بوستان «ناظمی» در کوچه شهید «محقق» از زمینهای باقیمانده پس از روند تغییر و تحول است؛ زمینی که ابتدا قرار بود در آن آپارتمانهای قوطیکبریتی ساخته شود، اما به درخواست اهالی برای بهرهمندی از فضاهای طبیعی و اماکن تفریحی، تبدیل به بوستان شد. این روزها اهالی کوچه محقق از اوضاع نابسامان این همسایه پرماجرای خود گلایه دارند. تردد اراذل و اوباش، استعمال موادمخدر و مواردی از این دست، بوستان ناظمی را به پاتوق افراد غیرمحلی و عرصه بروز و ظهور بسیاری از آسیبهای اجتماعی علیرغم گشت پلیس تبدیل کرده است. در این گزارش، سری به بوستان ناظمی زدیم و از نزدیک پای درددل اهالی کوچه شهید محقق نشستیم.
از خیابان حسامالدین که راهی کوچه شهید محقق میشوی، درختان کاج بوستان ناظمی از هر رهگذری استقبال میکنند. به واسطه کتابخانه هفتچنار و خانه فرهنگ حرا در دل این بوستان، بر خلاف بقیه بوستانها، بهویژه در این روزهای کرونایی، بوستان ناظمی در ساعتهای اولیه روز هم شلوغ است. خانه فرهنگ انتهای بوستان است و مقابلش وسایل بازی دیده میشود. بچهها مشغول تاب و سرسرهبازیاند و مادرها هم سرگرم سبک و سنگین کردن اجناس چند زن دستفروش. وقتی علت مراجعهام را با یکی از بانوان در میان میگذارم، معترضانه میگوید: «کاش به جای صبح، دم غروب و عصر سر میزدید! » «مریم غلامی» از اهالی کوچه محقق، با گلایه از وضعیت بوستان ادامه میدهد: «اینجا برای استفاده اهالی ساخته شده، اما همسایهها و حتی محلیها به ندرت به این پارک پا میگذارند، چون امنیت ندارد.
کافی است لابهلای این شمشادها سرکی بکشید؛ انواع مخدرها را آن لالوها پیدا میکنید. اینجا رسماً به پاتوق معتادان و اراذل و اوباش غیرمحلی تبدیل شده است. بهصورت علنی بدون هیچ ابایی از مردم مواد مصرف میکنند. با این شرایط، اهالی به حضور در پارک تمایل ندارند. وقتی با فرزندانمان به این بوستان میآییم در هراس امنیت آنها هستیم و کل هوش و حواسمان به این است که صحنههای نامناسب اطرافشان را نبینند. این روزها تا دلتان بخواهد انواع مخدرهای صنعتی توهمزا وجود دارد. اگر افراد معتاد آسیبی به فرزندان ما بزنند، چه کسی جوابگو است؟»
او یکی از مهمترین علل تجمع اراذل و اوباش را در بوستان ناظمی، واقع شدن آن در داخل کوچه میداند و میگوید: «این بوستان در جای دنجی از محله قرار دارد و سرکشی گشت نیروهای انتظامی کافی نیست و همین وضع باعث شده تا اراذل و اوباش و افراد ناباب از این فرصت استفاده کنند و بوستان ناظمی را به پاتوق خودشان تبدیل کنند. برای مثال، معتادان اغلب داخل دستشویی پارک در حال استعمال مواد هستند.»
رفتارهای نامتعارف
وسط پارک تعدادی جوان سابق که در کشاکش روزگار مویی سپید کردهاند، روی نیمکتهای پارک نشستهاند و مسائل سیاسی و اقتصادی را تجزیه و تحلیل میکنند. با سؤالم درباره وضعیت بوستان و شرایط استفاده اهالی از آن به میانه این بحث داغ میپرم. «کریم مالکی» یکی از افراد حاضر در بوستان و از اهالی قدیمی کوچه شهید محقق، در این مورد توضیح میدهد: «حضور با اعضای خانواده در این بوستان کار مناسبی نیست؛ چون اغلب با صحنههای ناخوشایند از سوی برخی جوانان مواجه میشویم. هیچکس دوست ندارد در این فضای نامتعارف خانواده همراهش باشد. کسانی که دختر و پسر نوجوان یا فرزند خردسال دارند رغبت نمیکنند به بوستان بیایند. فقط صبحها آن هم بهصورت محدود میشود از این بوستان استفاده کرد.»
مالکی در ادامه صحبتهایش به سروصدای تجمعهای شبانه اشاره میکند و میگوید: «مشکل این بوستان البته فقط به حضور فیزیکی مزاحمان و مسائل حاشیهای ختم نمیشود. شبها صدای بلند افرادی که در بوستان حضور دارند، نوع صحبت کردن آنها و الفاظ زشتی که در محاوره به کار میبردند برای همسایههای مجاور پارک دردسرساز شده است؛ چون حرمتها در خانواده با شنیده شدن این سخنان سخیف شکسته میشود که درست نیست.»
کاهش مراجعه به کتابخانه
توصیف چنین شرایط غیرمتعارف اجتماعی و فرهنگی در بوستان کوچکی که به فاصله کمی از هم ۲ مرکز فرهنگی را در دسترس دارد، تأملبرانگیز است. «منیژه یوسفی» مسئول کتابخانه هفتچنار شرایط موجود را حتی در کاهش آمار کتابخوانی، بهویژه میان نوجوانان محله هفتچنار، اثرگذار میداند و میگوید: «استفاده عموم از امکانات کتابخانه آزاد، اما بیشتر کتابها برای گروه سنی کودک و نوجوان است. البته در این روزهای کرونایی بیشتر فعالیتها بهصورت مجازی انجام میشود، اما قبل از این ماجرا بیشتر خانوادهها برای حضور خودشان و فرزندانشان رغبتی نشان نمیدادند.»
به گفته یوسفی، این بیاعتمادی اهالی به امنیت بوستان ناظمی و بیرغبتی به حضور فرزندانشان در کتابخانه طبیعی است؛ چراکه آنها دنبال تربیت صحیح فرزندانشان هستند، اما وقتی شرایط اجتماعی پارک نامتعارف است، ترجیح میدهند فرزندانشان در خانه بمانند تا در کتابخانه حضور پیدا کنند.
هنوز منتظریم
بعد از شنیدن درددل اهالی و همه مشکلاتی که همسایههای ما در محله هفتچنار با آن دست و پنجه نرم میکنند، سراغ متولیان اجرایی رفع این مشکلات رفتیم. «حسن کریمی» دبیر شورایاری محله هفتچنار، یکی از متولیان گرهگشای مشکلات مردمی، در اینباره میگوید: «برای حل مشکلات بوستان ناظمی به مراجع زیادی مراجعه کردیم. بارها نقاط آسیبزا و مشکلات آن را به مسئولان کلانتری و شهرداری گوشزد و حتی برای پاکسازی و رفع مشکلات موجود اعلام آمادگی کردیم. البته رسیدگی به مسائل انتظامی برعهده شهرداری نیست. مأموران کلانتری هم به میزان لازم در این پارک علمیات گشت ندارند. همین موضوع به افزایش آسیبهای اجتماعی دامن میزند. همه موارد و مشکلات موجود به مسئولان منتقل شده و مدتی است در انتظارترتیب اثر هستیم.»
پاسخ پلیس: گشت مستمر داریم
بعد از شنیدن همه گلایهها درباره ناامنی بوستان ناظمی، برای پیگیری بیشتر، سراغ رئیس کلانتری ۱۱۱ هفتچنار رفتیم. سرهنگ «هادی زمانیان» درباره اقدامات امنیتی انجامشده در این بوستان میگوید: «در طول ۲ هفته اخیر، گشتزنیهای مختلف بهصورت شبانهروزی انجام شده است. در این گشتزنیها ۳ خردهفروش موادمخدر شناسایی و دستگیر شدهاند. همچنین با همکاری عوامل بسیج، در پاکسازیها، یک نفر با مقداری مشروبات الکلی و یک نفر هم با موادمخدر دستگیر و به مراجع قضایی تحویل داده شد. گفتنی است که عملیات پاکسازی معتادان متجاهر بهصورت مستمر در این بوستان اجرا میشود.»