آمدن گردشگران به ایران چه زمانی عادی می‌شود؟
ابراهیم پورفرج این پیش‌بینی را براساس مکاتبات و رایزنی‌هایی که در این مدت با آژانس‌ها و گردشگران خارجی داشته است، مطرح کرد و به ایسنا گفت که اگرچه درخواست‌هایی برای سفر به ایران در سال ۲۰۲۱ وجود دارد، اما ترجیح بیشتر آژانس‌ها و گردشگران خارجی برای سفر به ایران از سال آینده میلادی است.
او معتقد است آغاز واکسیناسیون در بیشتر کشورها و ایمن‌سازی تعداد بیشتری از کشورها در برابر ویروس کرونا قطعا شرایط را برای سفرهای بین‌المللی در سال ۲۰۲۲ فراهم می‌کند.
رییس هیات‌مدیره جامعه توگردانان ایران گفت: درحال حاضر بیشتر سفرها در مسافت‌های کوتاه و با گروه‌های کوچک انجام می‌شود. حتی درخواست‌هایی که برای امسال و سال آینده مطرح شده بیشتر برای گروه‌های خانوادگی، دوستانه و تورهای کوچک است. تا ایمنی فراگیر نشود روند گردشگری به حالت قبل برنمی‌گردد.
پورفرج افزود: ما خیلی برای برقراری سفرهای بین‌المللی در سال ۲۰۲۱ امید نداریم، مگر اینکه ویروس مهار شود. البته درخواست‌هایی برای سفر به ایران وجود دارد اما تعدادشان کم است و اجرای آن‌ها به دلیل صادر نشدن ویزای توریستی امکان‌پذیر نیست.
صدور ویزای توریستی ایران حدود یک سال است که به دستور ستاد ملی کرونا متوقف شده است، اما آمارها نشان می‌دهد برخی اتباع خارجی درحال سفر به ایران هستند. طبق گزارشی که سازمان جهانی جهانگردی در آبان‌ماه ۱۳۹۹ منتشر کرد نمودار رشد گردشگری ایران در زمستان، همزمان با شیوع کرونا ۹۰ درصد منفی بود. روند نزولی این نمودار در فصل بهار شدیدتر شد، به طوری که در ماه می (اردیبهشت ـ خرداد) رشد منفی گردشگری ایران به ۹۷ درصد رسید. اما این روند از ماه‌های بعد تغییر کرد، به نظر می‌رسد برقراری پروازهای بین‌المللی و بازگشایی مرزها در آن بی‌تاثیر نبوده است.
سازمان جهانی جهانگردی براساس آمارهایی که از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران گرفته اعلام کرد که وضعیت گردشگری ایران از اواسط تابستان ۹۹ با شیب تندی رو به بهبود است و میزان سفر اتباع خارجی به ایران در ماه‌های جولای و اوت (تیر و مرداد) همزمان با صدور ویزای توریسم سلامت در ایران و بازگشت برخی شرکت‌های هواپیمایی خارجی، فقط ۳۵ درصد منفی بوده است.
آمارهای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که از نیروی انتظامی گرفته می‌شود، نیز نشان می‌دهد در ماه‌های تیر و مرداد ۱۳۹۹ مجموعا ۹۵ هزار و ۴۹ نفر تبعه خارجی به ایران سفر کرده‌اند. درحالی که علی‌اصغر مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ شهریورماه ۹۹ گفته بود در سه ماه نخست سال (بهار ۹۹) فقط ۷۴ گردشگر خارجی به ایران سفر کرده‌اند.
وزارت خارجه و معاونت گردشگری درباره این رشد آماری می‌گویند آن‌ها یا با ویزای درمان به ایران سفر کرده‌اند یا ویزای تجاری و کاری داشته‌اند. هرچند برخی از آژانس‌های گردشگری می‌گویند این مدت بیماران‌شان با «ویزای عادی» که در فرودگاه یا مرز تهیه کرده‌اند به ایران وارد شده‌اند.
استان‌های هم‌مرز با جمهوری آذربایجان و ارمنستان که قبلا شاهد سفر شهروندان آن کشورها به ایران به انگیزه خرید بودند نیز اعلام کرده‌اند که مرزهای زمینی فعلا بسته است و افراد کمی با شرایط خاص مثل پیگیری درمان و یا تجارت پس از استعلام از وزارت خارجه می‌توانند به ایران سفر کنند. اما در استان‌های غربی و جنوب غربیِ هم‌مرز با کردستان عراق و عراق ترددهای محدودی اتفاق می‌افتد که بیشتر جنبه تجاری و درمان دارد، البته وضعیت مرز در این بخش کاملا بی‌ثبات است و هر بار به انگیزه‌ای توسط عراق بسته می‌شود. مثلا از حدود یک ماه پیش، شورای وزیران این کشور به دنبال شناسایی ویروس جهش‌یافته کرونا، سفر به انگلستان، آفریقای جنوبی، استرالیا، دانمارک، هلند، بلژیک، ایران و ژاپن را ممنوع کرد و عراقی‌هایی را که از این کشورها بازمی‌گردند به قرنطینه اجباری ۱۴ روزه ملزم کرد.
تردد از مرزهای افغانستان و پاکستان نیز با توجه به معضل مهاجرت‌های غیرقانونی وضعیت چندان شفافی ندارد، هرچند که مرزهای رسمی در این بخش از اردیبهشت‌ماه ۹۹ برای جابه‌جایی کالا باز شده است و کمی بعد از آن، صدور ویزا برای اتباع افغانستان و پاکستان نیز آغاز شد اما فقط تجار، رانندگان و صنعتگران به شرط مبتلا نبودن به کرونا می‌توانند تردد کنند.
با وجود این ترددها و مسدود بودن راه سفر به ایران فقط برای گردشگران، رییس جامعه تورگردانان ایران نیز چندی پیش در نامه‌ای از معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست کرد در رایزنی با وزارت بهداشت و ستاد کرونا، دست کم اجازه ورود به گردشگران طبیعت‌گرد را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بدهد تا گردشگران موجود را از دست ندهند.
