هوای امسال آلوده‌تر از پارسال؟
از ابتدای امسال محاسبه شاخص کیفیت هوا بر اساس استانداردهای سال ۲۰۱۸ تغییراتی کرده و سختگیرانه‌تر شده است. این تغییرات برای پنج آلاینده شاخص از جمله « آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون»، « آلاینده دی اکسید گوگرد»، « دی‌اکسید نیتروژن» و «ازن» اعمال شده است.
بر اساس استانداردهای جدید برای محاسبه غلظت آلاینده «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» برای نقاط شکست محدوده پاک و قابل قبول تغییراتی اعمال شده است و این موضوع می‌تواند باعث کاهش روزهای پاک شود همچنین حد شکست شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس به ناسالم سختگیرانه‌تر شده و از عدد ۶۵.۵ میکروگرم بر متر مکعب به ۵۵.۵ میکروگرم بر متر مکعب رسیده است.
شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا قابل قبول(سالم) یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.
بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، باتوجه به این تغییرات غلظت‌های بالایی از این آلاینده می‌تواند کیفیت هوا را به جای شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس در شرایط ناسالم برای همه افراد قرار دهد.
بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، کیفیت هوای پایتخت طی هشت ماه گذشته از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۵ روز در محدوده پاک، ۱۶۰ روز در محدوده قابل قبول، ۵۲ روز در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲ در روز در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها قرار داشت.
این در حالیست که در مدت مشابه سال گذشته کیفیت هوای پایتخت ۲۵ روز در محدوده پاک، ۱۷۷ روز در محدوده قابل قبول، ۲۷ روز در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها قرار داشت این یعنی هوای پایتخت امسال روزهای پاک و قابل قبول کمتر و روزهای آلوده بیشتری نسبت به سال گذشته داشته است.
این مساله را نباید فراموش کرد که از ابتدای سال جاری محاسبه شاخص کیفیت هوا سختگیرانه‌تر شده است و این خود می‌تواند عامل افزایش تعداد روزهای آلوده و کاهش تعداد روزهایی که کیفیت هوا در محدوده پاک و قابل قبول قرار دارد، باشد اما طبق اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، طبق استاندارد قدیم کیفیت هوای پایتخت طی ۸ ماه گذشته ۲۶ روز در محدوده پاک، ۱۶۷ روز در محدوده قابل قبول، ۳۶ روز در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت و هیچ روزی در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها نبوده است.
با این حال حتی اگر براساس یک استاندارد واحد (قدیم) کیفیت هوای ۸ ماه نخست سال جاری را با مدت مشابه سال گذشته مقایسه کنیم، خواهیم دید که مجموع روزهایی که در سال گذشته هوای پایتخت در محدوده قابل قبول و پاک قرار داشته است بیشتر از مدت مشابه سال جاری بوده و مجموع روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس و ناسالم کمتر بوده است. به عبارتی دیگر می‌توان گفت که هوای پایتخت طی ۸ ماه نخست سال جاری تعداد روزهای آلوده بیشتری را نسبت به مدت مشابه سال گذشته پشت سر گذاشته است.
حسین شهیدزاده - مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران- درباره علل آلوده‌تر شدن هوای تهران طی پاییز سال جاری به عواملی از جمله افزایش ترد خودروهای شخصی به‌علت شیوع ویروس کرونا، عدم وزش باد مناسب، افزایش مصرف گار شهری در نیمه دوم سال و پدیده وارونگی دما اشاره کرد.
یوسف رشیدی –کارشناس آلودگی هوا هم معتقد است که توقف و اجرایی نشدن برخی راهکارها و برنامه‌های کاهش آلودگی هوا از جمله مدیریت تردد خودروها، کاهش ترافیک، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، ارتقای استاندارد خودروهای پرتردد از جمله تاکسی ها و موتورسیکلت‌ها و تعویض کاتالیست خودروها همه از موارد و راهکارهای کاهش آلودگی هوا هستند که به‌صورت جامع و قاطع اجرایی نشده اند بنابراین عملا اقدامی در جهت کاهش آلودگی هوا صورت نگرفته است و در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار بهبود کیفیت هوا را داشت.
وی همچنین می‌گوید: اکنون نیز در شرایط شیوع ویروس کرونا طبیعی است که مردم ترجیح می‌دهند از خودروهای شخصی استفاده کنند بنابراین مشخص است که آلودگی هوا نه تنها کاهش نمی‌یابد بلکه افزایش نیز پیدا خواهد کرد.
گرچه روش محاسبه شاخص کیفیت هوا در سال جاری سختگیرانه‌تر از سال گذشته شده است. با این حال طبق استاندارد قدیم نیز هوای پایتخت طی ۸ ماه سال جاری روزهای آلوده بیشتری را نسبت به مدت مشابه سال گذشته به خود دیده است. همچنین بر اساس مقالات علمی هر واحد افزایش در غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، ۸ درصد تلفات بیماران کرونایی را بیشتر می‌کند بنابراین در شرایط همزمانی آلودگی هوا با شیوع ویروس کرونا توصیه می‌شود افراد تا جای ممکن در منزل بمانند و برای کارهای غیرضروری از خانه خارج نشوند همچنین لازم است افراد استفاده مداوم از ماسک در فضای خارج از منزل را در اولویت خود قرار دهند.
