پیشنهاد شورای روابط خارجی اروپایی درباره برجام
در این یادداشت که به قلم جولین بارنز دیسی مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقا و معاونش «الی گرانمایه» نوشته شده آمده است: «جو بایدن» سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را به ارث برد که باعث شده هر روز برنامه هسته‌ای ایران پیشرفت کند. هرچند بایدن وعده بازگشت به این توافق را داده اما مشخص نیست که چطور می‌خواهد این وعده را محقق کند.
این یادداشت می‌افزاید: رئیس جمهوری فرانسه امانوئل مکرون خودش را یک میانجی صادق بین دولت بایدن و تهران معرفی کرده اما اصرار دارد که اسرائیل و عربستان سعودی باید در مذاکرات شرکت کنند. اما اگر اروپایی ها می‌خواهند که خطرات ناشی از توسعه برنامه هسته ای ایران مهار کنند باید از فشار آوردن به بایدن برای پیوند زدن مذاکرات هسته‌ای با مسائل امنیت منطقه‌ای پرهیز کنند. این شیوه قطعا مذاکرات هسته‌ای و بلندپروازی‌های غرب در خصوص حل و فصل مسائل منطقه‌ای را به محاق می‌برد.
در ادامه این یادداشت می‌خوانیم: در هفته‌های اخیر درخواست‌ها از سوی اسرائیل، امارات متحده عربی و عربستان برای اینکه در مذاکرات برجام مشارکت داده شوند افزایش یافته است. اسرائیل روی افزایش محدودیت‌ها در توافق برجام متمرکز است که آیینه درخواست‌های حداکثری ترامپ است. در همین حال کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس از آمریکا می‌خواهند تا تهدیدهای ناشی از ایران را در اولویت قرار دهد. آن‌ها عموما معتقدند که آمریکا باید نهضت فشار حداکثری ترامپ علیه ایران را حفظ کرده تا از تهران امتیازهای بیشتری کسب کنند.
از سویی کشورهای اروپایی عضو برجام – انگلیس، فرانسه و آلمان – هم پیامدهای ضد و نقیضی را درباره اولویت‌های خود ارسال می کنند. آن‌ها در حالی خواستار بازگشت ایران و آمریکا به اجرای کامل تعهداتشان هستند که به دنبال امتیازگیری بیشتر از تهران هستند. وزیر امور خارجه آلمان خواستار توافق بزرگتر با ایران است، درحالی که مکرون خواستار اضافه کردن شرکای منطقه‌ای در مذاکرات برجام است – هرچند مشخص نیست که منظور او اشاره به یک روند رسمی است یا نه.
این یادداشت می افزاید: اگر دولت‌های اروپایی می‌خواهند پیش از آنکه دیر شود، توافق هسته‌ای را نجات دهند و دریچه‌ای را برای مذاکره با ایران در خصوص مسائل امنیت منطقه باز کنند باید سریع و شفاف ارتباط این مقوله را رد کنند. مذاکرات امنیت منطقه‌ای ضروری است اما گره زدن آن به برجام دورنمای مذاکرات موفق در هر دو مساله را به محاق می‌برد.
در ادامه می‌خوانیم: بایدن و تروئیکای اروپایی باید چند نکته را مد نظر قرار دهند. اولا پس از خروج دونالد ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌های بی سابقه علیه ایران، تهران به روشنی اعلام کرد مادامی که آمریکا به تعهداتش عمل نکند در هیچ مذاکراتی ورود نمی‌کند.
با سیاست فشار حداکثری ترامپ که آمریکا و ایران را به نبرد نظامی نزدیک کرد، دو طرف باید پیش از آغاز مذاکرات غیر هسته‌ای، از طریق بازگشت به برجام به درجه‌ای از اعتماد برسند. هرچند برخی معتقدند که آمریکا و اروپا می‌توانند با سیاست فشار حداکثری، ایران را به میز مذاکره برگردانند، اما تنش‌هایی که در چهار سال گذشته رخ داد باید أن‌ها از اشتباه در آورد.
این یادداشت همچنین با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی و عربستان خواستار مذاکرات فرابرجامی با ایران هستند می افزاید؛ زمانی که پای این دو دولت در مذاکرات باز شود ایران حاضر به دادن امتیازهای بیشتری نیست. بنابراین مشروط کردن احیای برجام به اضافه کردن مشارکت کنندگان بیشتر و حل و فصل مسائل منطقه‌ای محکوم به شکست است.
این در حالیست که بر اساس این گزارش، زمان در حال از دست رفتن است و ایران در واکنش به تحریم‌های آمریکا برنامه‌های اتمی خود را توسعه داده و هرچه زمان بازگشت آمریکا و ایران به برجام طول بکشد، برنامه اتمی ایران پیشرفته‌تر می‌شود.
شورای روابط خارجی اروپایی می‌افزاید: واقعیت این است که در این مقطع، هرگامی که خارج از مسیر بازگشت به برجام برداشته شود نه تنها شکست می‌خورد که تلاش‌ها برای ایجاد ثبات در منطقه را به محاق می‌برد. بنابراین برای جلوگیری از چنین سرانجامی اروپا و آمریکا باید فورا روی مسائل هسته‌ای متمرکز شوند که هم برنامه هسته‌ای ایران را پیش از آنکه دیر شود مهار و هم زمینه را برای مذاکرات گسترده‌تر درباره امنیت منطقه فراهم کنند. این به معنای بازگشت به توافق اولیه برجام بدون اضافه کردن مشارکت کننده و مفاد جدید است.
کشورهای غربی هم باید با متحدان در خاورمیانه در این باره رایزنی کنند. اما مشارکت دادن رسمی آن‌ها در مذاکرات با ایران و گروکشی برجام برای گرفتن امتیاز از تهران کارساز نخواهد بود.
در پایان این گزارش می‌خوانیم: پس از چهار سال بی ثباتی و تهدید دائم بروز درگیری‌های منطقه‌ای در سایه دولت ترامپ، اکنون زمان رویکرد یکپارچه فرا آتلانتیک واقعی درقبال ایران فرا رسیده است. اروپایی ها به جای پیچیده‌تر کردن بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای، به‌گونه‌ای که درهای مذاکرات بسته شود باید از رویکرد متمرکز برای حفظ این توافق حمایت کنند. با این کار آن‌ها همچنین فضای برای مذاکره با ایران را در خصوص مسائل امنیت منطقه‌ای باز می‌کنند.
