طعنه دیپلمات روس به درز گزارش‌های محرمانه آژانس درباره ایران
میخائیل اولیانوف روز جمعه در صفحه توئیتری خود نوشت: مدیرکل آژانس به اعضای شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره تمایل تهران برای آغاز غنی سازی (اورانیوم) با غنای ۲۰ درصد گزارش کرده است.
وی افزود: معمولا این گزارش‌های محرمانه ظرف ۱۰ دقیقه به رسانه‌ها درز می‌کند اما امروز ۲ ساعت طول کشید. کسی که این گزارش‌ها را فاش می‌کند فردی است که اکنون در تعطیلات (کریسمس) به سر می‌برد.
این دیپلمات روس پیش‌تر هم نسبت به افشای گزارش‌های محرمانه آژانس درباره ایران اعتراض کرده و آن را شرم‌آور خوانده است.
کاظم غریب آبادی سفیر ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز آژانس را مسئول حفاظت از اطلاعات محرمانه پادمانی کشورها دانسته و گفته بود که این سازمان باید در این خصوص به اعضاء تضمین دهد.
او در توئیتی تصریح کرده بود: آژانس باید سازوکارهای محرمانگی خود و از جمله استفاده از سایت داخلی «گاواتم» به عنوان ابزاری برای مکاتبات را مورد بازنگری قرار دهد.
ساعاتی پیش خبرنگار یک نشریه آمریکایی ادعا کرد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه به اعضای شورای حکام اطلاع داده که ایران نامه‌ای را به این نهاد بین‌المللی ارسال و بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تمایلش را برای تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در تاسیسات فردو اعلام کرده است.
لارنس نورمن خبرنگار ارشد نشریه وال استریت ژورنال با انتشار پیامی در صفحه توئیتری خود نوشت که قرار است «بخش‌های مرتبط» با این عملیات در پرسشنامه مربوط به تاسیسات فردو «متعاقباً به روز رسانی شود».
وی با این حال عنوان کرد که آژانس مشخص نکرده این پرسشنامه چه زمانی به روز رسانی می‌شود و ایران از چه تاریخی عملیات غنی سازی را آغاز خواهد کرد. یا اینکه میزان این غنی سازی تا ۲۰ درصد است یا کمتر.
ایران ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش آغاز کرد.
بر این اساس، ایران ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸، با صدور بیانیه‌ای آخرین گام کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
در همین حال نمایندگان مجلس شورای اسلامی هفته پیش کلیات طرح اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی برای لغو تحریم‌ها را تصویب کردند.
بر اساس این مصوبه مجلس شورای اسلامی، سازمان انرژی اتمی موظف است که در صورت عدم لغو تحریم‌ها ظرف مدت سه ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل یک هزار ماشین IR-۲m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند.
همچنین سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هرگونه عملیات غنی سازی و تحقیق و توسعه با ماشین‌های IR-۶ را به تاسیسات شهید علی محمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی سازی را با حداقل ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز نموده و آن را تا انتهای سال ۱۳۹۹ به یک هزار ماشین توسعه بدهد.
جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده است در صورت بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف‌های این توافق بین المللی، گام‌های برداشته شده در مسیر کاهش تعهدات برجامی از سوی تهران به سرعت برگشت پذیر خواهد بود.
