قصه تکراری سرخون؛ نفت و آتش!
انگار این قصه تمامی ندارد، شکستن لوله انتقال نفت و نشت مواد نفتی به داخل خاک و آب و تلف شدن هزاران ماهی... مردم این سرزمین با هر بار رانش زمین، دلشان هم می‌لرزد، لوله‌های انتقال نفتی که فرسوده شده‌اند و نشست نفت بر آب و خاکشان آن‌ها را از این دیار گریزان کرده است.
این چهارمین بار است که مردم منطقه سرخون در چهارمحال و بختیاری، دلشان هم خون می‌شود و باز هم قصه تکراری شکستگی خط لوله انتقال نفت و نشت آن در آب و خاکشان...
ظهر روز گذشته ۲۳ آذرماه بود که خط لوله انتقال نفت مارون که از منطقه سرخون شهرستان اردل چهارمحال و بختیاری عبور می‌کند دچار شکستگی و حریق می‌شود.
مسئولان و نیروهای امدادی در منطقه حضور پیدا می‌کنند و با وجود حریق گسترده، حوالی ساعت ۱۹ شعله‌های آتش فروکش می‌کند.
اقبال عباسی استاندار چهارمحال و بختیاری در جلسه مدیریت بحران شهرستان اردل علت شکسته شدن خط لوله انتقال نفت در منطقه سرخون را تشریح کرده و می‌گوید: این منطقه کوهستانی و صعب‌العبور است و در گذشته رانش زمین در برخی مناطق بخش میانکوه شهرستان اردل رخ داده بود، رانش زمین موجب حرکت یک تکه سنگ و سقوط بر روی این خط لوله انتقال نفت شده است، حرکت سنگ و قرار گرفتن آن در مجاورت لوله انتقال نفت مارون موجب فشار بر روی این لوله انتقال و شکستگی آن شده است.
پس از گذشت چند دهه از بروز آلودگی نفتی در آب و خاک این منطقه و با وجود انجام برخی اقدامات، اما تبعات آب و خاک ایجاد شده همچنان گریبان‌گیر مردم منطقه است.
شهرام احمدی، مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال بختیاری در خصوص تبعات زیست محیطی نشت نفت در آب و خاک می‌گوید: خط لوله انتقال نفت مارون یکی از شریان‌های مهم اقتصادی کشور است که نفت را از خوزستان به پالایشگاه‌های اصفهان، تهران و نهایتا تبریز منتقل می‌کند، این خط لوله قدیمی است و متاسفانه تا کنون پنج مرتبه در استان باعث ایجاد حادثه و آسیب‌های شدید زیست‌محیطی شده است.
وی با اشاره به اینکه خط لوله انتقال نفت مارون یک مرتبه در حوزه زاینده‌رود و چهار مرتبه در منطقه سرخون دچار آسیب‌دیدگی شده است، افزود: محیط‌زیست استان در شکستگی‌های قبلی خط لوله، به سرعت ورود کرده و اقدامات قانونی و پیشگیرانه در جهت کاهش میزان تخریب را انجام داده است.
احمدی با اشاره اینکه با شکستگی مجدد خط لوله انتقال نفت در روز گذشته مقدار زیادی نفت خام وارد منطقه شد، تصریح کرد: متاسفانه این حادثه آسیب جدی به منابع آب و خاک منطقه وارد خواهد کرد.
وی گفت: محل شکستگی خط لوله نفت در نزدیکی چشمه سرخون واقع شده است و با اولین بارندگی مواد نفتی وارد منابع آبی خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری ادامه داد: شکستگی و حریق این لوله علاوه بر ایجاد آلودگی هوا، به تنوع زیستی منطقه آسیب جدی وارد خواهد کرد.
وی تاکید کرد: در حال حاضر باید میزان آلودگی در منابع خاک شناسایی شده و سریعا منابع آب منطقه به خصوص در حوزه شرب بررسی شده تا آب سالم در مصارف مختلف برای مردم تهیه شود.
احمدی با بیان اینکه با اولین بارش، نفت موجود در خاک‌های آلوده وارد منابع آبی خواهند شد، تصریح کرد: باید این خاک‌ها منتقل و رفع آلودگی شده تا از تخریب بیشتر منطقه جلوگیری شود
وی گفت: حوادث مختلف نشان می‌دهد که خط لوله انتقال نفت در منطقه سرخون فرسوده است و وزارت نفت و شرکت خطوط لوله مخابرات اصفهان باید لوله‌های فرسوده را تعویض و اقدامات ایمنی را ایجاد کنند تا از تکرار این گونه حوادث جلوگیری شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ادامه داد: باید خسارت‌های بخش‌های مختلف اعم از کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست برآورد و سپس جبران شود و نهایتا باید تدابیری اندیشیده شود تا مقابل تکرار چنین فجایعی گرفته شود که متاسفانه در دوره‌های قبل برای شناسایی منابع آلودگی و رفع آن اقدامات شایسته‌ای انجام نشد ولی اخیرا برای شناسایی میزان منابع آلودگی و راه‌های رفع آلودگی از سوی کارشناسان دانشگاه تبریز ورود پیدا کرده بودند که مجددا این حادثه رخ داد.
وی در ادامه گفت: به محض وقوع این حادثه، تیم‌های کارشناسی محیط زیست به منظور پیشگیری از آسیب‌های بیشتر به منطقه اعزام شدند و بررسی میزان خسارت و مستندسازی انجام خواهد شد.
احمدی تاکید کرد: مانند گذشته نمونه‌برداری‌های ماهانه از چشمه سرخون و منابع آبی زیردست آن انجام خواهد شد تا وضعیت سلامت آب مورد بررسی قرار گیرد و به مراجع مخالف بهره‌بردار اعلام خواهد شد و تمام پیگیریهای مورد نیاز را بر اساس قانون حفاظت محیط زیست و قانون حفاظت از خاک و سایر قوانین جاری و ساری کشور انجام می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از مسئولان وزارت نفت و شرکت خطوط لوله مخابرات اصفهان تقاضا می‌کنیم که اقدامات فوری و لازم و کافی را انجام دهند تا شاهد تکرار حوادث جدید نباشیم و آثار تخریبی این حادثه سریعا به حداقل برسد.
همچنین هومان خاکپور فعال زیست محیطی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به آلودگی نفتی در منطقه سرخون در سال‌های گذشته، اظهار کرد: بر اساس تجارب قبلی در نشت نفت می‌توان پیش‌بینی کرد که چه خسارت‌هایی به منابع طبیعی وارد می‌شود هرچند برآورد سریع خسارت یک روز پس از شکستگی خط لوله در سرخون سخت است.
وی افزود: بر اساس تجربیات گذشته در مکانی که مواد نفتی نشت پیدا می‌کند، اولین خسارت به خاک منطقه وارد می‌شود که لازم است خاک منطقه کاملا تخلیه شود و متاسفانه امکان این کار به طور کامل وجود ندارد.
خاکپور تصریح کرد: حدود دو تا سه دهه زمان نیاز است تا آلودگی کاملا از بین برود و پوشش گیاهی منطقه به طور کامل احیا شود.
وی خسارت دیگر نشت مواد نفتی را آلودگی در منابع آبی عنوان کرد و گفت: اگر آلودگی وارد آب‌های سطحی شود، این آلودگی در مناطق پایین دست در حوزه‌های شیلات و کشاورزی خسارت وارد خواهد کرد.
خاکپور نفوذ آلودگی به آب‌های زیرزمینی را از دیگر نگرانی‌ها عنوان و تصریح کرد: با بارندگی و نفوذ آلودگی به آب‌های زیرزمینی از طریق چشمه، سلامت مردم به مخاطره می‌افتد.
