راه‌های مناسب نگهداری داروها در خانه
بنابر اعلام سازمان غذا و دارو نکات مهم نگهداری دارو در منزل به شرح زیر است:
- برای نگهداری داروها در منزل حتما به شرایط نگهداری دارو مندرج در روی جعبه یا برچسب دارو و یا بروشور داخل جعبه دارویی دقت کنید.
- سوالات خود در مورد نحوه نگهداری دارو را از داروساز بپرسید.
- تعداد داروهایی که باید در یخچال نگهداری شوند اندک است . هنگام دریافت دارو از داروساز نحوه نگهداری دارو را بپرسید.
- نگهداری داروها در یخچال فقط برای داروهایی که یخچالی هستند ضروری و مناسب است. یخچال مانند حمام دارای رطوبت است و باعث می شود دارو زودتر از رسیدن به تاریخ انقضای روی بسته بندی، خراب شود.
- در منزل از نگهداری داروهایی که برچسب ندارند و مورد مصرف نیستند خودداری کنید.
- داروها را در داخل بسته‌بندی اصلی آنها، دور از نور، گرما، یخ زدگی و رطوبت نگهداری کنید.
- سرنگ و دستکش استریل نیز تاریخ انقضای مصرف دارند. سرنگ و یا دستکش استریل که تاریخ مصرف آن گذشته و یا کاغذ پوشش آنها پاره شده باشد غیر استریل و غیر قابل استفاده است.
- از مصرف پمادها و کرم‌هایی که قوام خود را از دست داده‌اند، سفت یا آبکی شده‌اند، از بسته‌بندی نشت کرده است، بپرهیزید و آن ها را دور بریزید.
- هرگز دارویی را در جعبه داروی دیگری نگهداری نکنید. چرا که این امر منجر به مسمومیت دارویی خود یا عزیزانتان خواهد شد. توجه داشته باشید داروها بایستی در بسته بندی و ظرف اصلی خود نگهداری شوند. خارج کردن آنها از ظروف و تقسیم در پاکت‌های کاغذی یا پلاستیکی فساد آنها را تسریع می کند.
نحوه نگهداری قرص و کپسول
- انواع خوراکی: به دلیل پایین بودن دمای یخچال نسبت به محیط بیرون، رطوبت بالاتری دارد و در صورت گذاشتن در یخچال زود تر فاسد می شوند.
- انواع واژینال: در صورت رعایت شرایط نگهداری و اپلیکاتور یکبار مصرف تا آخر تاریخ انقضا قابل مصرف هستند.
دقت کنید در مورد قرص ها و کپسول هایی که پس از شمارش، بسته بندی و تحویل می‌شوند، در صورت وجود رطوبت گیر و محکم بودن در ظرف، ملاک نگهداری تا تاریخ انقضای دارو است.
نحوه نگهداری‌پماد و کرم و ژل
- پماد و کرم و ژل موضعی: در صورت جمع کردن قسمت مصرف شده تیوپ و محکم بودن در حداکثر تا زمان انقضا قابل نگهداری است.
- پماد و کرم و ژل چشمی: تا یک ماه از زمان باز شدن قابل مصرف هستند.
- پماد و کرم و ژل واژینال: بعد از باز کردن تا یک ماه قابلیت مصرف دارند.
نحوه‌نگهداری‌قطره
- انواع قطره چشمی: چنانچه در موقع مصرف قطره به چشم تماس پیدا نکند، حداکثر تا یک ماه بعد از باز کردن قطره قابل مصرف است.
- انواع قطره گوشی و بینی: در صورت محکم بودن در ظرف بعد از مصرف در صورت عدم یخ زدگی و عدم تغییر رنگ، حداکثر تا پایان تاریخ انقضا قابل استفاده هستند. هر چند باید در نظر داشت که با مصرف تدریجی احتمال تغلیظ دارو است.
- انواع خوراکی: در صورت باز کردن قطره خوراکی، حداکثر تا یک ماه قابل نگهداری است. فقط در مورد قطره نیستاتین بعد از شروع مصرف تا یک هفته دریخچال قابلیت نگهداری دارد.
نحوه نگهداری شربت و سوسپانسیون
- نحوه نگهداری انواع سوسپانسیون: برخی سوسپانسیون ها آماده‌اند و برخی با افزودن آب جوشیده سرد، آماده مصرف می‌شوند. سوسپانسیون ها در دمای اتاق تا هفت روز و در یخچال تا 14 روز قابل نگهداری هستند. به غیر از سوسپانسیون کوآموکسی کلاو که به گرما شدیدا حساس است و بعد از آماده سازی، باید سریع به یخچال منتقل شود که در این صورت تا هفت روز در یخچال قابل نگهداری است. توجه شود که اگر سوسپانسیون کوآموکسی کلاو از رنگ کرم روشن تغییر رنگ داد و تیره تر شد، قابل مصرف نیست. دقت شود سوسپانسیون ها دو فاز دارند که با تکان دادن شیشه دارویی، فاز جامد آن در فاز مایع پخش و یکنواخت می‌شود. اگر لایه زیرین سوسپانسیون، با تکان دادن معمولی یکنواخت نشد، اصطلاحا کیک ایجاد شده است و قابل مصرف نیست.
- نحوه نگهداری انواع شربت مایع: ضمن باز کردن باند محکم درب بطری، در صورت محکم بودن در آن و عدم تغییر خواصی مثل بو، مزه و رنگ، در مورد شربت تا یک ماه و در مورد الگزیر تا آخر تاریخ انقضا قابل مصرف هستند. هر چند به جهت تغلیظ دارو در اثر نگهداری طولانی آن، استفاده آن در کودکان و سالمندان توصیه نمی‌شود.
نحوه نگهداری اسپری تنفسی و اسپری بینی
در صورت شست وشوی صحیح سیلندر، تا پایان تاریخ انقضا قابل استفاده است. به دلیل قابل اشتعال بودن پوکه اسپری تنفسی، از نزدیک کردن اسپری تنفسی به آتش باید جلوگیری کرد.
نحوه‌نگهداری‌آمپول
آمپول‌ها به عنوان داروی یکبار مصرف هستند و بلافاصله بعد از باز شدن باید استفاده و باقیمانده آن دور ریخته شود.
نحوه نگهداری ویال
این شکل دارویی به صورت چند دوز و چند بار مصرف است و ویال‌های مایع تا چهارهفته بعد از شروع مصرف قابل نگهداری هستند مانند ویال‌های انسولین و لیدوکایین و در انواع دیگر مقدار باقیمانده بعد از شروع مصرف دور انداخته می شوند. در مورد ویال‌های پودری بعد از انحلال با حلال طبق بروشور کارخانه سازنده قابلیت نگهداری دارند.
نحوه نگهداری محلول‌های تزریقی حجیم
- انواع محلول‌های تزریقی حجیم تزریقی: بعد از قرار دادن ست سرم بلافاصله باید تزریق شوند.
- انواع محلول‌های تزریقی حجیم شست و شو: بلافاصله بعد از باز کردن برای شست وشوی زخم‌ها باید استفاده شوند، زیرا در غیر این صورت در زخم‌های باز می‌توانند موجب عفونت شوند.
- از انجماد محلول های تزریقی حجیم باید جلوگیری کرد. نگهداری آنها در دمای اتاق بلامانع است.
