راهکار بازگشت بوها و طعم‌های خوش به دنیای کرونایی‌ها
مواردی همچون ریزش مو و اختلالات بویایی و چشایی که بسیاری از مبتلایان به کرونا حتی پس از بهبود کامل از این بیماری، از آنها رنج می برند. عوارضی که در برخی موارد باعث کلافه شدن فرد و حتی افسرده شدن او می شود.
دکتر مریم دلشادطهرانی که بر روی اختلالات بویایی ناشی از کرونا تحقیق کرده، در گفت‌وگو با ایسنا، در این‌باره اظهار کرد: از بین رفتن بویایی و چشایی از علائم ابتلای انسان به بیماری کرونا ویروس محسوب شده و علت آن هم حمله ویروس به اعصاب بویایی بوده و در اکثر موارد برگشت پذیر است.
وی ادامه داد: اگر فردی دچار اختلال بویایی شود و هیچ علامت دیگری از کرونا نداشته باشد، باید ۱۰ روز در قرنطینه بماند؛ اما لازم نیست تا زمان برگشت بویایی به قرنطینه ادامه دهد، چون در بعضی موارد برگشت بویایی تا چندین ماه طول می‌کشد، اما این فرد دیگر ناقل نیست.
او بیان کرد: علاوه بر از دست دادن حس بویایی و چشایی موارد دیگری که در کرونا دیده می شود فانتوسمی و پاروسومی است که در بعضی از افراد ۸ الی ۱۰ هفته بعد از بهبود آنها از کرونا بروز کرده و از عوارض پساکرونا محسوب می‌شود ولی در عین حال ابتلای مجدد محسوب نشده ولی بسیار شایع است.
دکتر دلشادطهرانی در توضیح فانتوسمی گفت: فانتوسمی یا توهم بویایی زمانی است که فرد بوهایی را استشمام می‌کند که افراد دیگر آن را متوجه نمی‌شوند و اصلا وجود خارجی ندارند. مثل بوی سیگار در جایی که کسی سیگار نمی‌کشد یا بوی مداوم گندیدگی، خاک سوختگی، بوی سیر و گاز آمونیاک که این بوها و طعم‌ها واقعی نبوده ولی بسیار آزاردهنده هستند.
وی در توضیح پاروسومی یا بویایی پریشی نیز گفت: در پارسومی افراد، بوها و مزه‌ها را به اشتباه متوجه می‌شوند، مثلا بعضی از غذاهای خوشمزه از نظرشان مزه لجن می‌دهد که این مسئله در افراد مختلف متفاوت است. به عنوان مثال گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، خیار، موز، پیاز و قهوه برای آنها طعم تعفن و بوی گند و عرق می‌دهد و بسیار آزاردهنده است.
دلشادطهرانی ادامه داد: به دنبال فانتوسمی و پاروسومی، مبتلایان دچار اضطراب و افسردگی و پرخاشگری می‌شوند و چون اطرافیان آنها را درک نمی‌کنند، تحمل این شرایط برایشان بسیار دشوار است. خیلی از این افراد چون نمی‌توانند بسیاری از غذاها را بخورند دچار سوء تغذیه و کاهش وزن می‌شوند. معمولا برای این افراد تحمل غذاهای سرد راحت‌تر از غذاهای گرم است.
وی با اشاره به اینکه در اکثر موارد عصب بویایی خودش را ترمیم می‌کند و این اختلالات برگشت‌پذیر هستند، تصریح کرد: در بعضی افراد چند روز و در برخی چند هفته و در بعضی دیگر چندین ماه ممکن است طول بکشد تا مشکل برطرف شود.
این پزشک که در حوزه اختلالات بویایی و چشایی ناشی از ابتلا به کروناویروس تحقیق کرده به راه های درمانی این عارضه اشاره کرد و بهترین راه را فیزیوتراپی بویایی دانست و افزود: در این روش باید چند رایحه به صورت روزانه توسط فرد بو شوند. روزی دو بار و هر بار به مدت ۲۰ الی ۳۰ ثانیه و بین بو کردن هر کدام از این رایحه‌ها ۲۰ ثانیه فاصله بدهیم.
وی، چهار رایحه شایع و مناسب برای این فیزیوتراپی را رایحه لیمو، اکالیپتوس، گل محمدی، گل رز یا گلاب و میخک بیان کرد و افزود: افراد می‌توانند اسانس این رایحه را تهیه کرده و هر روز بو کنند. این کار باید روزانه انجام شده و استمرار داشته باشد. بو کردن عطر، ادکلن و دارچین هم موثر است.
او به راه‌های درمانی دیگری نیز اشاره کرد و گفت: شستشوی بینی با وسایل مخصوص از جمله راهکارهای درمانی حس بویایی است که باید به صورت روزانه انجام شود. استفاده از دهان‌شویه و نیز استعمال پماد ویتامین A در کنار بینی نیز بسیار موثر است. در مقالات اخیر ذکر شده است که مصرف روزانه زینک و امگا ۳ و نیز B کمپلکس هم می‌تواند تاثیرگذار باشد.
دلشادطهرانی در ادامه، استفاده از اسپری‌های بینی حاوی کورتون مثل نازونکس یا فلوتیکازون را نیز توصیه کرد و گفت: استفاده از اسپری اکسی متازولین نیز موثر است، اما باید دقت داشت که مصرف این اسپری ها حتما تحت نظر پزشک صورت گیرد. در برخی موارد مصرف کورتون خوراکی یا تزریقی هم موثر بوده است.
وی رعایت بهداشت دهان و دندان را اکیدا توصیه کرد و افزود: خمیردندان‌های دارچینی در برخی موارد موثر بوده است و افراد می‌توانند با مسواک نرم و خمیردندان دارچینی روی زبانشان را مسواک کنند. آب نبات‌های سرد بدون قند با طعم لیمو، نعنا و اکالیپتوس نیز تاثیرگذار است و مصرف سیگار و قلیان و مواد مخدر می‌تواند این علائم را تشدید کند و در آخر مهمترین کار این است که فرد امیدوار به بهبود و برگشت پذیری حس بویایی و چشایی باشد و این کارها را هر روز و به صورت مستمر انجام دهد.
