اختلاف منتسبان به شورای وحدت و مدافعان شورای ائتلاف، با وجود همه تکذیبها و تلاشها برای نزدیکی، ریشه دوانده و در حال رشد است. گروهی دیگری را پدرخوانده میداند و گروه دیگر از نادیده گرفتن تجربیات انتخاباتی خود گلایه دارد. برخی اظهارات درباره رد و تایید صلاحیت شماری از چهرهها هم آتش اختلافات را برافروخته و به نظر میرسد اصولگرایان برای آرامش انتخاباتی، انتخابات پیش رو تنها یک راه در پیش دارند و آن رسیدن به نامزدی است که همه با حضورش موافق باشند. این گزینه میتوانست حجت الاسلام «ابراهیم رییسی» باشد اما مخالفتهای تلویحی وی تاکنون این امید را ناامید کرده است. با اصرار حجت الاسلام رییسی بر موضع خود، صف طولانی از نامزدهای حاضر به یراق پیش روی شوراهای وحدت و ائتلاف شکل گرفته که انتخاب و حمایت از هریک از آنها میتواند آغازگر مسیر جدایی میان طیفها باشد.
پدرسالار کیست؟
همزمان با جدی شدن فعالیت شورای وحدت در کنار دیگر سازوکار اصولگرایان برای اتحاد؛ یعنی شورای ائتلاف، اصولگرایان نزدیک به هریک از این دو گروه و نیز اصولگرایانی که خود را خارج از این دو دسته تعریف میکنند؛ دیگری را متهم به پیش گرفتن روشهای پدرسالارانه یا قیممابانه میکنند. گروه دیگر هم در دفاع از خود؛ تنها دلیل تلاش برای ریش سفیدی را تلاش را برای توافق میان همه طیفهای اصولگرا میداند.
شورای وحدت با محوریت جامعه روحانیت مبارز و شورای ائتلاف با ریاست غلامعلی حدادعادل در تلاش هستند تا اثبات کنند که انگیزه تمام تکاپوهای انتخاباتی چیزی جز ایجاد اتحاد نیست. حدادعادل روز جمعه ۳۰ بهمن ماه در همایش سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان بار دیگر و البته این بار صریحتر از شورای وحدت و بانیان آن انتقاد کرد و گفت: «مشکل امروز ما این است که جامعه روحانیت مبارز به طور مستقل راه افتاده و میگوید من هم میخواهم انتخابات را میزبانی کنم و محور وحدت شوم. حرف بنده به آنها این است که وقتی تجربه شورای ائتلاف وجود دارد، چرا آن را نادیده میگیرید؟ از طرف دیگر دوستان پایداری هم داستان خود را دارند؛ البته ما هنوز خط مذاکرهای با آنها باز نکردهایم و مذاکرات را برای مراحل بعدتر گذاشتهایم.»
در پاسخ به این اظهارات حدادعادل؛ حجت الاسلام «حسین ابراهیمی» عضو جامعه روحانیت مبارز تصریح کرده است: «ما شورای ائتلاف را نادیده نمیگیریم قبلا آقایان با جامعه روحانیت هماهنگ بودند و نام آنها در انتخابات تشکلهای همسو با جامعتین بود. تشکلهای همسو در تقابل با جامعه روحانیت نبودند. خود ما نه ادعا، نه کاندیدا و نه مساله پدرخواندگی نداریم.»
در این میان طیف پایداری اما ساز مخالف خود را از هم اکنون برای انتخابات ۱۴۰۰ کوک کرده است و «صادق محصولی» دبیرکل این حزب تصریح کرده است: «محصولی و جبهه پایداری اهل بدهبستان نیستند برای همین ممکن است حرفهایی هم درباره ما بزنند. برخی میگویند اگر با ما وحدت کردید درست است ولی اگر وحدت نکردید وحدتشکن هستید! ما معتقدیم جریانی میخواهد تحت عنوان پدرسالاری برای احزاب اصولگرا تصمیم بگیرد ولی ما زیر بار این جریان نمیرویم».
در پاسخ به انتقاداتی از این نوع، حجت الاسلام «مصطفی پورمحمدی» دبیر کل جامعه روحانیت مبارز با بیان اینکه عدهای جامعه روحانیت مبارز را پدر سالار معرفی میکنند در انتقاد از این سخن گفت: به نظرم نگاه پدرسالارانه این است که یک فرد نزدیک انتخابات میآید و نامزدهای مورد اقبال خود را تعیین می کند یا تغییری در چینش نامزدها ایجاد میکند. کسانی که امروز جامعه روحانیت مبارز را پدرسالار میخوانند خودشان مخفیانه پدرخوانده هستند. البته پدرخواندهها معمولا از یک مقبولیت برخوردارند. این افراد که مقبولیت چندانی ندارند بیشتر نقش ناپدری را ایفا میکنند.
همه طیفهای اصولگرا از اتهام پدرسالار بودن تبری میجویند و تاکید دارند؛ اختلافها به زودی حل و فصل خواهد شد اما تا زمانی که ریش سفید اصولگرایان مشخص نشود کار به آسانی پیش نخواهد رفت. اینکه باید از ریش سفیدی گذشته و به سازوکار دموکراتیکتری برسند، آرمانی است که با توجه به ضعف نظام حزبی در ایران به این زودی محقق نخواهد شد.
همراهان قدیمی و مخالفان جدید
در هر اظهارنظر بزرگان اصولگرا درباره چهرهها و نامهای احتمالی کاندیدا در انتخابات، ترجیع بند مشترکی وجود دارد بارها بر این موضوع تاکید میشود که در بحث کاندیدا هنوز وارد مصادیق نشده اند. با این همه به نظر میرسد حتی اگر درباره مصادیق حمایتی هم ورودی نشده باشد؛ مصادیق برائت آرام آرام مشخص میشوند به گونهای که «غلامعلی حدادعادل» در همایش سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان قاطعانه از رد صلاحیت و بسته شدن پرونده رییس جمهوری سابق در عرصه سیاست سخن میگوید و تاکید می کند: «آمدن احمدینژاد به انتخابات را اصلا در نظر نگیرید. بهنوعی این تکلیف روشن است.» سخنانی که با واکنش تند «محمود احمدی نژاد» هم روبرو شده و رییس جمهوری سابق تصریح کرده است: «رهبری گفتند انتخابات پرشور لازم است و آن را تنها راه علاج دردهای کشور و برقراری امنیت اعلام کردند، اما این آقا رسماً از انتخابات افتضاح و حداقلی مجلس در سال ۹۸ دفاع و آن را به عنوان یک الگوی موفق معرفی میکند و جالب است که این نسخه را برای انتخابات ریاست جمهوری هم تجویز میکند.»
با توجه به اینکه حدادعادل در مقام رییس مجلس هفتم، بیشترین همراهی و همکاری را با دولت احمدی نژاد داشت؛ این تنشها عجیب به نظر می رسد اما اصولگرایان سالهاست که رییس دولتهای نهم و دهم را آلوده به انحراف میدانند و هریک به نوعی از وی برائت میجویند. با این همه اظهارات حدادعادل و پاسخ تند احمدی نژاد نشان از افزایش تنشها در جریان اصولگرایی دارد و هر اندازه هم اصولگرایان از احمدی نژاد دوری کنند، وی در رسته آنها دسته بندی میشود و حتی گاهی برخی برای گرم کردن تنور انتخابات به وی امیدها دارند.
دعوت و اعلامهای نامزدی
تنشهای لفظی و اختلافات در جریان اصولگرا مانع از گمانه زنیها درباره نامزدهای بالقوه نشده و همچنان خبرهای شنیده و تایید نشده از دعوتها و درخواستها برای حضور حجت الاسلام رییسی در انتخابات شنیده و منتشر میشود. بر اساس تازترین خبرهای منتشر شده در فضای مجازی تعدادی از نمایندگان مجلس برای حضور رییس قوه قضائیه امضا جمع کردهاند و بر اساس شنیدههای تایید نشده بانیان جمع آوری امضا برای حضور حجت الاسلام رییسی در انتخابات ریاست جمهوری از چهرههای نزدیک به جبهه پایداری در مجلس هستند.
این درحالی است که گروه دیگری هم از اصولگرایان معتقدند که بهتر است حجت الاسلام رئیسی در کسوت ریاست قوه قضائیه باقی بماند. «محمد تقی رهبر» عضو جامعه روحانیت مبارز یکی از معتقدان به این موضوع بوده و گفته است: «دستگاه قضا بسیار مهمتر از قوه مجریه است در واقع بهتر است آقای رییسی با تجارب و عملکردی که از قبل داشتند سنگر قضا را رها نکنند.» چهرههایی مانند حجت الاسلام «مصطفی پورمحمدی» هم در پاسخ به این پرسش که نامزد انتخابات خواهد شد یا نه گفته است: «تا الان تصمیمی مبنی بر کاندیداتوی نداشتم و الان هم قصدی برای کاندیداتوری ندارم.»