آمار دانش‌آموزان از مرز 15 میلیون نفر گذشت
هفته آمار از ۲۸ مهر تا دوم آبان بار دیگر ضرورت برنامه‌ریزی، نظم بخشی و مستندسازی را در توسعه جامعه یادآور می‌شود.
تهیه آمار از مستندات به منظور داشتن شفافیت در عملکرد و همچنین برنامه‌ریزی برای آینده با نظم بخشی به امور در تاریخ همواره مورد توجه جوامع بشری بوده اما اهمیت این موضوع در عصر ارتباطات بیش از پیش مورد توجه نهادها قرار گرفته است.
داشتن آمار و اطلاعات صحیح برای همه آحاد جامعه به ویژه برنامه‌ریزان و مدیران جوامع ارزشمند و موثر است.
وزارت آموزش و پرورش آمار و اطلاعات بخش‌های مختلف را در فواصل زمانی متفاوت به منظور بهبود عملکرد و پیگیری در آینده منتشر کرده و در اختیار عموم قرار داده‌اند که در ذیل می خوانید.
آمار دانش‌آموزان از مرز ۱۵ میلیون نفر گذشت
براساس آخرین آمار ثبت نام دانش آموزان در سال تحصیلی گذشته (بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه سناد) ۱۵ میلیون و ۱۳۸ هزار و۵۲۳ نفر جامعه دانش‌آموزان را تشکیل می‌دهند که از این میان هشت میلیون و ۲۷۸ هزار و ۲۸۲ نفر در دوره ابتدایی، سه میلیون و ۴۳۷ هزار و ۶۷۳ نفر در دوره متوسطه اول و ۲ میلیون و ۶۸۹ هزار و ۳۴۴ نفر در دوره متوسطه دوم ثبت نام شده‌اند.
همچنین از میان آمار کل دانش آموزان ثبت نام شده در دوره پیش دبستان ۷۳۳ هزار و ۲۲۴ نوآموز، در شاخه نظری یک میلیون و ۷۴۴ هزار و ۷۱۹ نفر، در هنرستان های فنی و حرفه ای ۴۲۴ هزار و ۲۷ نفر و در هنرستان های شاخه کار دانش ۵۲۰ هزار و ۵۹۸ نفر ثبت نام کرده اند.
در حال حاضر۲۱۱ هزار و ۲۹۲ دانش‌آموز در مدارس ثابت، سیار و نیمه سیار مشغول تحصیل هستند و ۱۴ هزار معلم در چندپایه خدمات آموزشی به آنها ارائه می‌دهند.
همچنین ۱۴ هزار و صد دانش آموز در ۴۳ کشور، ۶۵ شهر و ۹۵ مدرسه ایرانی خارج از کشور مشغول تحصیل هستند.
برچیده شدن یک هزار مدرسه خشت و گلی
بیش از ۱۵ میلیون دانش‌آموز کشور امسال در ۱۱۰ هزار مدارس دولتی و غیردولتی مشغول تحصیل هستند. همچنین از میان ۶۰۵ هزار و ۷۸۶ کلاس درس، ۴۹۸ هزار و ۳۱۰ تعداد کلاس درس دولتی و ۷۰۱ هزار و ۴۷۶ کلاس درس غیردولتی است.
به گفته مهراله رخشانی‌مهر رییس سازمان سازمان نوسازی مدارس ۱۲ درصد مدارس کشور نیازمند تخریب و بازسازی، ۱۸ درصد نیازمند مقاوم سازی و ۷۰ درصد مقاوم هستند.
اما در این میان خبر خوبی که در سالهای اخیر در ارتباط با تعداد مدارس شنیده شد، برگزاری جشن پایان مدارس خشت و گلی بود، در واقع یک هزار مدرسه خشت و گلی چهره نظام تعلیم و تربیت را مخدوش کرده بود.
کلید برچیده‌شدن مدارس خشت و گلی تقریبا از مهر ماه سال ۹۷ زده شد؛ در واقع این موضوع از خرداد ماه سال ۹۷ خبرساز شده بود و در نهایت از مهر ماه همان سال در فاز اجرایی قرار گرفت و در اسفند سال ۹۸ این امر محقق شد.
سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس تصمیم گرفتند که جشن برچیده شدن مدارس خشت و گلی را در استان سیستان و بلوچستان که با ۱۷۴ مدرسه خشت و گلی بیشترین تعداد این نوع مدرسه را در کشور دارا بود، برگزار کند.
سازمان نوسازی مدارس پس از اعلام جمع‌آوری مدارس خشت و گل در یک برنامه ریزی مناسب برای جمع‌آوری مدارس دیگر مانند سنگی و گلی، چوبی، بلوکی و کانکسی هدف گذاری کرده است.
۲ درصد کلاس‌های درس بخاری نفتی دارند
وضعیت سیستم های گرمایشی مدارس نیز از دیگر موضوعاتی است که در سالهای اخیر بخصوص به دلیل آتش‌سوزی‌های مکرر در مدارس مورد توجه عموم قرار گرفته است.
بیشتر نگرانی‌ها درباره وسایل گرمایشی در مدارس به وجود بخاری‌های نفتی در مدارس بازمی گردد، از سال ۹۱ به بعد تا امروز، فقط ۱۴ هزار بخاری نفتی از ۵۳۰ هزار کلاس درس باقی مانده است.
سازمان نوسازی مدارس سال گذشته ۵۰ هزار بخاری نفتی را جمع آوری کرده و این ۱۴ هزار مورد برای مناطقی است که زیرساخت های لازم وجود ندارد وعملا آنجا گازکشی نشده است.
این بخاری ها در نقاطی چون سیستان و بلوچستان است که گازکشی شهری انجام نشده، برای مناطق صعب العبور است که گاها برق هم ندارند. اکنون ۲ درصد کلاس های درس با بخاری نفتی گرم می شوند که رییس سازمان نوسازی وعده حل این مشکل را هم داده است.
۶۰ درصد معلمان را زنان تشکیل می‌دهند
در واقع می‌توان گفت با افزایش تعداد دانش‌آموزان در سالهای گذشته نیاز به جذب معلمان هم افزوده شده است، آمار ارائه شده از سوی معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش نشان می‌دهد که از میان ۷۱۷ هزار و ۴۲ جامعه آموزگار در مدارس کشور، ۴۱۹ هزار و ۹۱۶ هزار معلم از میان زنان هستند، که از این رو می‌توان گفت ترکیب جنسیتی شاغل در آموزش و پرورش به زنان تعلق دارد.
همچنین محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش در صحبت‌های اخیر خود اعلام کرده که بیش از ۶۰ درصد از فرهنگیان را زنان تشکیل می‌دهند.
وی در این خصوص توضیح داد: بانوان کشور در زمینه آموزش در مدارس نقش به‌سزایی دارند، اگر از ظرفیت علمی، آموزشی و نقش زنان در تربیت نسل آینده استفاده نشود، جامعه در آینده با مشکل رو به رو می شود.
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه جامعه ایران بخش مهمی از آینده‌اش را به زنان سپرده است، افزود: جمهوری اسلامی ایران عملکرد خوبی در زمینه عدالت آموزشی داشته، بنابراین باید تلاش کرد تا سهم عدالت در جامعه به خوبی توزیع شود.
افزایش ۴۰ درصدی باسوادی
همچنین پس از ارائه تعداد دانش‌آموزان و معلمان، سوادآموزی به بزرگسالان در خانواده و پس از آن جامعه اهمیت بسیاری پیدا می‌کند، در این خصوص سازمان نهضت سوادآموزی نیز از ابتدای انقلاب تا کنون همواره نسبت به ارائه آمار و اطلاعات باسوادی و بی سوادی افراد جامعه به طور شفاف اطلاع رسانی کرده است.
این سازمان یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با توجه به اهمیت سوادآموزی در دی ماه ۱۳۵۸ نهضت سوادآموزی تاسیس شد، هدف از تشکیل این سازمان از بین بردن بی سوادی در کشور بود.
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت ۶ سال و بالاتر کشور بالغ بر ۷۱ میلیون و ۵۰۶ هزار و ۳۹۲ نفر شمارش شده که بر این اساس بیش از ۶۲ میلیون نفر آنها خود را با سواد و بیش از ۸ میلیون نفر خود را بی سواد اعلام کردند. بر این اساس درصد باسوادی از ۴۷.۵ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۸۷.۶ درصد در سال ۱۳۹۵ رسیده و این رقم در برآورد سال ۱۳۹۸ بیشتر از ۸۹ درصد افزایش یافته است.
به عبارت دیگر میزان باسوادی در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی بالغ بر ۴۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
افزایش باسوادی در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ ساله
کل جمعیت ۱۰ تا ۴۹ ساله، ۵۱ میلیون و ۷۳۱ هزار و ۳۳۴ نفر بودند که از این رقم تعداد ۴۹ میلیون و ۶ هزار و ۷۹۶ نفر با سواد، ۲ میلیون و ۶۹۲ هزار و ۳۸۹ نفر بی سواد و ۳۲ هزار و ۱۴۹ نفر اظهار نشده بودند.
درصد باسوادی در این جمعیت حدود ۴۸ درصد در سال ۱۳۵۵ بود در حالی که طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ این رقم ۹۴.۷ درصد است و نزدیک به ۴۶ درصد رشد نشان می‌دهد که این رقم در برآورد سال ۹۸ بیش از ۹۶ درصد رسیده است.
کاهش فاصله درصد باسوادی بین زنان و مردان
کاهش فاصله درصد باسوادی بین زنان و مردان در راستای هدف ایجاد عدالت جنسیتی در سواد آموزی و همچنین ضمانت دسترسی کاملا عادلانه دختران به آموزش در سال های گذشته با اختصاص حدود ۸۰ درصد از فعالیت های سواد آموزی به دختران و زنان به خصوص در مناطق روستایی سبب شد تا شاخص سواد زنان با شتاب بیشتری افزایش یابد.
نتایج سرشماری انجام شده در بین سالهای ۱۳۵۵ الی ۱۳۸۵ نشان می‌دهد تفاوت نرخ باسوادی در بین زنان و مردان از ۲۳.۴درصد در سال ۱۳۵۵ به ۶.۸ درصد در سال ۱۳۹۸ کاهش یافته و این رقم در برآورد سال ۱۳۹۸ به کمتر از ۶.۵ درصد رسیده است.
کاهش فاصله درصد باسوادی بین مناطق شهری و روستایی
کاهش فاصله درصد باسوادی بین مناطق شهری و روستایی به منظور تحقق عدالت آموزشی و کاهش اختلاف سواد به این منطقه شهری روستایی کشور اختصاص حدود ۵۵ درصد از فعالیت های سواد آموزی به مناطق روستایی در ۳۹ سال گذشته موجب شده شاخص سواد در منطقه محروم کشور بهبود پیدا کند.
بر اساس سرشماری های انجام شده بین سالهای ۱۳۵۵ تا ۹۵ ۱۳میزان باسوادی مناطق شهری از ۶۵.۵ چهار درصد در سال ۱۳۵۵ به ۹۹.۸ درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است. در همین زمان نرخ باسوادی مناطق روستایی از ۳۰.۵ درصد به ۷۸.۵درصد افزایش را نشان می دهد.
به عبارت دیگر میزان افزایش باسواد در مناطق روستایی با شتاب بیشتری صورت گرفت تفاوت درصد باسوادی در بین مناطق شهری و روستایی از۳۴.۹ درصد سال ۱۳۵۵ به حدود ۱۲.۳ درصد در سال ۱۳۹۸ یافته است و این رقم در برآورد از سال ۱۳۹۸ به ۱۲ درصد رسیده است.
