کدام سیاستمداران ایرانی به کرونا مبتلا شدند؟
شاید از همین روی ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت که خود از اولین ایرانیان مبتلا به کروناست، آن را «ویروسی دموکرات» خوانده بود که شهروند معمولی و کارگزار نظام نمی‌شناسد. اما این ویروس شاید در مرحله ابتلا وزیر و وکیل نشناسد اما به قطع و یقین پس از ابتلا، آنچه اهمیت می‌یابد دموکراتیک بودن ویروس نیست، بلکه خدمات اجتماعی حاکمیتی، تصمیمات کلان حکومتی در شرایط بحران، امکانات در اختیار فرد مبتلا، دسترسی به دارو و درمان مناسب، حتی دستیابی به تخت خالی در بیمارستان، تمکن مالی مدیریت بیماری از اقدام به انجام تست تشخیصی تا تهیه دارو و حتی امکان قرنطینه بلندمدت و... جملگی عواملی است که اگر پرونده پزشکی هر شخص را کنار بگذاریم، می‌تواند به‌صورت عمومی در رفع خطر مرگ موثر باشد. از همین روی شاید بتوان گفت که اگر خطر افزوده شدن به تعداد ۷۶۲ هزار و ۶۸ نفر مبتلا به کرونای دموکرات برای همه وجود دارد، در اغلب موارد نپیوستن به ۴۱ هزار و ۴۹۳ جان‌باخته نیازمند تصمیمات اصولی حاکمیتی و خدمات اجتماعی درست و به موقع خواهدبود. در واقع این ویروس هرچقدر در ابتلا رفتار دموکراتی دارد، در روند درمان دیکتاتورمآبانه، ملزوماتی را می‌طلبد که اگر مهیا نشود، پایان ابتلا به مرگ ختم خواهد شد.
رفتار دموکراتیک یا شرایط اقتصادی و اجتماعی؟
به‌گفته سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت طی ۲۴ ساعت گذشته -فاصله ظهر شنبه تا ظهر یکشنبه- ۱۲ هزار و ۵۴۳ بیمار جدید مبتلا به کووید-۱۹ در کشور شناسایی شدند. دیروز میان این ۱۲ هزار نفر میرحسین موسوی و زهرا رهنورد، محصوران پس از انتخابات ۸۸ هم شمارش شده‌اند. گفته می‌شود حال عمومی آنها خوب است و تحت مراقبت پزشکی قرار دارند، اگرچه شرایط این دو و میزان دسترسی‌شان به خدمات پزشکی، نگرانی‌هایی را به‌دنبال داشته است. در میان آماری که از اسفندماه ۹۸ تا آبان‌ماه ۹۹ هر روز رسانه‌ای شد، هر از چند گاهی نام و نشانی آشنا از سیاسیونی به چشم می‌خورد که به این ویروس مبتلا شده‌اند. برخی بهبود یافته و بعضی هم جان باختند. اما شاید بتوان با نگاهی به میزان ابتلای افراد در نهادهای مختلف و شیوه‌ای که برای مقابله با بیماری درپیش گرفته‌اند، ارتباطی قائل شد که اگرچه ارتباطی علمی و دقیق نیست اما می‌تواند موید فضای کلی حاکم بر آن نهاد باشد. تعداد بالای ابتلای نمایندگان مجلس یا تعداد محدود ابتلا در میان نظامیان یا قضایی‌ها، تعطیلی مجالسی چون خبرگان رهبری، برقراری جلسات مجازی در برخی احزاب و تشکل‌ها و مواردی از این دست نشان می‌دهد که رفتارهای عمومی کارگزاران نیز در میزان ابتلای آنان تاثیرگذار بوده است. البته در شرایطی که مردم از کمترین امکانات اقتصادی جهت برقراری قرنطینه خانگی بهره‌مند نیستند و میزان مرگ و میر سیر صعودی دارد، نقدهایی به برخی نهادها و افراد وارد است که ثابت می‌کند این ویروس احتمالا چندان که در آغاز به نظر می‌رسید دموکرات نیست بلکه شرایط اقتصادی و اجتماعی است که هم‌چنان حرف اول را می‌زند.
مجلس، رکورددار ابتلا
در میان مبتلایان نام آشنا به کووید۱۹ ساکنان ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان رکوردار هستند. چه مجلس‌دهمی‌ها که تا پیش از خردادماه ۹۹ در پارلمان رفت‌وآمد داشتند و چه مجلس‌یازدهمی‌ها بیشترین سیاسیونی بودند که خبر ابتلای آنها به کرونا در رسانه‌ها شنیده می‌شد. تاکنون بیش از ۴۰ نماینده مجلس به کرونا مبتلا شده‌اند و حتی تعدادی جان باخته‌اند. سیدحمزه امینی، علی زنجانی، محمد صفایی، مجید ناصری‌نژاد، سهراب گیلانی، وحید جلال‌زاده، سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی، حسینعلی حاجی‌دلیگانی، محمدطلا مظلومی، منصور آرام، علیرضا ورناصری، حبیب آقاجری، محمد مهدی زاهدی، علی عسگر ظاهری، سید موسی موسوی، سیدمحمد حسین حسینی بحرینی، عبدالحسین روح‌الامینی، عباس مقتدایی، علی نیکزاد، علیرضا منادی سفیدان، محمد وحیدی، محمد حسن آصفری، روح‌الله متفکر آزاد، الیاس نادران، اقبال شاکری، فاطمه رحمانی، سید احمد آوایی، مسعود پزشکیان، حسین حسین‌زاده، مهدی عیسی‌زاده، عزت‌الله اکبری تالارپشتی، مجتبی ذوالنوری، زهره الهیان، سید محمد موحد و... تنها بخشی از نمایندگانی هستند که به کرونا مبتلا شدند. همچنین کرونا در مجلس یازدهم قربانی هم گرفت و پس از درگذشت فاطمه رهبر منتخب تهران و محمدعلی رمضانی دستک منتخب آستانه اشرفیه، عیسی جعفری نماینده کبودرآهنگ هم به علت ابتلا به کرونا جان باخت. جمعیت ۲۹۰ نفری در ساختمان بهارستان با تعداد زیادی از کارمندان این نهاد، همچنین سفر به حوزه انتخابیه و تعامل از نزدیک با مردم شاید یکی از مهم‌ترین دلایلی باشد که میزان ابتلا به کرونا در میان نمایندگان مجلس رکوردار شده است.
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی دوره یازدهم هم تنها رییس از میان روسای سه قوه است که به کرونا مبتلا شد. هرچند انگار ریاست پارلمان خود عاملی است برای تحریک این ویروس عجیب؛ چه آنکه علی لاریجانی رییس پیشین مجلس نیز تاکنون دو بار به این ویروس مبتلا شده که البته تنها نوبت اول او را در مقام ریاست یکی از قوای سه‌گانه گرفتار کرد. فارغ از این اما اگرچه برای مقامات عالیرتبه همچون سران سه قوه پروتکل‌های بهداشتی ویژه‌ای تصویب شده اما قالیباف در مدت حضور در مجلس مدام در سفرهای استانی بود که برخی این سفرها را انتخاباتی توصیف کردند. همچنین رفت‌وآمد او به بیمارستان و دیدار با بیماران بدحال کرونایی نیز باعث لغو نشست سران قوا و ابتلای او به این بیماری شد. درواقع علاوه بر ماهیت کار مجلس و شرایط حاکم بر آن به نظر می‌رسد که نمایندگان و البته در راس آنها قالیباف کمتر توجهی به پروتکل‌های بهداشتی وضع شده داشته‌اند.
البته برخی از نمایندگان مجلس دهم نیز فاصله اسفندماه 98 تا خردادماه 99 که به مجلس رفت‌وآمد داشتند-با وجود تعطیلی چند هفته‌ای- به کرونا مبتلا شدند. الیاس حضرتی، محمود صادقی، پروانه سلحشوری، شهاب نادری، غلامرضا کاتب، امیر خجسته، سیدجواد حسینی‌کیا، محمدرضا منصوری، معصومه آقاپور ازجمله نمایندگانی بودند که به کرونا مبتلا شدند و البته چنان‌چه اشاره شد علی لاریجانی، رییس پیشین پارلمان که به جز یک نوبت در فروردین‌ماه 99، اخیرا و پس از تحویل کرسی ریاست مجلس نیز بار دیگر به این ویروس مبتلا شد.
دولت، آهسته و پیوسته
خبر ابتلا به کرونای اعضای هیات دولت هم به‌واسطه نوع کار و هم به لحاظ کم‌تعداد بودن به نسبت مجلس در جلسات کابینه کم و بیش شنیده می‌شود و به نظر می‌رسد که دولتی‌ها اگرچه آهسته اما پیوسته درگیر این ویروس هستند و هر از گاهی خبر ابتلای یکی از آنان در رسانه‌ها به چشم می‌خورد. البته این آمار هم به نسبت تعداد هیات دولت آمار اندکی به حساب نمی‌آید. همان‌طور که انتظار می‌رفت اولین مبتلایان دولتی از خانواده وزارت بهداشت بودند. ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت ازجمله اولین مبتلایان بود که حضور او در نشست سخنگوی دولت و علایم مشهود بیماریش حواشی ایجاد کرد. در آغاز مرسوم بود که کارگزاران و مقامات رسمی با ویدیویی ابتلا به این بیماری را رسما و با آرامش اعلام می‌کردند تا مردم از آمار و ارقام ابتلا و مرگ و میر وحشت‌زده نشوند اما این رسم هم پس از شیب تند ابتلا به دست فراموشی سپرده شد. پس از آن علی ربیعی سخنگوی دولت، علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی و معاون رییس‌جمهوری، معصومه ابتکار معاون رییس‌جمهوری در امور زنان و خانواده، علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی و گردشگری، رضا رحمانی وزیر پیشین صمت، محمد شریعتمداری وزیر کار و البته محمدباقر نوبخت معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه نیز طی ۹ ماه گذشته به کرونا مبتلا شدند.
شایعه ابتلای اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری و پس از آن مثبت شدن تست خانواده محمود واعظی و به قرنطینه رفتن رییس‌دفتر رییس‌جمهوری در بازه زمانی نگرانی‌هایی برای ابتلای حسن روحانی که گفته می‌شود به بیماری زمینه‌ای مبتلاست نیز ایجاد کرد.
کمترین ابتلا
آن‌طور که به نظر می‌رسد کمترین ابتلا در میان چهره‌های شاخص نظامیان و کارگزاران دستگاه قضا بوده است. البته آمار و ارقام دقیق و به‌روزی از میزان ابتلای ارتشی‌ها، سپاهیان، بسیجی‌ها، قضات یا سایر کارمندان دستگاه قضا به‌صورت منظم ارایه نمی‌شود و هرچه هست آماری پراکنده و موردی است اما در میان این دو گروه چهره‌های شناخته‌شده کم‌تری به کرونا مبتلا یا بر اثر آن جان باختند. شناخته‌شده‌ترین آنها سردار ناصر شعبانی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و معاون سابق قرارگاه ثارالله تهران و سرهنگ قاسم جلیلوند از فرماندهان پدافند ارتش، فرزاد تذری معاون پیشین اداره سیاسی و از مسوولان اطلاعات سپاه پاسداران و همچنین احمد تویسرکانی راوری معاون قوه قضاییه و رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بر اثر ابتلا به کرونا درگذشتند.
در این اثنا جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام تا مدتی تعطیل بود و اجلاسیه مجلس خبرگان رهبری نیز برگزار نشد. البته در هر دوی این مجالس تعدادی مبتلا و تعدادی هم بر اثر ابتلا به کرونا درگذشتند که البته آمار و ارقام بالایی ندارند. سیدمحمد میرمحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و هاشم بطحایی گلپایگانی نماینده تهران در مجلس خبرگان رهبری از جمله درگذشتگان این دو نهاد هستند.
علی‌اکبر ولایتی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور رهبری در امور بین‌الملل و محمدجواد ایروانی معاون نظارت و حسابرسی دفتر رهبری و دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در زمره مبتلایان به کرونا بودند که ابتلای آنان به‌دلیل رفت‌وآمد به بیت رهبری نگرانی‌هایی ایجاد کرد. در این میان برخی روحانیون شناخته شد همچون حجت‌الاسلام سیدهادی خسروشاهی از چهره‌های برجسته حوزه علمیه قم، مجتبی فاضلی مسوول دفتر و مسوول اجرایی و مالی آیت‌الله موسی شبیری زنجانی، آیت‌الله محسن حبیبی تولیت مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی، آیت‌الله سید جعفر کریمی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و حجت‌الاسلام جواد اژه‌ای نماینده ولی‌فقیه در امور دانشجویان ایرانی اروپا و امریکا و رییس هیات امنای سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان نیز اغلب به دلیل کهولت سن یا وجود بیماری زمینه‌ای جان باختند.
کرونا در پارلمان کوچک
علی اعطا، زهرا نژادبهرام، زهرا صدر اعظم نوری و مجید فراهانی ۴ عضو شورای شهر هستند که تاکنون به کرونا مبتلا شده‌اند، پارلمان شهری که از قضا رییس و اعضایش بارها نسبت به وضعیت بحرانی تهران هشدار داده و خواستار تعطیلی پایتخت شده‌اند و درمورد آمار و ارقام ابتلا و مرگ در این شهر شایبه‌هایی مطرح کرده‌اند. پس از ابتلای مرتضی رحمان‌زاده، شهردار منطقه ۱۳ تهران که ازجمله اولین مبتلایان بود محسن هاشمی مدتی را در قرنطینه ماند چرا که پیش از ابتلا همراه با رحمان‌زاده در نشستی حضور یافته بود.
سیدرضا صالحی امیری رییس کمیته المپیک، مصطفی پورمحمدی دبیرکل جامعه روحانیت مبارز و وزیر دادگستری پیشین، پیرحسین کولیوند رییس سازمان اورژانس کشور، اسماعیل نجار رییس سازمان مدیریت بحران کشور، محمد جهانگیری معاون سازمان نظام پزشکی و... نیز ازجمله چهره‌های شناخته شده‌ای هستند که به کرونا مبتلا شدند. آمار ابتلا در میان کنشگران سیاسی و حزبی کمتر بود به‌خصوص که در این دوران اغلب نشست‌ها به‌صورت مجازی برگزار شد اما محسن صفایی‌فراهانی ازجمله اصلاح‌طلبانی بود که ۲ بار به این بیماری مبتلا شد. همچنین سیدمحمدرضا خاتمی، نایب‌رییس مجلس ششم که ازقضا خود ازجمله پزشکان سیاستمدار ایرانی است، سختی این بیماری را چشیده است. حسین شیخ‌الاسلام، کنشگر اصولگرا و معاون امور بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب و محمدرضا راه‌چمنی نماینده ادوار نیز بعد از ابتلا جان باختند.
