سال‌های متمادی مبادلات بین‌المللی ارزی را جایگزین دلار نکردند و از قدرت ارزهای دیجیتال در تجارت کمک نگرفتند، عنوان کرد: واقعیت این است که در دولت‌ها به موضوع ارز جایگزین فکر شده و حتی اقداماتی صورت گرفته اما عملی نمی‌شود.کشورهای مختلف اقداماتی در این راستا انجام داده‌اند، حتی اتحادیه اروپا تلاش کرد تا از یورو برای این منظور بهره بگیرد اما هنوز بخش عمده مبادلات در دنیا با دلار انجام می‌گیرد و دلار حرف اول را در تجارت جهانی می‌زند.
مسگری بیان کرد: زمانی که ذخایر ارزی کشورهای مختلف و مبادلات ارزی بانک‌های مرکزی اکثر کشورها از دلار تشکیل می‌شود، کشورها نمی‌توانند دلار را حذف کنند و با ارز دیگری مبادلات خود را انجام دهند، همچنین کشورهایی که شرکای تجاری ایران هستند نمی‌پذیرند از ارز دیگری استفاده کنند.
دلیل استقبال بالای مردم برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا و ارز چیست؟
محمدابراهیم احمدی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص اقبال عمومی مردم به دو بازار طلا و ارز اظهار کرد: طلا و ارز در زمره اموال منقول محسوب می‌شوند، در شرایط بحرانی و جنگ به راحتی قابلیت خروج از کشور را دارند، در تمام کشورهای دنیا به رسمیت شناخته شده‌اند و قابل خرید و فروش هستند.
وی اضافه کرد: از دیگر ویژگی‌های طلا و ارز در اقتصاد تورمی ایران، امکان سرمایه‌گذاری در این دو بازار با سرمایه‌های اندک بوده و این در حالی است که ورود به بازارهای مشابه مانند ملک یا خودرو نیازمند سرمایه‌های کلان خواهد بود. به طور مثال برای خرید یک متر آپارتمان نوساز در تهران به طور متوسط باید ۳۰ میلیون تومان هزینه کرد اما با هزینه ۱۶ میلیون تومانی می‌توان یک سکه تمام بهار آزادی خرید.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: مزیت دیگر این دو بازار این است که بازار طلا و ارز نسبت به دیگر بازارهای سنتی نقدشوندگی بالایی دارند و این اطمینان خاطر را به مردم می‌دهند که هر زمان بخواهند این سرمایه‌ها را تبدیل به وجه رایج کشور یا ارز دیگری کنند.
احمدی با اشاره به اینکه کشور ما در اکثر اوقات شرایط تحریم یا تهدید را تجربه کرده است، تصریح کرد: مردم اغلب در بازارهای طلا و دلار سرمایه‌گذاری می‌کنند، زیرا این دو بازار به واسطه تنش‌های ناشی از شرایط موجود نه تنها دچار افت نمی‌شوند بلکه ارزش مضاعف خواهند یافت.
وی بیان کرد: سرمایه‌گذاری در بازار ارز در کنار سودآوری فردی منجر به ایجاد بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در کشور می‌شود و تورم فزاینده را در پی خواهد داشت، بنابراین در مقایسه با طلا، سرمایه‌گذاری در این بازار توصیه نمی‌شود.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تاثیرپذیری قیمت طلا از سه محرک درونی و بیرونی برای رشد قیمت، از ویژگی‌های مثبت سرمایه‌گذاری در این بازار است، عنوان کرد: نخستین محرک این است که بهای طلا به تبع افزایش قیمت دلار، افزایش مییابد. دوم اینکه با بالا رفتن تقاضا در بازار داخلی در مناسبت‌هایی مانند اعیاد و... قیمت طلا روند صعودی در پیش می‌گیرد. سومین عامل موثر بر افزایش قیمت طلا نیز افزایش نرخ جهانی آن است.
احمدی گفت: دلیل استقبال بالای مردم برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا و ارز، نقدشوندگی بالا، ریسک پایین، اعتبار بین‌المللی طلا و ارز و منقول بودن آن‌ها در این دو بازار است. تاثیر منفی سرمایه‌گذاری در ارز به دلیل افزایش نرخ تورم در کشور و ایجاد مشکلات فراوان برای جامعه است. امکان سودآوری بیشتر طلا نسبت به ارز، باعث برتری سرمایه‌گذاری در طلا نسبت به ارز می‌شود. سرمایه‌گذاری در بازارهای غیر مولد، اثری جز افزایش تورم در جامعه نخواهد داشت.
با وجود ویژگی‌های مثبت بازارهای طلا و ارز که موجب استقبال مردم از این دو بازار و سرمایه‌گذاری در آن‌ها می‌شود و سودآوری را برای افراد به ارمغان می‌آورد اما این سرمایه‌گذاری‌ها باعث ایجاد مشکلاتی از نظر اجتماعی و اقتصادی برای جامعه شده و حتی بر تورم نیز می‌افزاید.
در گزارش بعدی که در خصوص بازار خودرو است، به مقایسه سرمایه‌گذاری در این بازار با سایر بازارها خواهیم پرداخت.
