در حالی که برخی شنیدهها از تمایل «جو بایدن» رئیسجمهور بعدی احتمالی آمریکا برای تغییر توافق هستهای ایران دارد، اما مسئولان امنیتی آمریکایی، انگیسی و صهیونیستی در حصول این موضوع برای سال بعد شک دارند.
به نوشته روزنامه «جروزالمپست»، مسئولان ارشد و کنونی سازمانهای جاسوسی «سیا»، «موساد» و «امآی۶» طی سخنرانی در کنفرانس مجازی اندیشکده مطالعات داخلی اسرائیل (INSS) از شک خود درباره احتمال بهدست آمدن توافق فراگیر بزرگ بین ایران و دولت احتمالی بایدن در سال ۲۰۲۱ گفتند.
در این کنفرانس، «جان ساورز» رئیس پیشین امآی۶ و «جان بولتون» مشاور سابق امنیت ملی آمریکا گفتند اگر هم قرار باشد که توافق جدیدی بین ایران و دیگر کشورهای امضاکننده برجام حاصل شود، بیشتر از یک سال طول خواهد کشید.
ساورز که در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ جزو تیم مذاکرهکننده انگلیس با ایران بود، اذعان کرد: «فقط با فشار حداکثری، راهی برای توافقها (جدید) پیدا نمیکنیم. ایرانیها، مردمانی مغرور هستند».
وی با کنایه به اقدامات جنایتکارانه رژیمهای آمریکا و صهیونیستی در ترور دانشمندان هستهای و فرماندهان نظامی ایران، تصریح کرد: «استفاده از زور، ویران کردن، کشتن افراد ساده است. کار دشوار این است که پل (ارتباط) بسازیم، اعتماد ایجاد کنیم و فضایی که در آن مردم با مسالمت کنار یکدیگر زندگی کنند، درست کنیم».
بولتون که هنوز آتش خوی ضد ایرانی او تند است، از دولت کنونی آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» به دلیل سهل گرفتن به ایران انتقاد کرده و مدعی شد تحریمها را باید سریعتر و بهصورت همزمان اعمال میکرد تا ایرانیها را شوکه کند.
او ضمن اشاره به تمایل بایدن برای مذاکره با ایران برای بازگشت به توافق هستهای، اما گفت که رئیسجمهور احتمالی آمریکا در آینده وضعیت منطقه را بسیار پیچیدهتر از حالت کنونی و چیزی که انتظارش را دارد، خواهد دید.
بر این اساس، «نورمن رول» عضو ارشد پیشین سیا - که در حوزه ایران فعالیت داشت - نیز اظهار داشت که موضعهای ایران و دولت احتمالی بایدن در هرگونه مذاکرات آتی، بسیار از یکدیگر فاصله داشته و تلاش برای هرگونه توافق فراگیر، بسیار طولانی خواهد شد.
رول البته افزود با اینکه احتمال حصول توافق فراگیر در زمان کم بسیار پایین است اما ممکن است اعتمادسازیهای کوتاهمدتی به شکل توافق موقت صورت بگیرد.
به نوشته جروزالمپست، وی تحلیل کرد ایران فقط زمانی به تبعیت کامل از برجام برمیگردد، که مطمئن شود آمریکا راهی برای بازگشت ساده و سریع به مکانیسم احیای تحریمهای سازمان ملل نداشته باشد.
این مقام سابق سیا همچنین گفت اتحاد جهانی برای مقابله با برنامه موشکی و فعالیتهای «ثباتزدای» ایران در منطقه نمیبیند.
«زوهَر پالتی» مقام ارشد وزارت جنگ رژیم صهیونیستی نیز با تعبیری مشابه، گفت: «ایرانیها درباره هیچچیزی مصالحه نخواهند کرد... من با انتظارات زیادی (درباره توافق جدید) وارد سال ۲۰۲۱ نمیشوم».
بر این اساس، «عاموس یادلین» رئیس پیشین رکن اطلاعاتی ارتش رژیم صهیونیستی و مدیر کنونی اندیشکده INSS، در این جلسه گفت: «چیزی که واقعا مهم است، بستن حفرههای برجامِ قدیمی است. رها کردن اهرم فشاری که دولت [دونالد] ترامپ با کارزار تحریمهای فشار حداکثری ایجاد کرده، آنهم بدون گرفتن امتیازی از ایران در حوزه موشکهای بالستیک و فعالیتهای ثباتزدای منطقهای آن، یک اشتباه بزرگ است».
پیش از این، بایدن در مصاحبه با روزنامه «نیویورکتایمز» ضمن تشریح مواضع خود برای ماههای اولیه دولت احتمالیاش، گفته بود هنوز بر سر موضع بازگشت به برجام، به عنوان «نقطه شروعی برای مذاکرات آتی» و همچنین به شرط تبعیت مجدد ایران از محدودیتها ایستاده است.
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از این توافق خارج شد و ضمن اعمال تحریمهای متوقف شده ذیل این توافق، تحریمهای دیگری علیه ایران وضع کرد. تروئیکای اروپا علیرغم مخالفتهای لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعدههای خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند. جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بیعملی کشورهای اروپایی در ۵ گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل این توافق را کاهش داد.