چرا اروپا نسبت به از بین رفتن برجام نگران است؟
حسن بهشتی‌پور با اشاره به رایزنی وزیران امور خارجه ایران و ۱+۴ در هفته گذشته و مساله چگونگی بازگشت به برجام از سوی اعضای این توافق در صورتی که رییس جمهور بعدی آمریکا به برجام بازگردد، گفت: به جز بیانیه ای که هماهنگ کننده مذاکرات منتشر کرد منابع موثق دیگری در اختیار ما نیست از این رو نمی توان گفت که لزوما مواضع کشورهای اروپایی به ویژه نسبت به قبل از این نشست تغییر محسوسی کرده است.
وی با اشاره به آنچه در رسانه های غربی مبنی بر عقب نشینی اروپا از مواضع خود برای مذاکره بر سر مسایل موشکی و منطقه و نیز مذاکرات جدید درباره برجام گفته است اظهار کرد: در بیانیه پایانی مربوط به مذاکرات وزیران خارجه ایران و ۱+۴ صحبتی از این مساله نشده است یعنی می توان گفت نه صحبتی از شرط جدید است و نه این درخواست ها رد شده است در عین حال در این بیانیه مجدد از آمریکا درخواست شده که بدون پیش شرط به برجام بازگردد و روسیه هم بعد از آن اعلام کرد که آمریکا باید بدون پیش شرط به برجام بازگردد و این مسایل نشان می دهد که اتحادیه اروپا هم خواهان بازگشت بدون پیش شرط آمریکا به برجام است.
این کارشناس مسایل بین الملل ادامه داد: اگر آمریکا به برجام بازگردد اروپا دیگر بهانه ای برای اجرا نکردن تعهداتش در چارچوب برجام ندارد و دیگر شرکت هایشان مشمول تحریم آمریکا نمی شوند؛ بایدن می تواند با یک دستور تحریم را لغو یا تعلیق کند و آنهایی که کنگره تصویب کرده است، اجرایش را به حالت تعلیق درآورد. به علاوه این تعلیق ها قابل تمدید هم هستند. بنا بر این آنچه الان باید منتظر باشیم این است که ابتدا آمریکا به برجام بازگردد و ببینیم که غیر از حرف، عملی هم در راستای اجرای تعهدات انجام می شود یا خیر. در این صورت اروپا دیگر بهانه ای برای اجرا نکردن تعهداتش ندارد و ایران در این شرایط می تواند کاهش تعهداتش را متوقف کند. اگر این اتفاق بیفتد نظر مجلس شورای اسلامی با توجه به مصوبه اخیر تامین می‌شود اما همه این ها به اقدام آمریکا مربوط است نه لزوما حرفی که می زند.
بهشتی پور درباره رفتار سه کشور اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان در طرح مسایل فرابرجامی در یک ماه اخیر اظهار کرد: اروپایی ها زمانی که ترامپ سر کار بود برای تعدیل رفتار او، بیشتر سعی می کردند به نوعی تعهدشان به برجام را نشان دهند، هر چند حمایت آنها از برجام در حد حرف و مواضع سیاسی بود اما به هر حال اقدامات قابل توجهی را در سازمان ملل و شورای امنیت برای حفظ برجام انجام دادند. با پیروزی بایدن موضع تندی که قبلا به خاطر ملاحظات‌شان در ارتباط با ترامپ، نمی گرفتند را مطرح کردند و به نظرم وزیر خارجه آلمان دست بالا را گرفت که در مذاکرات احتمالی آتی با حضور آمریکا دست بالا را داشته باشند، اما وقتی دید ایران می گوید اول شما برجام را اجرا کنید و تعهدات تان را عملی سازید بعد درباره مسایل بعد صحبت می کنیم؛ دیدند نمی توانند به شکل قبل عمل کنند و این روند را ادامه دهند چرا که اگر برجام ظرف دو ماه آینده اجرایی نشود در عمل مجوز لغو کامل برجام صادر از سوی ایران صادر می شود و این روند اصلا به نفع سیاست ها و منافع اروپایی ها نیست.
وی ادامه داد: معتقدم اروپایی ها به واقع نگران از بین رفتن برجام هستند و این توافق را در راستای منافع سیاسی و امنیتی خود می دانند از این رو حفظ آن برایشان مهم است.
این کارشناس مسایل بین الملل تاکید کرد: بعید می دانم ایران قبل از آنکه تاثیر اجرای تعهدات از سوی آمریکا و اروپا دیده شود حاضر به مذاکره یا تجدید نظر در متن برجام با توجه به تغییراتی که در یک سال اخیر اتفاق افتاده است باشد. تا قبل از اجرایی شدن دوباره برجام صحبت از اضافه یا کم کردن در برجام بعید است انجام شود. ایران پنج مرحله کاهش تعهدات داشته است و اگر آنها تعهداتشان را انجام دهند ایران می تواند به قبل از این روند برگردد. معتقدم در این رابطه نیاز به مذاکره اصلا وجود ندارد و با برخی همکاری ها همه چیز قابل حل است.
بهشتی پور درباره درخواست آمریکا برای ورود عربستان و امارات و برخی کشورهای دیگر به مذاکرات منطقه ای با حضور ایران اظهار کرد: مذاکره در این سطح خواسته عربستان و اسراییل است که می خواهند در مذاکره شرکت داده شوند اما اگر آنها این خواسته را دارند باید آماده این باشند که محدودیت ها در فعالیت های دفاعی و هسته ای شان را بپذیرند و اجازه دهند آژانس و بازرسان آن از فعالیت های هسته ای انها بازدید کند بعد از ایران بخواهند که وارد چنین مذاکراتی شود.
