اگر ترامپ در کاخ سفید می‌ماند،این فشارها از سوی جریان‌های داخلی و خارجی وجود نداشت
علیرضا سلطانی کارشناس اقتصاد سیاسی بین الملل در پاسخ به اینکه فرایند مناسبات ایران و آمریکا را پس از مسجل شدن انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا به چه سمتی خواهد رفت گفت: پس از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا و پیدا شدن نشانه هایی مبنی بر پیروزی جو بایدن در این انتخابات، این تصور تقویت شد که با استقرار دموکرات ها در کاخ سفید، مشکلات تهران و واشنگتن و موضوع بازگشت آمریکا به برجام و همچنین رفع تحریم ها در مسیر حل شدن قرار دارند. این تصور ناشی از شعارهای اعلامی بایدن مبنی بر بازگشت به برجام پیش از انتخابات سوم نوامبر در آمریکا بود که چندان هم نادرست نبود و به نظر می رسید و می رسد که بایدن در این زمینه جدی است چون خود او به عنوان معاون رئیس جمهور آمریکا در دوره اوباما از طراحان آن به شمار می رفت و بارها از خروج ترامپ از برجام انتقاد کرده بود و این اقدام را به ضرر آمریکا و اعتبار آن دانسته بود. اما با گذشت زمان این تصور تا حد زیادی رنگ باخت چرا که عواملی در آمریکا و خارج از آن فعال شدند که در صدد کارشکنی و ایجاد مانع برای این مهم برآمدند.
با این وجود اما معتقدم که یکی از دستورات اجرایی اولیه بایدن در بدو ورود به کاخ سفید بازگشت به این برجام خواهد بود اما باید توجه داشت که این بازگشت لزوما به معنای رفع تحریم های وضع شده علیه ایران در دوران دونالد ترامپ نیست چرا که بایدن متناسب با رفتار ایران و پیشرفت مذاکرات در حوزه های دیگر ،فرآیند رفع این تحریم ها به صورت برنامه ریزی شده و هدفمند دنبال خواهد کرد و از این فرصت نهایت بهره برداری را خواهد برد.
سلطانی در پاسخ به اینکه آیا تصویب طرح مجلس می تواند مسیر بازگشت آمریکا به برجام را تسهیل کند؟ افزود: شرایطی که ایران در حال حاضر تجربه می کند، تحت تاثیر تحریم های اقتصادی بسیار شکننده و حساس است. وضعیت اقتصادی بسیار سخت و طاقت فرسا می باشد به گونه ای که حتی با بازگشت آمریکا به برجام نیز انتظار می رود که فشارهای روانی به سرعت کاهش پیدا کند و شرایط اقتصادی به حالت عادی برگردد. چرا که شاهد فعال شدن جریان های خارجی علیه ایران همزمان با استقرار جو بایدن در کاخ سفید خواهیم بود. همانطور که اشاره شد هدف این جریان ها بالا بردن هزینه های بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم ها است. شاید اگر ترامپ همچنان در کاخ سفید حضور داشت این فشارها از سوی چنین جریان هایی وجود نداشت؛ چرا که آنها معتقد بودند با حضور ترامپ در کاخ سفید دیگر نیازی به اعمال فشار از سوی آنها نیست و خود ترامپ مسیر فشارها علیه ایران را در پیش خواهد گرفت. با وجود چنین فضا و شرایطی تصویب "طرح اقدام راهبردی ایران برای لغو تحریم ها" جای تأمل و تعجب دارد. هر چند باید بپذیریم جریان هایی در ایران وجود دارند که با بازگشت آمریکا به برجام و مذاکرات احتمالی بین تهران و واشنگتن موافق نیستند و برای تغییر فضای کنونی تلاش می کنند.
