گاهی اوقات احساس میکنیم گیتار فعلیمان از رده خارج شده و صدایش اصلا قابل مقایسه با صدای گیتارهای جدید نیست و بنابراین تصمیم میگیریم آن را با یک گیتار نو جایگزین کنیم، اما محدودیتهایی وجود دارند که مانع از عملی کردن تصمیممان میشوند. در اغلب موارد، این محدودیتها، مالی هستند. از اینها گذشته، گیتار سازی است که با هنر دست ساخته میشود.
پس قبل از آن که برای خرید گیتار نو اقدام کنید، شاید بهتر باشد بعضی راههای ساده، مؤثر و مقرونبهصرفه برای آپگرید گیتارتان را امتحان کنید. در این مقاله، توصیههای دو متخصص گیتار یعنی Dave Doll (مدیر فروشگاههای تعمیر ادوات کمپانی مارتین) و Andy Powers (استاد سازنده گیتار در کمپانی Taylor Guitars) را در مورد تعویض و بهروزرسانی قطعات گیتار آکوستیک جهت تولید صدایی گرم و غنی آوردهایم. امید که با مطالعه این مطلب بتوانید گیتارتان را به شیوه خودتان سفارشیسازی کنید و صدای دلخواهتان را از آن بشنوید:) همراه باشید...
● پیکها
Andy در این باره میگوید: "یکی از جذابترین تجهیزات و بهروزرسانیها برای گیتارهای آکوستیک، خرید و استفاده از پیکهای جدید است. شاید در نگاه اول با خود فکر کنید که آن فقط یک تکه پلاستیک است، اما همین تکه پلاستیک به شما کمک میکند تا بهتر بتوانید با سیمها بازی کنید و از آن برای خلق صدایی بهتر و جذابتر بهره ببرید. پس اهمیت پیکها را دست کم نگیرید. "
بنابراین انتخاب یک پیک مناسب بعد از خرید گیتار میتواند اولین اولویت شما باشد.
● متریال تیغه سر دسته (Nut) و خرک (Saddle)
این گزینه یکی از مواردی است که تا حد زیادی قیمت گیتار در تعیین کیفیت آن موثر است.
Andy میافزاید: "از پیکها که بگذریم، دومین چیزی که در تولید صدایی گرم و غنی اهمیت بالایی دارد، متریال به کار رفته در ساخت خرک و تیغه سر دسته است. اگر این دو از متریال بیکیفیت ساخته شده باشند، به وضوح روی صدای شما تأثیر منفی میگذارند. از آن گذشته، خرک و تیغه سر دسته باید به درستی تنظیم شده باشند.
بیائید گیتار آکوستیک را مانند زنجیرهای از سیگنالها در نظر بگیریم. وقتی سیمی را توسط پیک یا انگشتانتان لمس میکنید، اولین چیزی که رزونانس سیمها روی آن تأثیر میگذارد، خرک است. در واقع میتوان گفت خرک صدای نتهایی که مینوازید را تولید میکند؛ بنابراین برای داشتن صدایی گرم و گوشنواز، باید مطمئن شوید که خرک از متریال باکیفیتی ساخته شده باشد و همچنین به درستی درون اسلاتها قرار گرفته باشد.
به عنوان مثال اگر ماده Tusq را با پلاستیک فشرده مقایسه کنید، متوجه میشوید که پلاستیک صدای بسیار بهتری را تولید میکند. به طور کلی هر چه جنس تیغه سر دسته و خرک بهتر باشد و آنها را دقیقتر تنظیم کنید، صدایی که از ساز میگیرید هم بهتر خواهد بود. "
Dave Doll در این باره میگوید: "خرک و پینهای روی Bridge راحتترین راه برای بهبود صدای گیتار آکوستیک هستند. اگر پینهای روی Bridge پلاستیکی باشند، صدای حاصل، بسیار گرم و دلنشین خواهد بود. البته در صورتی که از متریال فلزی در پینهای روی Bridge استفاده کنید، شاهد صدایی رسا و شفاف خواهید بود. پس میتوان اینگونه نتیجه گرفت که متریال فلزی اصواتی با Sustain و غنای بیشتری تولید میکنند در حالی که متریال پلاستیکی، صدای گرمتری را ارائه میدهند. "
● سیمها
Dave میافزاید: "سیمها میتوانند صدای گیتار شما را به طور کلی دستخوش تغییر کنند. اهمیت آنها به حدیست که نه تنها متریال، بلکه کمپانی سازنده هم نقش بهسزایی در جنس صدای تولید شده ایفا میکنند. سیمها را میتوان یکی متنوعترین بخشهای گیتار دانست.
ممکن است شما از صدای گیتارتان راضی باشید. مهم نیست. سعی کنید برای یک بار هم که شده، سیمهای گیتارتان را عوض کنید و خودتان معجزه سیمها را ببینید و بشنوید.
به عنوان مثال، سیمهای استاندارد ۹۲۸ SP صدایی شفافی دارند. یا مثلا سیمهای ۸۰۲۰ Bronze در مقایسه با ۹۲۸ SP کمی آرامتر هستند. البته هنگام اجرای هر نت، ابتدا شاهد صدای بلند و رسایی خواهید بود، اما این صدا به سرعت ملو و آرام میشود. "
Andy در این باره میگوید: "هر سیم شخصیت صوتی منحصر به فرد خودش را دارد. ممکن است دستیابی به پینهای Bridge یا سایر قطعات گیتار کمی سخت و هزینهبر باشد، اما سیمها ارزانترین قطعه گیتار هستند و همهجا به راحتی میتوان آنها را پیدا کرد. قیمت سیمها به حدی مقرونبهصرفه است که شما میتوانید چند سیم از برندهای مختلف را با هم خریداری کنید و ببینید که کدامیک صدای بهتری میدهند. چه چیزی بهتر از این؟
اگر من ۱۰۰ دلار داشته باشم و بخواهم گیتارم را بهروز کنم، اولین چیزی که میخرم، تعدادی سیم از برندهای مختلف است. بعد به سراغ پیکها میروم و تعدادی هم پیک با متریال مختلف خریداری میکنم. این دو قطعه، تأثیرگذارترین قطعات گیتار به حساب میآیند و به شما این امکان را میدهند که با هزینهای مناسب، بهترینها را داشته باشید. "
● تشخیص وزوز سیمها
Dave میگوید: "یکی از جذابیتهای گیتار این است که خودش همه چیز را به شما میگوید.
به عنوان مثال اگر هنگام نوازندگی، صدای وزوز از سیمها شنیدید، این بدان معناست که تیغههای سر دسته پائین هستند و این باعث شده سیمها روی فرت اول قرار گیرند و صدای وزوز تولید کنند.
یا مثلا اگر این صدای وزوز را از میانه دسته گیتار شنیدید، یعنی دسته گیتار شما انحنا دارد. بعضی گیتارها میلهای روی دستهشان دارند که با آن میتوان صاف یا منحنی بودن دسته را تنظیم کرد. اگر از اینگونه گیتارها استفاده میکنید، میتوانید با استفاده از این میله، به راحتی انحنای گیتار را تنظیم کرده و بدین شکل صدای وزوز سیمها را برطرف نمائید. "
● تعویض سیمها و کوک کردن ساز
Andy میگوید: "فرض کنید بعد از تعویض سیمها، تعداد زیادی سیم در قسمت بالایی گیتار پراکنده باشند. وجود سیمهای پراکنده علاوه بر این که شکل ظاهری گیتار شما را خراب میکند، باعث میشود سازتان با مرور زمان، ناکوک شود؛ چرا که فلزات ذاتا تمایل به فشردگی دارند و همین امر سبب میشود سازتان در گذر زمان، ناکوک شده و مجبور شوید بارها و بارها آن را کوک کنید.
در مقابل، کشش بیش از حد سیمها نیز میتواند سبب خراب شدن سیم و از دست دادن خاصیتش شود.
هسته هر سیم باعث استحکام آن میشود و کمک میکند تا آنها ثابت بمانند، اما به هر حال در طول سیم، قسمتهایی وجود دارند که باید کمی خم شده یا گره بخورند. برای تعویض سیمها و کوک ساز، کاری که شما میتوانید انجام دهید آن است که ابتدا سیمها را بر اساس ضخامت (زیر و بم بودنشان) مرتب کنید. سپس با گوشه پیک، سیم را کمی خم کنید تا بتوانید آن را دور خرک بپیچید. در نهایت، برای مرتب بودن سیمها، آنها را به سمت بدنه خم کنید.
در قسمت دسته ساز هم باید این کار را تکرار نمائید. با انجام این کار، حتی اگر سیمها را به سمت پیچ مربوط به کوک ساز هم فشار دهید، باز هم در راستای آخرین خمشدگیشان ثابت میمانند. البته به طور کلی، بعد از تغییر سیمها، آنها کمی نرم و انعطافپذیر هستند، اما وقتی آنها را کوک میکنید، به شکلی زیبا ثابت خواهند ماند. "
● الکترونیک
Dave ادامه میدهد: "تمام چیزی که افراد از پیکاپهای مخصوص گیتار آکوستیک میخواهند این است که صدای گیتارشان را تقویت کنند؛ بنابراین اولین قدم، یافتن تجهیزاتیست که اصوات را آنطور که شما میخواهید، پخش کنند. پیکاپها فقط صدا را بلندتر نمیکنند؛ بلکه هر پیکاپ شخصیت و رنگ صوتی منحصر به فرد خودش را دارد. در واقع با صرف صدها دلار برای خرید بهترین سیستمهای الکترونیکی، دیگر مهم نیست که صدای طبیعی گیتارتان چگونه است؛ چرا که پیکاپها به شیوه خودشان اصوات را بهبود میبخشند و صدایی رسا و گرم را تولید میکنند. یکی از بهترین پیکاپهای بازار، Fishman Gold Plus نام دارد. این پیکاپ صدای غنی و گرمی تولید میکند و گزینه بسیار خوبی به حساب میآید. "