جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات کشور، در گفتوگویی تفصیلی به بیان نکاتی پیرامون انتخابات ریاست جهوری ۱۴۰۰، مشارکت مردم در انتخابات، سایه کرونا بر تبلیغات انتخاباتی و... پرداخته است. در ادامه بخشی از این گفتگو را بخوانید.
*در رابطه با اظهار نگرانیهای مختلفی که جهت کاهش مشارکت در انتخابات مطرح است، یکی از نگرانیها عدم تمایل مردم برای ایستادن در صفهای طولانی برای رأی دادن است. آیا این موضوع که در کاهش مشارکت در انتخابات پیش رو تأثیرگذار نخواهد بود و آن را تحت الشعاع قرار نخواهد داد؟
در دوره پیشین انتخابات ریاستجمهوری، کمی بیشتر از ۶۲ هزار شعبه اخذ رأی داشتیم. با توجه به اینکه ۲۰۸ حوزه انتخاباتی در سراسر کشور داریم، در زمینه افزایش صندوقهای اخذ رأی، بحثهای مختلفی صورت گرفت و نظر همه استانها گرفته شد و گزارشی از آخرین وضعیت تمامی استانها و شهرستانها توسط فرمانداران ارائه شد تا تصمیمگیری شود که براساس تداوم بیماری کرونا و رابطه معناداری که میان تجمعات و شیوع این بیماری وجود دارد، تا چه اندازه شعبهها را افزایش دهیم تا بتوانیم از شیوع بیماری جلوگیری کنیم.
در نهایت، به این جمعبندی رسیدیم که به صورت میانگین و سرجمع به میزان ۱۰ درصد افزایش شعب داشته باشیم؛ بنابراین ما در انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰، قریب به ۷۰ هزار شعبه خواهیم داشت. پس این برنامهای است که وزارت کشور دارد و با شورای نگهبان نیز در این زمینه صحبتهایی شده و موافقتهایی گرفته شده است. با توجه به اینکه هیأت نظارت بر انتخابات، در انتخابات ریاستجمهوری و دو میاندورهای، شورای نگهبان و در انتخابات شوراها، مجلس شورای اسلامی است، با هیئت مرکزی نظارت مجلس صحبت کردیم و این توافقات صورت گرفته است.
*طبق آخرین نظرسنجیهایی که دارید پیشبینی شما از میزان مشارکت چه اندازه است؟
براساس بخشی از نظرسنجیها افرادی که قطعاً گفتند به انتخابات ورود میکنند یکسوم کسانی هستند که مورد سوال قرار گرفتند. آرا نظرسنجیها متفاوت است و بعضی از نظرسنجیها به صورت تلفنی گرفته میشود که یک اندازه اعتبار دارد و برخی با نمونهگیریهای دقیقتر نظرسنجی میکنند. به مرور که جلو میرویم، به نظر میآید که این عدد در حال افزایش است اما روند کُندی دارد.
فکر میکنم هنوز فضای کشور انتخاباتی نشده است و امید داریم سال جدید فضا انتخاباتیتر و تکلیف گروهها و احزاب سیاسی روشن شود. البته این موضوع به این برمیگردد که گروهها و جریانات سیاسی هنوز در حال گفتگو هستند و هنوز خیلی وارد فضای انتخاباتی نشدند. در سال جدید وقتی برنامه انتخاباتی گروهها و احزاب سیاسی و کاندیداهایی که قرار است معرفی کنند مشخص شود، منجر به شکلگیری گفتمانها میشود و پیرو آن، فضا اجتماعیتر شده و مقوله انتخابات وارد فضای عمومی جامعه خواهد شد.
*آیا پیشبینی از اینکه مشارکت چه میزان خواهد بود دارید؟
اجازه دهید به این سوال اینگونه پاسخ بدهم. ما در ۱۲ دوره انتخابات ریاستجمهوری، از مشارکت بین ۵۰ درصد تا ۸۵ درصد داشتهایم. یعنی کسی توقع ندارد ما بیش از ۸۵ درصد یا کمتر از ۵۰ درصد مشارکت داشته باشیم. تصور من این است که ما باید میانگین این درصدها را در نظر بگیریم.
*پس پیشبینی میکنید که بالای ۵۰ درصد مشارکت را در انتخابات داریم؟
روند این را نشان میدهد که انشاءالله به این سمت خواهیم رفت، خصوصاً اینکه ما یک انتخابات در سطح ملی و یک انتخابات در سطح محلی یعنی شوراهای شهر و روستا داریم که اگر این دو با هم گره بخورند، علایق ملی و محلی، تحرکی را در جامعه ایجاد خواهد کرد.
*یکی از موضوعات مهم در انتخابات ریاستجمهوری، بحث متینگها، همایشها و سفرهای استانی است. در این شرایط وضعیت تبلیغات نامزدها چطور خواهد بود؟ فقط محدود به فضای مجازی است؟
یکی از نقطههایی که شاید بیشترین مشکل را ایجاد میکند، همین زمان تبلیغات است. ما در تقویم انتخابات، ۲۰ روز برای ریاستجمهوری، ۱۴ روز برای مجلس خبرگان و ۷ روز برای دو انتخابات دیگر تبلیغات داریم. بنابراین هم ثبتنامها را غیرحضوری کردیم و خیالمان راحت است و هم روز رأیگیری با پروتکلها شرایط را مدیریت خواهیم کرد؛ اما نکته اینجاست که ما چگونه بتوانیم با همکاری ستادهای کاندیداها، شرایط را مدیریت کنیم. یکجا انتخابات ملی است و جایی دیگر هم انتخابات محلی است، کار در فلان روستا یا در فلان شهر مقداری سختتر میشود. لازم است تا میتوانیم از ظرفیت رسانه، یعنی هم رسانههای محلی، هم رسانه ملی، هم فضای مجازی و شبکههای اجتماعی استفاده کنیم.
*با این تفاسیر همایشهای انتخاباتی تقریباً برچیده میشود؟
تلاش خواهیم کرد که این همایشها به حداقل برسد و براساس تعدادی که در پروتکل تعیین خواهد شد، برگزار میشود. برای مثال وزارت بهداشت اعلام کرده است که این تعداد افراد میتوانند در فلان ساعت در یک فضایی با این ابعاد حضور داشته باشند. به همین دلیل بعضی جلسات در محل باز، یک پروتکل و در محل بسته پروتکل دیگری دارد؛ بنابراین قطعاً تجمعات خیلی شلوغ نخواهیم داشت اما به شکل مدیریت شده و در چارچوب پروتکلهای اعلامی با جمعیتهای کم خواهیم داشت.