شهربانو بهروزیان با اشاره به چگونگی رشد امید گفت: امید احساسی است درباره اینکه میتوانیم آنچه را که میخواهیم، داشته باشیم یا یک اتفاق، بهترین نتیجه را برای ما خواهد داشت.
وی افزود: امید به معنای آرزو نیست- همانطور که در جمله "من امیدوارم که در قرعه کشی برنده شوم." در عوض، شخصی که امید زیادی دارد، میداند چگونه کارهای زیر را انجام دهد: • تنظیم روشن و قابل دسترسی به اهداف، • توسعه چند استراتژی برای رسیدن به آن اهداف است، • ماندن انگیزه استفاده از راهبردها برای دستیابی به اهداف، حتی زمانی که رفتن سخت می شود.
کارشناس ارشد مرکز مشاوره آرامش معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان بوشهر اظهار کرد: برای معلمانی که میخواهند به دانشآموزان خود در ایجاد این مهارتهای امید کمک کنند، در اینجا پنج راهنمای مبتنی بر تحقیق آورده شده است. اول اینکه اهداف اصلی آنها را از کلان تا خرد شناسایی و اولویتبندی کنید. ابتدا از دانشآموزان بخواهید برای تهیه لیست "تصویر بزرگ" آنچه که برای آنها مهم است -مانند دوستان، خانواده، ورزش یا شغل آنها- شروع کنید و سپس از آنها بخواهید که مهمترین مورد را مشخص و میزان رضایت از آنها را نشان دهند. به خاطر داشته باشید که اهداف باید همان چیزی باشد که دانشآموزان میخواهند، نه آنچه والدین یا مدارس از آنها توقع دارند. در غیر این صورت، همانطور که مطالعات نشان میدهد، آنها به سرعت علاقه یا انگیزه خود را از دست میدهند، به خصوص که در برابر موانع قرار میگیرند.
بهروزیان ادامه داد: در مرحله بعدی، با استفاده از این لیست، به دانشآموزان یاد دهید چگونه اهدافی را ایجاد کنند که هم خاص باشد و هم رویکردی مثبت و راهحل محور داشته باشد. اهداف آنها باید تمرکز بر انجام کاری در آینده باشد تا اینکه اکنون از چیزی اجتناب کنند- به عنوان مثال، "من میخواهم در تیم بسکتبال بازی کنم" یک هدف باانگیزه موثرتر از "من نوشیدن نوشابه را ترک میکنم" است.
وی عنوان کرد: سرانجام، دانشآموزان باید اهداف خود را از نظر اهمیت رتبهبندی کنند. محققان دریافتهاند که این امر برای دانشجویان بسیار کم اهمیت-بسیار مهم است، زیرا آنها اغلب هر هدفی را که به ذهنشان خطور میکند، از بین میبرند و این باعث می شود تمرکز و انرژی آنها از اهدافی که می توانند بیشترین تأثیر در رفاه عمومی داشته باشند، منحرف شود.
این کارشناس خاطرنشان کرد: دوم تجزیه اهداف -به ویژه اهداف بلندمدت- به صورت مرحلهای. تحقیقات حاکی از آن است دانشآموزانی که امید کم دارند غالباً فکر میکنند که اهداف باید یک باره محقق شوند، احتمالاً به این دلیل که آنها راهنمایی والدین در مورد چگونگی دستیابی به اهداف را به صورت مرحلهای نداشتهاند. آموزش اینکه چگونه اهداف خود را به صورت مجموعهای از مراحل مشاهده کنند، به دانشجویان دلیل میدهد تا موفقیتهای خود را در این راه جشن بگیرند -راهی عالی برای بالا بردن انگیزه!
شهربانو بهروزیان سومین راه را اینگونه توضیح داد: به دانشآموزان بیاموزید که بیش از یک راه برای رسیدن به هدف وجود دارد. مطالعات نشان میدهد یکی از بزرگترین چالشهای دانش آموزان کم امید، ناتوانی آنها در عبور از موانع گذشته است. آنها غالباً از مهارتهای اصلی حل مسئله برخوردار نیستند، و این باعث میشود که اهداف خود را کنار بگذارند. بنابراین آموزش به آنها برای تجسم مسیرهای مختلف رسیدن به اهدافشان به آنها کمک میکند از موانع غیرقابل عبور بگذرند.
این مشاور بیان کرد: شاید از همه مهمتر، معلمان باید اطمینان حاصل کنند که دانش آموزان این موانع را با کمبود استعداد برابر نمیدانند. در عوض، باید به آنها یادآوری شود که همه با موانعی روبرو هستند. موفقیت معمولاً برای غلبه بر این موانع، به راههای خلاقانه و نه اجتناب کامل از آنها نیاز دارد.
وی با تاکید بر اینکه داستانهای موفقیت را بگویید، ادامه داد: دانشمندان دریافتهاند دانشآموزان امیدوار هنگامی که با مانعی روبرو میشوند از موفقیتهای دیگر استفاده میکنند. با این حال، دانشآموزان با امید کم اغلب این نوع خاطرات را ندارند. به همین دلیل برای معلمان به اشتراک گذاشتن داستان افراد دیگر -به خصوص بچهها- که برای رسیدن به اهداف خود بر مشکلات غلبه کردهاند، امری حیاتی است.
کارشناس ارشد مرکز مشاوره آرامش بوشهر با بیان اینکه آن را سبک و مثبت نگه دارید، گفت: این مهم است که به دانش آموزان یاد دهید از روند رسیدن به اهدافشان لذت ببرند، حتی وقتی با موانعی روبرو میشوند و اشتباه میکنند به خود بخندند. بالاتر از همه، هیچ نوع احساس ترحم به خود نداشته باشند! تحقیقات نشان داده است دانشآموزانی که از گفتگو با خود مثبت استفاده میکنند، به جای اینکه خود را به خاطر اشتباهاتشان سرزنش کنند، بیشتر به اهداف خود میرسند.
به گفته این روانشناس کمک به دانش آموزان در پرورش امید یکی از مهمترین کارهایی است که ما برای آنها انجام می دهیم. این کار به آنها اعتماد به نفس و خلاقیت می بخشد تا در مدرسه و زندگی به اهداف بلند مدت خود برسند.