لیلاز: قیمت واقعی دلار ۱۸ هزار تومان است
سعید لیلاز تحلیگر اقتصادی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، گفتگویی تفصیلی انجام داده که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید.
* مساله بزرگ ما این است که نمی‌توانیم به نفت تکیه کنیم چون اگر تحریمها برداشته شود با سقوط قیمت جهانی نفت مواجه هستیم. در یکی از استراتژیک‌ترین پژوهش‌هایی که انجام دادم که شاید زمانی به چاپ برسد، عنوان کردم که اگر ایران بخواهد تجربه درآمد نفتی سال ۹۰ با فقط ۳ تا ۳.۵ درصد رشد اقتصادی را تکرار کند، قیمت نفت باید به بشکه‌ای ۲۵۰ تا ۳۰۰ دلار و صادرات نفتی ایران باید ۲.۵ تا سه میلیون بشکه در روز برسد که این غیرممکن است. بنابراین روندی که ما در سه سال اخیر تحت تحریم داشتیم تغییر شگرفی نخواهد داشت البته اگر تحریمها برداشته شود و آثار روانی آن فرو بریزد قیمت‌ها کاهش می‌یابد.
* چه کسی گفته نرخ واقعی دلار ۳۲ هزار تومان است؟ البته محاسبه قیمت واقعی دلار بسیار مشکل است ولی به اعتقاد من در شرایط فعلی نرخ دلار حدود ۱۸ تا ۲۲ هزار تومان است که البته به رشد نقدینگی هم بستگی دارد. ما از یک طرف تقاضا و طرف دیگر عرضه را داریم. از طرف تقاضا که رشد نقدینگی است روزانه ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پول به جامعه می‌آید. البته بانک مرکزی را سرزنش نمی‌کنم چون مقابل شیوع کووید ۱۹ پیشنهادم این بود که سیاست انبساطی پولی داشته باشیم که همه دنیا هم این کار را می‌کنند و خودمان را نمی‌توانیم سرزنش کنیم.
* یکی از عوامل سه برابر شدن قیمت دلار، افزایش شدید نقدینگی در ۷ تا ۸ ماه گذشته به دلیل کووید ۱۹ و عامل بعد هم کاهش شدید واردات بوده است. در مصاحبه اردیبهشت ماه با روزنامه ایران برای نخستین بار بیان کردم که اگر ما از مرداد و شهریور عبور کنیم زنده می‌مانیم. مبنای سخن من هم این بود که از ابتدای اسفند ۹۸، صادرات نفتی و غیرنفتی ایران به صفر رسید و ما چنین تجربه‌ای را در دولت مصدق هم نداشتیم.
* یک بزرگواری اخیراً در جایی عنوان کرده که این حرف «لیلاز» جنایت در حق مصدق است! تعجب می‌کنم که وقتی که یک شخصی سخنی را بیان و یا خبری را می‌دهد. خبر در منطق محتمل صدق و کذب است. اگر حرف من اشتباه است بگوییدکجای آن اشتباه و اگر درست است بگوییم کجای آن درست است. جنایات و مکافات معنایی ندارد. من هنوز هم سر حرفم هستم که رکورد آقای مصدق را در دولت آقای روحانی شکستیم. صادرات غیرنفتی در دولت مرحوم مصدق افزایش شدیدی پیدا کرد ولی صادرات ما در اسفند، فروردین، اردیبهشت و خرداد تقریباً به صفر گرایش پیدا کرد. این فشار عجیب و بی‌سابقه در تاریخ ایران موجب افزایش ۳ برابری نرخ دلار شد.
* مادامی که گوجه فرنگی با تعیین قیمت قابل قبول دلاری از سوی دولت، به خارج کشور صادر شود و ارز آن به داخل بازگردد و بخشی از فشار اقتصادی را کاهش دهد با این اقدام بخشی از قدرت تولید کشاورزی و توان خرید کارگر نیازمند را به دلاری تبدیل می‌کنیم که در شرایط کنونی، فوق‌العاده برای کشور مهم است. اما به هیچ عنوان نمی‌پذیرم که طبقه کارگر، محرومان و کشاورزان ایران این فداکاری را انجام دهند ولی ارز آن به کشور بازنگردد. پس اینگونه مسائل موجب افزایش قیمت دلار به ۳۲ هزار تومان می‌شود و این از انصاف به‌دور است.
پولهای بلکوکه شده ایران در طی این سالهادر عراق ، هند، ژاپن ، آلمان،کره جنوبی ،چین ، فرانسه ،و...چه نقشی در این محاسبات دارد که دلار یازده هزارتومانی هجده هزارتومان آنهم در صورت فروش نفت با رفع تحریمها ؟! و صادرکنندگانی که حرص وآز انان به دلیل نایابی دلار مانع برگشت این دلارها به ایران ؟! 
