عصیان تازه کرونا در آستانه یکسالگی

با گذر از روزهای بهت‌آور و سخت بیماری کووید-۱۹ در اسفند ماه سال ۱۳۹۸، به دنبال اقدامات انجام شده و اعمال برخی محدودیت‌ها و البته رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم، در نیمه‌های اردیبهشت ماه به روند تقریبا کنترل شده بیماری در کشور رسیدیم تا جایی که هفته دوم اردیبهشت کمترین میزان بستری و هفته آخر اردیبهشت کمترین میزان فوت از کرونا در کشور و در آن مقطع زمانی گزارش شد. به طوری که همه گمان کردند که ویروس رام شده است و می‌توان به زندگی عادی بازگشت.

فرصتی دوباره به ویروس عصیان گر
این درحالی بود که کرونا در گوشه‌ای چشم انتظار یک فرصت بود و عادی انگاری‌ها هم در میان مردم و هم در میان برخی مسئولان، آغاز سفرها، دورهمی‌ها و... این فرصت طلایی را به ویروس تاج‌دار داد تا عصیان کند و تعداد زیادی از هموطنان‌مان را با بیماری زمین‌گیر کرده و یا از بین ببرد. به طوری که زمینه برای پیک بزرگتر بیماری فراهم شد و با افزایش تدریجی موارد بستری و فوت ناشی از کرونا سرانجام در اواخر خرداد و اوایل مرداد ماه سال جاری پیک دوم کرونا جان‌های بسیاری را قربانی کرد. به طوری که تابستان را با جولان گسترده کرونا گذراندیم، اما در هفته دوم شهریور ماه آمار موقتا کاهشی شد، اما این آرامش هم چندان نپایید و روند بیماری مجددا در ابتدای خط صعود قرار گرفت و از اواخر مهر و اوایل آبان ماه سومین پیک کرونا آغاز شد. خیزی که بسیار شدید و البته سریع بود و حتی با جهش‌هایی در ویروس همراه شد. به طوری که نه تنها در ایران، بلکه در تمام دنیا موارد ابتلا و مرگ ناشی از کووید-۱۹ به صورت تصاعدی بالا رفت. صعودی که در کشورمان ردپایی سهمگین از خود به جا گذاشت، رد مرگ‌های ۴۰۰ تایی که چند روز متوالی شاهدش بودیم.

مهارِ سوم
این در حالی بود که علاوه بر مردم، کادر درمان نیز در فشار کاری بسیار سختی قرار داشتند و باید هرچه زودتر فکری به حال اوضاع کرونا در کشور می‌شد تا بتوان بیماری را مهار کرد. بر این اساس بود که با اعمال محدودیت‌های متوسط کرونایی از ۱۴ آبان ماه و تشدید آنها در تاریخ اول آذر ماه، آغاز فعالیت طرح محله محور مقابله با کرونا تحت عنوان طرح شهید قاسم سلیمانی، افزایش تعداد آزمایش‌های تشخیصی کرونا، اعمال محدودیت تردد بین استانی و... به تدریج آمار بستری و فوت ناشی از کرونا بعد از یک پاییز پُر مرگ، کاهش یافت. حتی در تاریخ ۲۹ آذر ماه دکتر علیرضا رییسی-سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد که روند بیماری در ۳۰ استان کشور نزولی شده و خوشبختانه هیچ شهر قرمزی نداریم.

این کاهش تاجایی پیش رفت که در هفته چهارم دی ماه میزان بستری بیماران به شدت کاهش یافته و میزان مرگ و میر کرونایی نیز پس از چندین ماه مجددا دو رقمی شد. همچنین بر این اساس میزان موارد سرپایی مثبت بیماری در کل کشور نیز با کاهش چشمگیری روبرو شد؛ به طوری که وزیر بهداشت در هشتم دی ماه ۱۳۹۹ از کاهش حداقل ۵۰ تا ۶۰ درصدی مرگ و میر روزانه ناشی از کرونا در کشور خبر داد.

دیگر در مقابل کرونا جان ندهیم!
همه گمان می‌کردند که پیک سوم کرونا در کشور درس آموز بوده است. به هر حال تاکنون یک میلیون و ۵۱۰ هزار و ۸۷۳ نفر در کشور به کووید-۱۹ مبتلا شده و ۵۸ هزار و ۸۸۳ نفر هم با کرونا جان داده اند. خانواده های بسیاری داغ دار و عزادار عزیزان شان هستند، باید از عصیان کرونا درس می گرفتیم تا دیگر در برابرش جان ندهیم.

تکرار دوباره یک خطا
وزارت بهداشت هم از ابتدای آغاز روند کاهشی کووید-۱۹ هشدار داد که این وضعیت ناپایدار، حساس و شکننده بوده و نباید تصور کنیم که کرونا تمام شده است. با ادامه روند کاهشی کرونا در کشور، برای ایجاد گشایش در وضعیت اقتصادی مردم، برخی محدودیتهای کرونایی نیز کاهش یافت، اما همچنان بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم و مسئولان تاکید می‌شد، اما گویا باز هم عده‌ای این حرف‌ها را نشنیدند یا شنیدند و جدی نگرفتند. شاهدش هم حجم سفرهایی است که در تعطیلات آخر دی ماه به ویژه به استان‌های جنوبی انجام شد و هرمزگان و جزایر جنوبی را مملو از جمعیت کرد. به طوری که دکتر سیما سادات لاری-سخنگوی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد که بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، متوسط تردد روزانه بین استانی از ۲۳ دی تا دوم بهمن ماه تا هفت درصد به نسبت مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است. این افزایش، بستر مناسب را برای ویروس موذی کرونا فراهم کرد تا تکثیر شود، انتقال پیدا کند و البته جهش یابد.

در عین حال در برخی استان‌ها هم میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاهش یافت و حتی هشتم بهمن ماه وزیر بهداشت اعلام کرد که بر اساس جلسات روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی، می‌دانیم آمار رعایت پروتکل‌ها در استان تهران به کمتر از نصف رسیده است؛ یعنی از ۸۱ درصد به حدود ۳۹ درصد رسیده‌ایم و این زنگ خطر بزرگی است که ما را در آینده گرفتار می‌کند.

آینده‌ای که وزیر بهداشت از آن صحبت می‌کرد، چندان دور نبود. حالا با گذشت ۱۸ روز از این هشدارها و البته در آستانه یکساله شدن حضور این ویروس منحوس در کشور، می بینیم که نگرانی‌ها، هشدارها و پیش‌بینی‌ها در حال وقوع هستند. کشور در آستانه بروز موج چهارم بیماری است که می‌تواند شدیدتر و سریع‌تر از موج سوم باشد و جان‌مان را به خطر جدی مواجه کند. به طوری که دکتر علیرضا رییسی-سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا روز گذشته (۲۵ بهمن ماه) از خیز دوباره کرونا در برخی استان‌ها خبر داد و اعلام کرد که ۹ شهر کشور دوباره قرمز شده‌اند.

وی با بیان اینکه اکنون خوزستان بالاترین میزان شیوع بیماری را دارد، گفت: در مجموع اکنون ۹ شهر در وضعیت قرمز، ۳۹ شهر در وضعیت نارنجی، ۲۲۸ شهر زرد و ۱۷۲ شهر در وضعیت آبی کرونا قرار دارند.

رییسی تاکید کرد: البته هنوز در سطح کشور، روند فوت و مرگ و میر ناشی از کرونا نزولی بوده و هنوز مرگ‌ها دو رقمی و نزدیک ۵۰ تا ۶۰ مورد است؛ اما علی رغم آمار پایین فوتی‌ها می‌دانیم که دو هفته پس از شیوع بیماری میزان بستری ها افزایش می‌یابد و ۴ هفته بعد میزان فوتی افزایش می‌یابد.

وضعیت بیماری در چند استان شمالی و جنوبی
به گفته سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، در آذربایجان غربی هم روند روبه افزایش داریم و باید پروتکل‌ها به شدت پیگیری و مراقبت شود. در حال حاضر خیز بیماری در هرمزگان هم تا حد زیادی کنترل شد، اما این کنترل باید ادامه‌دار شود. در استان مازندران که روند صعودی داشتیم خوشبختانه از هفته گذشته موارد دارد کنترل می‌شود و از ۱۵ شهر نارنجی حدود ۸ شهر زرد شدند و ۷ شهر نارنجی دیگر دارند. استان گلستان و گیلان همچنان نیاز به مراقبت شدید دارد. استان بوشهر شیب ملایم و رو به بالا دارد که نیاز به مراقبت بیشتر دارد.

وی همچنین تاکید دارد که باید از مرزها مراقبت کنیم و اگر مسافری از خارج می‌آید باید قرنطینه را رعایت کند و حتی اگر علائم ندارد باید ۱۴ روز خانه بماند و علائمش رصد شود و با رعایت پروتکل‌ها مانع از ایجاد خیز چهارم بیماری شویم.

اسفند حساس!
در عین حال دکتر ایرج حریرچی- معاون کل وزارت بهداشت نیز از روند صعودی کرونا به ویژه در بخش سرپایی خبر داد و گفت: تجربه نشان داده است که ابتدا موارد سرپایی افزایش می یابد، بعد از آن موارد بستری و در نهایت میزان مرگ و میر ناشی از بیماری. از نظر زمانی هم این ماه، ماه بسیار حساسی است؛ به هر حال آخر سال است و مردم میخواهند خریدهایشان را انجام دهند. از طرفی بسیاری از بازارها و فعالیت های اقتصادی، اوج فعالیت شان در اسفند ماه است. از سوی دیگر هم مصادف با ماه مبارک رجب و شعبان است و در عین حال پیش بینی های هواشناسی این است که اسفند سردتری نسبت به متوسط ۵۰ ساله خواهیم داشت که منجر به بسته شدن درب و پنجره خانه ها و عدم تهویه مناسب هوا می شود. در نهایت هم عید نوروز و بعد از آن انتخابات ریاست جمهوری در پیش است. اکنون در عرض چند روز شهرهای آبی خوزستان، به قرمز بدل شدند. در برخی شهرها خصوصا در خوزستان رعایت دستور العمل ها در یک ماه اخیر به زیر ۱۰ درصد و حتی به صفر رسیده بود.

گردش ویروس جهش یافته در کشور با کشندگی بالا
وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می کرد، گفت: در برخی استان های کشور خصوصیت قومیتی و عشیره ای وجود دارد و زمانیکه فردی از بین می رود، می بینیم که مراسم ختم چند هزار نفری برایش برگزار می کنند. همه این موارد در روند بیماری تاثیر دارد. ضمن اینکه باید توجه کرد که اکنون با ویروس خطرناک تری مواجه هستیم. ویروسی که در عرض چند روز رشد پیدا می کند. مثال بارزش خوزستان است که در عرض چند روز به اوج رسید. فردی که در آبیک فوت شدند، دو روز بعد از آغاز علائم به بیمارستان مراجعه کرده بود که علائم شدید بوده و علی رغم تمام درمان های لازم متاسفانه فوت شدند و این موضوع ما را حساس کرد که ویروس را بررسی کردیم و سپس خانواده و اطرافیان شان را مورد بررسی قرار دادیم.

حریرچی با تاکید بر اینکه ویروس کرونا نشان داد که جهش های بدی پیدا می کند، اظهار کرد: از آنجایی که ویروس ها تکثیر متعدد می یابند، در این تکثیرها به دو دلیل؛ یکی اشتباه در تکثیر و دوم به دلیل اینکه ویروس می خواهد مقاومتش را بیشتر کند، جهش رخ می دهد. البته جهش هم می تواند در جهت از بین رفتن ویروس باشد، همانطور که بسیاری از اجداد این ویروس به طور کلی از بین رفتند و هم می توانند به سمت تشدید بیماری پیش روند که در کرونا اکثرا به سمت بدتر شدن گسترش بوده است. حال آن جهشی که در انگلیس، آفریقای جنوبی و ژاپن و ... پیش آمده هم کشندگی بالاتری دارد و هم سرایت، بیماری زایی بیشتری دارد و هم افراد جوان تر را درگیر می کند و هم زمانیکه کسی را درگیر کرد، سریع تر به اوج بیماری و کشندگی می رسد. حال در کشور هم این احتمال وجود دارد که ویروس های جهش یافته خارجی وارد شوند و هم ویروس در کشور خودمان جهش یابد. ۱۲ ماه است که این ویروس در حال گردش است. خانم مسنی که در خیابان وحدت اسلامی مبتلا و فوت شد، همسر یک خادم عزیز مسجد بوده است و به کشورهای دیگر مسافرت مستقیم نداشته است. یا همین جوانی که در آبیک مبتلا شدند هم همینطور. البته ممکن است چند دست ویروس چرخیده باشد و به این افراد رسیده باشد، اما واقعیتش این است که ویروس جهش یافته دیگر در کشور ما به مرحله گردش وارد شده است.

ویروس جهش یافته انگلیسی زیر پوست شهرها
ابتدای گردنه پر التهاب خیز چهارم

وزیر بهداشت نیز در این زمینه به شدت هشدار داد که ویروس جهش یافته کرونا در کشور چرخیده است و اعلام کرد که ما باید همه جا فکر کنیم که زیر پوست هر شهری هر روستایی و هر خانواده‌ای ممکن است این ویروس پیدا شود و این یکی از زنگ خطرهای جدی در مدیریت کرونا است که آغاز شده است. این ویروس یکی از بااقتدارترین نظام‌های بهداشتی و درمانی دنیا را در اروپا به زانو درآورد. روزهای سختی دارد برایمان آغاز می شود و باید خودمان را برای مبارزه با چموش ترین ویروس موتاسیون یافته ای که متاسفانه دارد مملکت را گرفتار می کند، آماده کنیم.

وزیر بهداشت با ابراز نگرانی از چرخش ویروس جهش یافته کووید-۱۹ در کشور، گفت: با این بی تفاوتی و ساده انگاری، انتظار داشتم حتی اگر ویروس موتاسیون یافته ما را گرفتار نکند، در اسفند ماه دچار خیز جدید بیماری شویم و متاسفانه دارد اتفاقاتی می افتد. ما ابتدای گردنه پرالتهاب خیز چهارم هستیم و باید همه رعایت کنند، از رفت و آمد و گردهمایی پرهیز کنند. این ماه، ماه جشن و عروسی است، اما عروسی ها را به عزا بدل نکنیم. اگر گردهمایی ها را استمرار دهیم، حتما دچار مشکل می شویم.

ویروس جهش یافته، جوانترها را بیشتر گرفتار می کند
البته به گفته نمکی، با توجه به اینکه این ویروس جهش یافته چندین برابر ویروس قبلی قدرت سرایت دارد و بیماری زایی و مرگ زایی بالاتری هم دارد؛ جوان تر ها را بیشتر گرفتار می کند و بنابراین جوان ها فکر نکنند گرفتار نمی شوند بلکه امروز جوان ترها هم گرفتار می شوند و گرفتاری شان از نوع بدخیمی است که ما را خیلی دچار دردسر می کند.

در آستانه عید نوروز هستیم و انتظار داشتیم به مدد اقدامات انجام شده، زحمات یک ساله کادر بهداشت و درمان و البته آغاز واکسیناسیون کرونا در کشور، امسال نوروزی آرامتر از 99 داشته باشیم؛ اما شواهد همچنان حاکی از آن است که کوچکترین خطایی می تواند جمع های خانوادگی مان را متلاشی کند و غم را جایگزین روزهای شاد آغاز سال نو کند. بنابراین لازم است دومین سال نو کرونایی مان را جدی تر بگیریم؛ چراکه حالا با ویروسی به مراتب سریع تر و کشنده تر مواجهیم؛ پس همچنان تحمل کنیم و کمی بیشتر طاقت بیاوریم و جان خودمان و عزیزانمان را حفظ کنیم...