اگر چهار دوره اخیر جشنواره فیلم فجر را بررسی کنیم، تغییراتی چون حذف بخش نگاه نو، برگزاری آیین قرعهکشی نمایش فیلمها، تغییر مکان برگزاری جشنواره، اضافه کردن تندیس حاجقاسم سلیمانی، ایجاد سامانه سمفا، حذف هیئت انتخاب فیلمها و برگزاری اختتامیه به صورت مجازی را میبینیم.
نبود قانون و مقررات ثابت برای تبعیت دبیران و مسئولان مربوط در دورههای مختلف از آن، ما را بر آن داشت تا در این باره با دو تن از سینماگران گفتوگو کنیم.
داریوش باباییان، تهیهکننده و پخشکننده سینما در این باره به خبرنگار ما گفت: «ما در سینمای ایران هیچ زمان قانونی که تدوام داشته باشد، نداشتهایم؛ هر فردی از دبیر جشنواره فیلم فجر تا رئیس سازمان سینمایی میخواهد مانور خود را بدهد و تفکرات خود را پیاده کند.»
وی افزود: «مسلماً هر مدیری دلش نمیخواهد دستورات دستمالیشده قبلی را اعمال کند. بنابراین قوانین جدیدی را به دبیر جشنواره فجر دیکته میکند. نکته جالب اینجاست برخی مواقع، قوانینی در کلام گفته میشود، اما در اجرا متفاوت میشود! در همین جشنواره امسال گفتند اختتامیه تقریباً خلوت برگزار میشود؛ اما اگر توجه کنید برعکس پیش رفتو نکته دیگر اینکه بلیت فروشی مردمی قرار نبود تا این اندازه باشد، اما وقتی مسئولان جشنواره دیدند استقبال مردمی خوب بود، میزان آن را افزایش دادند.»
این پخشکننده بیان کرد: «از آنجا که یک دبیر به عنوان نمونه ده سال دبیری جشنواره را بر عهده ندارد، مدیران تفکرات مقطعی خودشان را تحمیل میکنند و امکان ندارد اگر آییننامهای باشد، اجرایش کنند. اینکه جشنواره فیلم فجر بر طبق قانون و مقررات ثابت پیش برود و با تغییر دبیر عوض نشود، شدنی است، اما متاسفانه مسئولان امر نمیخواهند این اتفاق رخ دهد. به شخصه از سال شصت به این طرف دیدهام هر مدیری که آمده، دفترچهای با افکار خودش آورده و با رفتنش مفاد آن تغییر کرده است. جشنواره فیلم فجر باید مانند مجلس قوانینی را تصویب کند که با گذشت چند دهه همچنان اجرایی شود.»
سیدامیر سیدزاده، دیگر تهیهکننده سینما هم در این باره اظهار کرد: «مشکل اصلی این است که سیستم بر روند مقررات فرهنگی ما حاکم نیست؛ یعنی در هر دوره و یا هر از گاهی یک دبیر و در هر چهار دوره یک وزیر عوض میشود. وزیر ارشاد و دبیر جشنواره بر اساس صلاحیت خودشان قانون را مینویسند و همه آن قوانین آزمون و خطا دارند. پدیدآورندگان این قوانین فکر میکنند خروجی خوبی دارند، اما وارد عمل که میشوند نتیجه خوبی نمیگیرند.»
وی افزود: «سیستم و قانون نوشته شده ثابتی در قوانین جشنواره فیلم فجر وجود ندارد. از طرفی با آمدن هر وزیر در هر مقطع زمانی و آمدن دبیر در یک سال با قوانین جشنواره سلیقهای برخورد میشود. بنابراین مشکلات متعددی برای سینمای ایران به وجود میآید.»
این تهیهکننده با اشاره به راهکاری که بتوان این موضوع را ساماندهی کرد، گفت: «در شورای عالی انقلاب فرهنگی یا در وزارتخانه ارشاد یا هر مرجعی که بالاترین مرجع تصمیمگیری مسائل فرهنگی هنری کشور است، باید قوانینی نوشته شود که مانند قوانین مجلس مدون باشد و تغییر نکند.»
سیدزاده در پایان عنوان کرد: «متأسفانه عدهای نمیخواهند جشنواره فیلم فجر قوانین ثابتی داشته باشد؛ چون برخلاف سلیقهها و آرای شخصی آنهاست وگرنه یک جشنواره و قوانینش را میتوان تعیین کرد و کار سادهای است.»