آلودگی ۷۹ درصد از آب‌میوه‌های سنتی
شناسایی و حضور برخی باکتری‌ها در یک محیط و یا ماده غذایی نشان می‌دهد که یک آن محیط یا غذا به مدفوع آلوده شده است. باکتری‌هایی مثل «یرسینیا آنتروکلی تیکا»، «شیگلا» و «اشرشیا کلی» نمونه‌هایی از این باکتری‌ها هستند که می‌توانند باعث عفونت‌های معده‌ای روده‌ای شوند.
بررسی وجود این باکتری‌ها در نشان دادن آلودگی‌های ثانویه و عدم رعایت موازین بهداشتی به ویژه بهداشت فردی اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در پیشگیری از وقوع عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی موثر باشد.
به همین دلیل پژوهشگران پاتولوژی، علوم آزمایشگاهی و میکروب‌شناسی، با انجام مطالعه‌ای آلودگی میکروبی آب‌میوه‌های سنتی عرضه‌شده در مناطق جنوب شهر تهران را بررسی کردند.
این مطالعه در نیمه دوم سال ۱۳۹۷ انجام گرفت و به صورت تصادفی ۲۵ آب‌میوه فروشی انتخاب و از هر مغازه چهار نوع آب میوه شامل آب انبه، آب هویج، آب سیب و آب کرفس، (جمعا ۱۰۰ نمونه) تهیه شد.
بر اساس استاندارد ملی ایران؛ در یک میلی‌لیتر آب‌میوه نباید هیچ‌یک از باکتری‌های پاتوژن وجود داشته باشد. همچنین اگر شمارش باکتری‌های کلی‌فرم «باکتری‌های شاخص کیفیت بهداشتی آب و غذا» از میزانی که تعیین شده است، بالاتر باشد، نمونه غیرقابل مصرف خواهد بود.
در این پژوهش مشاهده شد که ۴۰ درصد از نمونه‌های آب‌میوه به یکی از باکتری‌های بیماری‌زا (اشرشیاکلی، شیگلا، سالمونلا و یرسینیا) که نباید در آب‌میوه حضور داشته باشند، آلوده بودند و قابل مصرف نبودند.
همچنین ۷۹ درصد از نمونه‌های آب‌میوه به باکتری‌های کلی فرم و غیر کلی‌فرم به صورت ترکیبی آلوده بودند.
در بررسی نوع آب‌میوه‌های آلوده مشاهده شد که باکتری اشرشیاکلی در هر چهار نوع آب‌میوه وجود داشت، باکتری شیگلا در آب هویج و کرفس و سیب، باکتری یرسینیا انتروکلی تیکا در آب کرفس و آب انبه و باکتری سالمونلا فقط در آب هویج مشاهده شد.
پژوهشگران این مطالعه با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌گویند: دلیل حضور کلی‌فرم در این نمونه‌های آب‌میوه می‌تواند ناشی از وجود منابع مختلف مثل آب، خاک، مدفوع و ... باشد که تماس با هرکدام از این منابع می‌تواند باعث آلودگی محصولات شود. همچنین می‌توان عنوان کرد که در برخی موارد علت بار بالای میکروبی می‌تواند استفاده از مواد اولیه بی‌کیفیت یا کیفیت پایین، عدم شستشوی مناسب میوه‌ها، عدم انجام پوست‌گیری میوه‌ها در شرایط بهداشتی باشد.
این محققان عنوان می‌کنند: بخش دیگری از بار میکروبی ممکن است به علت آلودگی احتمالی یخ‌هایی باشد که برای خنک کردن استفاده می‌شوند. نگهداری نکردن از آب‌میوه‌ها در شرایط بهداشتی و آلودگی ظروف و وسایل عرضه آب‌میوه نیز می‌تواند از دلایل آلودگی این محصولات باشند.
در این مطالعه باکتری‌های یرسینیا انتروکلی تیکا (دو درصد)، سالمونلا (یک درصد)، اشرشیا کلی (۲۵ درصد) و باکتری شیگلا (۱۴ درصد) در آب‌میوه‌ها شناسایی شد.
در انجام این پژوهش؛ محمد مهدی سلطان دلال، حامد اصغرزاده، روناک بختیاری، محمد کاظم شریفی یزدی، مهدیه پورمرادیان و فریبا نباتچیان؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران مشارکت داشتند.
نتایج به دست آمده از این مطالعه، به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «تعیین میران فراوانی یرسینیا انتروکلی‌تیکا در آب‌میوه‌های سنتی آب‌میوه‌فروشی‌های جنوب شهر تهران» در مجله پیاورد سلامت دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است.
