پلیسی با دوچرخه در خیابانها تردد میکند و به محض اینکه از طریق بیسیم متوجه حادثهای میشود در مدتزمان کوتاهی خود را به صحنه میرساند؛ این نمایی است که شاید خیلی از ما در برخی فیلمهای خارجی دیده باشیم. چنین نمایی اما یک واقعیت معمول در شهرهای توسعهیافته است؛ درست مثل بسیاری از معابر شهرهای آلمان و فرانسه که پلیسهای دوچرخهسوار دائم در حال گشتزنی هستند. در سرزمین ژرمنها ۹سال از اجراییشدن طرح پلیس دوچرخهسوار میگذرد؛ طرحی که به تشویق شهروندان برای پا به رکاب شدن انجامیده؛ بهگونهای که طی این مدتزمان، تنها در شهر برلین، تعداد شهروندان دوچرخهسوار از ۵۰۰هزار نفر به یکمیلیون نفر رسیده؛ یعنی ۲برابر. حالا با توجه به طرح موفق پلیس دوچرخهسوار در سایر کشورها و فراهمشدن زیرساختها، طرح پلیس دوچرخهسوار برای نخستینبار در تهران عملیاتی شده است.
شهریور سال۹۷ بود که موضوع پلیس دوچرخهسوار در تهران مطرح شد و مناطق ۶ و ۱۲ انتخاب شدند تا این طرح بهصورت پایلوت در آنها اجرایی و عملیاتی شود. سردار محمدرضا مهماندار، رئیس پلیس راهور وقت تهران بزرگ این خبر را رسانهای کرد و گفت: «پلیسهای دوچرخهسوار در آینده توسعه مییابند و شاهد فعالیتشان در سایر مناطق تهران خواهیم بود.»
پس از انتشار خبر، مردم منتظر بودند تا پلیس راهور دوچرخهسوار را در خیابانهای شهر یا لااقل در معابر مناطق ۶ و ۱۲ ببینند که این انتظار محقق نشد. با گذشت ۲سال، یکبار دیگر موضوع پلیس دوچرخهسوار رسانهای و اینبار منطقه۷، پایلوت این طرح شده است. سردار محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در نخستین روز اجرای طرح پلیس دوچرخهسوار گفت: «فرهنگسازی یکی از اولویتهای پلیس است و استفاده از دوچرخه توسط عوامل راهور میتواند مردم را به استفاده از این وسیله نقلیه پاک ترغیب کند. اگر بخواهیم زندگی آینده در شهر قابل دوام باشد، باید شهرها به سمت انسانمحوری حرکت کنند و اجرای چنین طرحهایی میتواند گزینه مناسبی باشد.»
سردار حمیدی با بیان اینکه پلیس راهور تهران بزرگ آمادگی دارد در سایر مناطق هم عوامل پلیس را به دوچرخه تجهیز کند، ادامه داد: «امیدواریم با اجرای طرح پلیس دوچرخهسوار و گسترش آن بتوانیم تعداد تردد خودروها در خیابانها را کاهش دهیم و شاهد کمشدن آلودگی هوا و ترافیک باشیم.»
سرهنگ فرهاد مشهدی، رئیس پلیس راهور منطقه۷ با استقبال از اجرای طرح پلیس دوچرخهسوار گفت: «با توجه به موقعیت جغرافیایی و وجود مراکز درمانی و آموزشی و تجاری و خرید، حجم تردد خودروها بالاست و عمده تخلفات منطقه مربوط به تخلفات ساکن ازجمله توقف ممنوع و توقف دوبل است. بنابراین استفاده از دوچرخه کار را برای افسران اخطارنویس آسانتر میکند و با اعمال قانون توسط این افسران، شاهد تردد روان در معابر بهویژه معابر محورهای شمالی منطقه خواهیم بود.»
اکنون ۶دستگاه دوچرخه در اختیار پلیس راهور منطقه۷ قرار گرفته است که به گفته سرهنگ مشهدی آمادگی پذیرش ۴دستگاه دوچرخه دیگر هم وجود دارد: «در اختیار داشتن دوچرخه یک موضوع است و تأمین نیرو موضوع دیگر. ایندو لازم و ملزوم یکدیگر هستند و با توجه به نیروهای اخطارنویس آمادگی افزایش تعداد افسران اخطارنویس دوچرخهسوار از ۶ به ۱۰ را داریم.»
رئیس پلیس راهور منطقه با ارزیابی خوب عملکرد چندروزه پلیس دوچرخهسوار گفت: «در همین مدت کوتاه در برخی از معابر با گرهها و بینظمیهای ترافیکی مواجه بودیم که امکان حضور با خودرو نبود و نیروها با استفاده از دوچرخه در کوتاهترین زمان به محلهای مورد نظر اعزام و با اعمال قانون مشکلات برطرف شدند.»
استقرار پلیس دوچرخهسوار در سیدخندان
شهرداری ۶دستگاه دوچرخه در اختیار نیروهای پلیس راهور منطقه۷ قرار داده و به گفته حمیدرضا رنجبر، معاون حملونقل و ترافیک شهردار منطقه۷، پلیسهای دوچرخهسوار در معابر مهم با دوچرخه تردد میکنند و وظایف روزانه خود را انجام میدهند: «خیابانهای شریعتی، بهشتی، مطهری، سهروردی و عباسآباد، معابری هستند که برای تردد پلیس دوچرخهسوار تعیین شدهاند. عوامل راهور با استفاده از دوچرخه در تقاطعها، میادین، خیابانها و چهارراهها حضور دارند و اعمال قانون میکنند.»
فرهنگسازی و ترغیب شهروندان به استفاده از دوچرخه مهمترین هدف اجرای طرح پلیس دوچرخهسوار است. رنجبر میگوید: «استفاده کمتر از خودرو، سبب کاهش آلودگی و ترافیک میشود و این کار عوامل راهور میتواند فرهنگ استفاده از وسایل حملونقل پاک را نهادینه کند و مردم به استفاده کمتر از خودروهای شخصی تشویق شوند.»
طرحی جذاب برای مردم
تردد پلیس راهور دوچرخهسوار برای مردم تازگی و جذابیت دارد. رانندگان تاکسی زیر پل سیدخندان میگویند: «وقتی روز اول پلیسها را با دوچرخه دیدیم برای یک لحظه گمان کردیم خواب هستیم. همیشه پلیس دوچرخهسوار را در فیلمها و برنامههای تلویزیونی دیده بودیم و گمان نمیکردیم یک روز در خیابانهای تهران با این پلیسها روبهرو شویم.» علاوه بر رانندگان تاکسی، مردمان دیگری هم که با پلیسهای دوچرخهسوار مواجه شدهاند، با لبخندی که حاکی از رضایت است میگویند: «طرح بسیاری جذابی است و با دیدن پلیسهای دوچرخهسوار حس میکنیم تحول مثبتی در جامعه رخ داده و خود را به جوامع مدرن نزدیکتر حس میکنیم.» طرح در عین سادگی، جذاب است و در گفتوگو با مردم مشخص شد که افراد از این طرح استقبال میکنند و خواستار افزایش تعداد پلیسهای دوچرخهسوار در کلانشهر تهران هستند.
انجام وظیفه همراه با ورزش
نیروهای راهور که از دوچرخه استفاده میکنند، تجهیزات کامل چون کلاه ایمنی و دستکش دارند و دوچرخهها هم به جیپیاس مجهز است. روی دوچرخهها عبارت پلیس نوشته شده و مانند لباس نیروهای راهور، سفید و آبی هستند. علاوه بر مردم، نیروهای راهور هم از اجراییشدن طرح پلیس دوچرخهسوار رضایت دارند. آنها میگویند: «با استفاده از دوچرخه هم برای برقراری نظم ترافیکی و ترددی اعمال قانون و انجام وظیفه میکنیم و هم یکنوع ورزش است و رکابزدن سبب سلامت جسم و شادبی روح میشود.»