آمیتیس رمضانی دبیر انجمن عفونی کشور، در خصوص عوارض احتمالی واکسنهای کرونا بعد از تزریق بیان کرد: وقتی یک واکسن تولید میشود، زمان زیادی نیاز دارد تا تعیین شود کارایی و عوارض جانبی آن به چه صورت است.
وی ادامه داد: در واقع برای ما مهم است که واکسن از نظر ایمونولوژیک بتواند، پاسخ ایمنی لازم را ایجاد کند و عوارض جانبی آن نیز کم باشد تا بدن بتواند در آینده در برابر آن ویروس یا عفونت مقاومت داشته باشد.
رمضانی افزود: در رابطه با واکسنها معمولاً زمان زیادی طول میکشد تا فازهای بالینی خود را طی کنند، مرحله اول پره کلینیکال است که روی حیوانات انجام میشود، البته بسته به نوع ویروس، نوع حیوان نیز متفاوت است و مرحله بعدی روی انسان انجام میگیرد که خود آن سه فاز دارد و در نهایت به این نتیجه میرسیم که این واکسن مناسب است یا خیر؟ در فاز یک کمتر از ۱۰۰ نفر را مورد تست قرار میدهند که در بیشتر مطالعاتی که در کشورها انجام شده، ۲۰ الی ۳۰ نفر را مورد آزمایش قرار دادند، مرحله بعدی چند صد نفر و همینطور که جلو میرود در فاز ۳، چند هزار نفر مورد مطالعه قرار میگیرند.
رمضانی در مورد عوارضهای احتمالی، ادامه داد: یک سری عوارض داریم که عوارض موضعی هستند و در محل تزریق این عوارض ایجاد میشوند، مثل قرمزی و درد، علائم دیگر ممکن است از نوع سیستمیک باشند، مثل تب، استخوان درد و یا دردهای عضلانی که این علائم با فاصلهی زمانی کوتاهی بعد از تزریق واکسن ایجاد میشود.
۶ تا ۱۰ سال زمان برای اطمینان از یک واکسن لازم است
دبیر انجمن عفونی کشور در مورد عوارض طولانی مدت، افزود: اما عوارض طولانی مدت واکسن را نمیدانیم و شاید حدود ۶ الی ۱۰ سال طول بکشد تا مطمئن شویم که یک واکسن هیچ مشکلی ندارد، اما در رابطه با واکسن کرونا، الان در شرایط خاصی هستیم و نمیتوانیم مدت زیادی را صبر کنیم تا ببینیم عوارض آن به چه شکل خواهد شد و در حال حاضر تنها به عوارض کوتاه مدت آن توجه میکنیم چون کنترل پاندمی کرونا اقدامی اورژانسی محسوب میشود تا از مرگ و میر بیشتر افراد جلوگیری شود.
وی ادامه داد: اولویت ما این است، واکسنی داشته باشیم که عوارض جانبی و فعلی آن کم باشد و بتواند پاسخ ایمنی خوبی در بدن ایجاد کند. البته تکنولوژیهای واکسن متفاوت است، اما در نهایت پاسخ ایمنی فرد تحریک میشود، هرچند پاسخ ایمنی بعضی از افراد امکان دارد بیشتر از آن چیزی باشد که ما انتظار داریم و ممکن است واکنشهای شدیدی در بدن ایجاد کند، مثل فلج صورت -بلز- به دنبال تجویز واکسن، البته هنوز تأیید نشده که دقیقاً و قطعاً این عارضه به علت مصرف واکسن ایجاد شده باشد و به همین دلیل گفته شد، کسانی که زمینه آلرژی شدید دارند ترجیح بر این است که یا واکسن نزنند و یا با احتیاط زیادی بزنند، چون اغلب عوارض واکسن در کسانی دیده میشود که زمینه آلرژی دارند.
رمضانی با اشاره به رعایت پروتکلهای بهداشتی حتی بعد از تزریق واکسن، گفت: همه اینها بستگی به این دارد که چند درصد افراد یک جامعه را واکسینه کنیم، یعنی باید در یک زمان کوتاه دو الی سه ماهه افراد جامعه واکسن شوند تا ایمنی گلهای به وجود آید، البته برای واکسن کرونا چنین امکانی نیست اما از نظر علمی باید در یک زمان کوتاه ۷۰ درصد جامعه واکسینه شوند تا خطر کامل از بین برود و زنجیره انتقال ویروس قطع شود در آن زمان دیگر نیاز به رعایت اصول بهداشتی نیست.
حتی با وجود واکسن هم همه پروتکلهای بهداشتی باید رعایت شود
وی ادامه داد: برای واکسن کرونا چنین امکانی را در هیچ کجای دنیا نداریم تا به این سرعت بتوانیم یک جامعه بزرگی را واکسینه کنیم، بنابراین باید اول اولویت بندی کنیم تا افراد در اولویت مثل پرسنل کادر درمان تزریق را انجام دهند و همینطور افراد مسن و بیماران دارای بیماری زمینهای و بعد به افراد نرمال جامعه برسیم، بنابراین چنین روندی زمانبر است در نتیجه وقتی واکسن را استفاده میکنیم باید پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم چون هنوز ویروس در جامعه وجود دارد بنابراین حتی اگر واکسن هم میزنیم باید تا چندین ماه موارد بهداشتی را رعایت کنیم.
رمضانی در جواب اینکه آیا افراد بعد از تزریق اولین واکسن کرونا باز هم احتمال خطر ابتلاء دارند گفت: معمولاً این واکسنها همه دو دوزه هستند و فقط فواصل تزریق آنها با هم فرق دارد ولی باید هر دو دوز واکسن زده شود تا فرد به ایمنی در برابر ویروس برسد، (با دوز اول بعد ۲ هفته تنها ۵۰ درصد ایمنی ایجاد میشود و با دوز دوم ایمنی ۹۰ درصد بعد ۱ ماه از تزریق ایجاد میگردد) با این حال وقتی فرد واکسن میزند ریسک ابتلاء در او خیلی کمتر از یک فرد عادی خواهد شد، چون در حال حاضر ویروس در جامعه در حال گردش است فردی که واکسن میزند باید پروتکلهای بهداشتی را رعایت کند و تا الان مطالعات نشان داده که واکسن ۹۰ درصد اثر دارد.
وی در پایان با اشاره به افراد بهبود یافته از کرونا، بیان کرد: کسانی که قبلاً به ویروس کرونا مبتلا شدند جزو اولویتهای آخر تجویز واکسن محسوب میشوند و حداقل بعد از سه ماه یا ۹۰ روز میتوانند واکسن را تزریق کند.