«عقد دخترداییام بود. چون خودش و شوهرش پزشک هستند و میخواستند برای گذراندن طرحشان بروند، برای عقد عجله داشتند. قرار شد خودشان بروند محضر ولی بعد سفره عقد بیندازند و همه فامیل ساعت ۹ و ۹ دقیقه تاریخ ۹/۹/ ۹۹ آنلاین بشوند و در مراسم عقد شرکت کنند.»
اینها را امیر میگوید که اخیراً در مراسم عقد آنلاین شرکت داشته است. او از تجربه این مراسم این طور میگوید: «خطبه را قرار بود داییام بخواند. یک گروه در اسکایپ ساخته بودند و لینک پیوستن به آن را فرستاده بودند. طرفهای ساعت هشت و نیم صبح، من و پدر و مادرم به گروه اسکایپی ملحق شدیم. هنوز خیلیها نیامده بودند و تعدادی از مهمانها هم برایمان غریبه بودند که خب به نظر میآمد فامیل داماد باشند. یکهو تصویر عموی داماد آمد روی تبلت. آدم نمیدانست چی باید بگوید و وضعیت عجیب و خندهداری بود. خلاصه مراسم شروع شد که با توجه به سرعت اینترنت که افتضاح بود، مدام شطرنجی میشد. صدا هم قطع و وصل میشد. حداکثر تعداد خاصی از آشناها را میتوانستی ببینی و خیلیها را نمیدیدیم. به هر حال داییام از پشت گوشی عهدنامه زوجین رو خواند و آنها هم بله گفتند. ما هم نوبتی تبریک گفتیم. راستش من خیلی خوشم نیامد و اگر میگذاشتند بعداً مراسم را برگزار میکردند بهتر بود اما مادرم خیلی احساساتی شده بود و حتی وسط مراسم آنلاین از شدت احساسات گریه کرد.»
کرونا همه چیز را عوض کرده اما زندگی به هر حال جریان دارد. آدمها هنوز عاشق میشوند و ازدواج میکنند اما به شکلی دیگر. دیگر خبری از آن مراسم مرسوم نیست. ارتباط مجازی مثل خیلی جاهای دیگر، به این حوزه هم پا گذاشته. دیگر خبری از همراهان پرتعداد عروس و داماد در دفاتر ازدواج نیست نهایتش پدر و مادر اما فامیل به هر حال آرزو دارند مراسم عقد عزیزشان را ببینند. پس حالا که کرونا پایشان را از مراسم بریده، میشود حداقل با حضور مجازی دل را به هر حال خوش کرد.
داستان مشابه امیر را از یلدا هم میشنوم. او هم شاهد چنین مراسمی بوده: «مراسم عقد خواهرزادهام در محضر برگزار شد. کسی جز پدر و مادر خودش و پدر و مادر همسرش نبودند. از آنجا که هر دویشان هم تکفرزند هستند، برادر و خواهری هم در مراسم نبود. مادر من که مادربزرگ داماد است خیلی آرزو داشت عقد نوهاش را ببیند، چون نوه بزرگش هم است و بالطبع برایش خیلی اهمیت داشت، چون سن مادرم بالاست و ناراحتی قلبی و فشار خون دارد، واقعیتش جرأت نکردیم حتی با رعایت پروتکلها او را از خانه بیرون ببریم. برای همین قرار شد از طریق واتساپ به صورت آنلاین در مراسم شرکت کند. مادرم از یک ساعت قبل داشت آماده میشد برای مراسم. سر ساعت لباس پوشیده و آماده، ارتباط را برقرار کردیم و خوشبختانه بدون قطعی و مشکل برگزار شد. مادر حتی هدیهاش را هم از قبل فرستاده بود و بقیه فامیل هم همین کار را کرده بودند. بعضیها هم برای چند دقیقهای ارتباط ویدئویی برقرار کردند و به عروس و داماد تبریک گفتند ولی مادرم از اول تا آخر مراسم آنلاین و شاهد عقد بود. به هر حال تجربه خوبی بود و گر چه جای حضور را نمیگیرد اما بهتر از هیچی است.»
شرکت آنلاین در مراسم عقد و عروسی البته فقط منحصر به دوره کرونا نیست، همان طور که سیدمجدالدین فاطمی، سردفتر ازدواج میگوید، قبل از دوره کرونا هم عدهای از مهمانها به صورت آنلاین در مراسم عقدکنان شرکت میکردند که البته معمولاً یا در خارج کشور بودند یا شرایط حضورشان سخت بود: «مواردی هست که مثلاً مادربزرگ عروس یا داماد تهران نیستند و به خاطر همین به صورت مجازی در جشن شرکت میکنند یا کسانی که خارج از کشور هستند که خب همیشه این موارد هست اما در دوره کرونا تعداد بیشتری به افرادی که به صورت مجازی در جشن شرکت میکنند اضافه شده. فامیل دوست دارند شاهد عقد باشند و شرایط کرونایی اجازه نمیدهد و شرکت آنلاین در مراسم هم به هر حال راهی است. قبلاً پیش میآمد که ۵۰ نفر در مراسم عقد محضری همراه عروس و داماد بودند اما حالا نهایتاً پدر و مادر و خواهر و برادر شرکت میکنند و بر اساس پروتکلها هم ما مجاز نیستیم بیشتر از ۱۰ نفر را بپذیریم. البته بگویم که خودشان هم خیلی رعایت میکنند و با در نظر گرفتن تمام نکات بهداشتی میآیند و عقد انجام میشود و میروند.»
فاطمی به نکته جالب دیگری هم اشاره میکند و آن افزایش تعداد عقد در دوران کروناست؛ چیزی که آدم برعکساش را تصور میکند. او میگوید: «در این مدت تعداد عقدها بیشتر از قبل شده و دلیلش این است که مراسم بسیار سادهتر شده است. دیگر لازم نیست فکر هزینه بالای شام و ناهار دادن به مهمانها باشند و همینطور جشنهای مفصل. این طوری خیلی راحت زندگی مشترکشان را شروع میکنند و حتی کسانی هستند که میآیند اینجا عقد میکنند و بعد یکراست میروند سر خانه و زندگیشان. حتی خبر دارم مکانهایی وجود دارد که عروس و داماد بعد عقد میروند و عکس و فیلم میگیرند که یادگاری از مراسم داشته باشند.»
نسرین صنایی که در کار تدارک و تزئین سفره است هم از تجربه برگزاری مراسم عقد آنلاین در این مدت میگوید: «اوایل کرونا کار ما خیلی کساد شد و تقریباً هیچ سفارشی نداشتیم. ماه محرم و صفر هم بود که البته به روال هر سال این دو ماه کسب و کار ما تعطیل است. بعد از چند ماه به نظر میآید که مردم دیگر با شرایط یکجورهایی اخت شدند. کسانی که منتظر بودند بعد از کرونا عقد کنند، دیدند ممکن است کرونا به این زودی نرود و بعضیها دست به ابتکار زدند و مراسم مجازی گرفتند. من خودم یکی دو نمونه به این شکل داشتم که سفره عقد انداختند و عروس لباس کامل عروسی پوشید و مهمانها مجازی در عقد شرکت داشتند. به هر حال میخواستند عکس با سفره عقدشان داشته باشند و بقیه هم شاهد مراسم باشند. هر چقدر هم بگوییم کرونا مراسم را تعطیل کرده، باز نمیشود از خیلی چیزها کاملاً گذشت و این مراسم هم یکی از همانهاست. خود من همیشه میگویم حتی اگر عقد محضری هم باشد، خوب است وسایل سفره عقد را خیلی مختصر در یک سینی بچینند تا دیگر خیلی هم خشک و خالی نباشد، حالا بعضی محضرها که خودشان سفره عقد مفصل دارند. الان ما معمولاً در خانه سفره عقد میچینیم و عقد با جمعیت کم و همان طور که گفتم گاهی با حضور مجازی مهمانها برگزار میشود؛ چون مهمانی به مراسم نمیآید، دیگر نیاز به سالن هم نیست و اصلاً سالنها کار هم نمیکنند. در همان سالن پذیرایی خانه یا یک اتاق بزرگ سفره را میچینیم و به همین شکل برگزار میشود.»
ایرادهای زیرساختی مثل خیلی جاهای دیگر در مراسم عقد آنلاین هم ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد. مثلاً ممکن است فامیل لحظه بله گفتن عروس خانم را از دست بدهند. راستی صحنه کل کشیدن مجازی هم صحنه غریب و جالبی است. هر کس توی خانهاش نشسته و دارد در آن لحظه خاص کاری را میکند که اگر پارسال همین موقع به او میگفتند قرار است آن را انجام دهد، شاید میخندید و باورش نمیشد. چه کسی فکر میکرد یکسری مهمان در یک گروه اسکایپی دور هم جمع شوند و شاهد عقد عزیزشان باشند؟»