مقصر سقوط هواپیمای تهران ـ یاسوج مشخص شد

این جلسه در شرایطی برگزار شد که برخلاف گزارش هیأت کارشناسی که در آن فقط ۵درصد خطا برای کادر پرواز درنظر گرفته شده بود، در این جلسه اعلام شد که خلبان و کمک‌خلبان جان‌باخته ۳۷درصد مقصر بوده‌اند.

خانواده ۶۶قربانی سقوط هواپیمای ‌ای تی آر متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان که ۳۴‌ماه قبل در ارتفاعات دنا با کوه برخورد کرد و ساقط شد هنوز عزادار عزیزان‌شان هستند. حادثه‌ای که صبح روز یکشنبه ۲۹بهمن۱۳۹۶ رخ داد و هواپیما درحالی‌که آماده فرود در فرودگاه یاسوج می‌شد با کوه برخورد کرد و ۶۶سرنشین آن جان باختند.

خانواده‌های جان‌باختگان از همان روزهای اول به‌دنبال شناسایی مقصران این حادثه ناگوار بودند و دادخواهی‌شان در دادسرای کارکنان دولت به صدور کیفرخواست برای ۱۸متهم حقیقی و حقوقی، از جمله رئیس وقت سازمان هواپیمایی کشوری، مدیرعامل وقت شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی، مدیرعامل وقت شرکت آسمان، مدیرکل فرودگاه یاسوج و همچنین سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت هواپیمایی آسمان و شرکت فرودگاه‌های کشور منجر شد.

اتهام اغلب متهمان عدم ‌رعایت نظامات و مقررات دولتی منتهی به سقوط هواپیما و قتل شبه عمد ۶۶نفر، معاونت در جعل رایانه، استفاده از اسناد مجعول رایانه و گزارش خلاف واقع است. اتهاماتی که رسیدگی به آن قریب ۳سال به طول انجامیده بود و روز گذشته با برگزاری پنجمین جلسه محاکمه سرانجام به پایان رسید.

محاکمه مکتوب

در چهارمین جلسه که ۳‌ماه قبل برگزار شده بود، اعضای هیأت کارشناسی در دادگاه به تشریح یافته‌های فنی‌شان درباره علت سقوط هواپیما پرداخته بودند. براساس نظریه کارشناسی، در این حادثه سهم قصور شرکت هواپیمایی آسمان ۴۵درصد، سازمان هواپیمایی کشوری ۴۰درصد، شرکت فرودگاه‌ها ۱۰درصد و کادر پروازی ۵درصد تعیین شده بود، اما روز گذشته ناگهان ورق برگشت و قصور عمده حادثه به گردن کادر پروازی شامل خلبان و کمک خلبان افتاد.

در ابتدای این جلسه محاکمه که دیروز در شعبه ۱۰۵۷مجتمع قضایی کارکنان دولت برگزار شد، قاضی عالیشاه اعلام کرد که این آخرین جلسه دادگاه است که در آن متهمان می‌توانند برای آخرین مرتبه به دفاع از خود بپردازند. رئیس دادگاه همچنین اعلام کرد؛ برای صرفه جویی در وقت و جلوگیری از طولانی شدن رسیدگی به پرونده، آخرین دفاع هر یک از ۱۸متهم پرونده به‌صورت مکتوب اخذ می‌شود.

به این ترتیب رئیس دادگاه یک به یک اتهامات متهمان را به‌طور مکتوب به آنها تفهیم کرد و از آنها خواست در برگه‌های مخصوص به‌طور مکتوب از خود دفاع کنند.

تغییر ناگهانی مقصر
اتهام اغلب متهمان، عدم رعایت نظامات و مقررات دولتی منتهی به سقوط هواپیما و قتل شبه عمد ۶۶نفر بود، اما نکته حائز اهمیت تغییر میزان قصور هر یک از آنها در جلسه دیروز بود. در شرایطی که هیأت کارشناسی تنها ۵درصد قصور برای کادر پرواز متصور شده بود، اما هنگام تفهیم اتهام میزان قصور کادر فنی ۳۷درصد و میزان قصور ۱۸متهم پرونده از ۹۵درصد به ۶۳درصد کاهش یافت.

اتفاقی که موجب اعتراض خانواده قربانیان و وکلای مدافع آنها شد. مصطفی طباطبایی، یکی از وکلای شاکیان در اعتراض به این تغییر گفت: طبق گزارش نهایی تیم کارشناسی فقط ۵درصد قصور متوجه کادر پرواز است و حالا یکباره این میزان به ۳۷درصد افزایش و میزان قصور متهمان در مجموع به ۶۳درصد کاهش یافته است. حال آنکه خلبان و کمک‌خلبان در بین ما نیستند تا از خود دفاع کنند. تعیین قصور و مسائل فنی در صلاحیت کارشناسی است و لازم بود این تغییر به شاکیان و وکلا ابلاغ شود تا ما بتوانیم به آن اعتراض کنیم.

اشک‌های همسر کاپیتان فولاد

کاپیتان حجت‌الله فولاد، خلبان هواپیمای ساقط شده همان کسی است که حالا ۳۷درصد قصور سقوط هواپیما به گردن او و همکارش افتاده است. همسر او که در دادگاه حاضر بود وقتی فهمید این مقدار از قصور به گردن همسر مرحومش افتاده از رئیس دادگاه اجازه گرفت و در چند جمله به دفاع از او پرداخت و گفت: وقتی همسرم زنده بود هر وقت هواپیمایی سقوط می‌کرد می‌گفت همیشه تقصیر را به گردن خلبان می‌اندازند چون او زنده نیست تا از خودش دفاع کند. حالا شوهر من هم اینجا نیست تا از خودش دفاع کند.

وقتی همسر کاپیتان فولاد صحبت می‌کرد اشک می‌ریخت و خانواده قربانیان نیز به یاد عزیزان‌شان گریه می‌کردند.

او در ادامه گفت: در این حادثه ۶۶نفر جان خود را از دست دادند و داغ همه‌شان به دل من نشسته است. مدیران هواپیمایی مقصران اصلی حادثه هستند، اما حالا همه‌چیز به گردن شوهرم که جانش را برای کارش فدا کرده افتاده است. او ۴۲سال صادقانه به صنعت هواپیمایی خدمت کرد و آخر هم جانش را برای این کار گذاشت. ما ۳سال است که جگرمان خون شده است. در جریان جست‌وجوی اجساد پیکر شوهرم به‌عنوان آخرین نفر پیدا شد و حالا او را مقصر معرفی می‌کنند.

چشم‌انتظار عدالت

با پایان صحبت‌های همسر خلبان، دفاعیات مکتوب متهمان نیز به پایان رسید. متهمان یک به یک برابر قاضی قرار گرفتند و دفاعیات‌شان را تقدیم کردند. در این میان خانواده‌های قربانیان بیشتر از هر چیز دل‌نگران احقاق حقوق‌شان بودند. یکی از آنها گفت: من با وجود گذشت حدود ۳سال از این حادثه، لباس‌های فرزندم را نگه داشته‌ام. نمی‌توانم او را فراموش کنم. در این مدت با همه توان این پرونده را پیگیری کرده‌ام اما می‌ترسم حق مان ناحق شود.

پدر یکی دیگر از جان‌باختگان نیز گفت: همه امید ما به دادگاه است. انتظار داریم بعد از این همه پیگیری رأی عادلانه‌ای صادر شود. ما در این حادثه عزیزان مان را از دست دادیم و آنها دیگر برنمی‌گردند. اما ای کاش رأی دادگاه بازدارندگی داشته باشد تا از تکرار چنین حوادثی پیشگیری شود. ما چشم انتظار عدالت هستیم.

جلسه محاکمه که از ساعت ۱۰صبح آغاز شده بود، پس از حدود ۳ساعت در ساعت۱۳ به پایان رسید و قرار است پس از بررسی دفاعیات متهمان، دادگاه اقدام به صدور رأی کند.

کاپیتان فولاد که بود؟

«پدرم استاد خلبانی بود و حالا چون در این حادثه جانش را از دست داده، تقصیر را به گردن او انداخته‌اند.» این اظهارات دختر کاپیتان حجت‌الله فولاد است.

او درباره پدرش می‌گوید: «پدرم مدرک TRE که یکی از بالاترین مدارک خلبانی است را داشت. او استاد خلبانی بود. بیش از ۲۰هزار ساعت پرواز کرده بود که حدود ۱۵۰۰ساعت آن در مسیر تهران-یاسوج بود. او درماه منتهی به این حادثه ۵مرتبه در این مسیر پرواز داشت و خلبانی که بارها این مسیر را طی کرده و ۱۵هزار ساعت پرواز با این نوع هواپیما داشته، به‌طور قطع مسیر ملکه ذهنش بوده است.»

او که خودش نیز از فعالان صنعت هوایی است در دفاع از پدرش درباره کم شدن ارتفاع هواپیما که یکی از عوامل سقوط بود می‌گوید: «کم شدن ارتفاع به‌دلیل یخ زدگی هواپیما بود. چرا که وقتی سطح خارجی هواپیما یخ بزند وزن آن چند تن افزایش پیدا می‌کند و موتور هواپیما، جوابگوی این وزن نیست.»

او همچنین می‌گوید: «در شرکت‌های هوایی رئیس عملیات، مسئول تمام اتفاقات است، اما معلوم نیست چرا در پرونده ردی از مسئول وقت عملیات شرکت وجود ندارد که این خود جای سؤال دارد.»