از چند روز پیش برخی کاربران در شبکههای اجتماعی گزارش دادهاند که گوگل در حال شناسایی IPهای ایرانی است و حتی در حال پیدا کردن IPهایی است که بهرغم استفاده از برنامههایی نظیر VPN، تغییر کرده است. هر چند برخی با توجه به باز شدن سرویس نویگیشن گوگل مپ برای ایرانیها که به تازگی اتفاق افتاده این موضوع را جدی نمیدانند، اما کارشناسان فنی حدس و گمانههای متفاوتی در این باره دارند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
گوگل چطور کاربران ایرانی را شناسایی میکند؟
یکی از دلایل لو رفتن IP کاربران ایرانی، احتمالاً به خاطر استفاده از VPNهای رایگان است. اکثر VPNهای موجود فقط آدرس IP ما را مخفی میکنند و نمیتوانند جلوی این نشتها را بگیرند. در نهایت نباید فراموش کرد که گوگل راههای زیادی برای تشخیص کاربران ایرانی دارد، مانند استفاده از زبان سیستم و موارد بیشمار دیگری که اگر گوگل بخواهد سختگیری خود را بیشتر کند، میتواند از آنها برای شناسایی IPها استفاده کند.
شناسایی IP کاربران ایرانی چه تبعاتی دارد؟
گوگل با یک تغییر سیاست ساده میتواند میلیونها کاربر ایرانی و هزاران کسبوکار داخلی را تحت تاثیر خود قرار دهد. در این میان باید گفت که بسیاری از این سرویسها هیچ معادل قدرتمندی در داخل کشور ندارند و برخی مدلهای بومی موجود نیز پاسخگوی نیاز کاربران ایرانی نیستند. در ابتدای کار برخی از یوتیوبرهای ایرانی خبر از کاهش درآمدشان به واسطه شناسایی بازدیدکنندگان از داخل کشور توسط یوتیوب دادند؛ یوتیوب این کاربران را شناسایی میکرد و در ازای تماشای آنها هیچ درآمدی به یوتیوبر نمیداد، اما به نظر میرسد موضوع پیچیدهتر از صرفا سرویس یوتیوب باشد به طوری که برخی کاربران اعلام میکنند که استفاده از بعضی ابزارهای گوگل مانند Analytics حتی با استفاده از VPN برای آنها شدنی نیست. کارشناسان میگویند گوگل هم اکنون نزدیک به ۲۰ تا ۲۵ درصد کاربران ایرانی را تشخیص میدهد، ولی بیم این میرود که این تعداد بیشتر هم بشود که در صورت بستن خدمات میتواند تاثیر زیادی بر کسب و کارهای ایرانی داشته باشد.
دلیل گوگل برای شناسایی IP کاربران ایرانی
هرچند دلیل شناسایی IP کاربران ایرانی هنوز به طور رسمی توسط گوگل اعلام نشده و از همین رو نمیتوان به طور دقیق گفت چه اتفاقی بر فرض وجود آن در حال رخ دادن است، اما به نظر میرسد که گوگل قصد دارد تا تحریمهای خود را موثرتر کند. قوانین جدید مالیاتی در آمریکا میتواند یکی از دلایلی باشد که گوگل سختگیری خود را در این باره بیشتر کرده است و این موضوع میتواند طی روزهای آینده سخت گیرانهتر هم بشود، چرا که علاوه بر گوگل برخی از دیگر سرویسها نظیر اسپاتیفای نیز سیاستهای سختگیرانهتری را برای شناسایی کاربران ایرانی و ارائه نکردن سرویس به آنها در پیش گرفتهاند. البته باید این نکته را هم در نظر داشت که گوگل پیش از این بارها و بارها کاربران و کسبوکارهای ایرانی را به طرق مختلف مورد تشدید تحریمهای خود قرار داده بود و برخی از این موارد بعد از گذر زمان به حالت قبلی بازگشتند یا کسبوکارها راهی برای دور زدن آنها پیدا کردهاند. به هر حال باید دید که سیاست آینده این شرکت دقیقا میخواهد در قبال کاربران ایرانی چگونه باشد و مسئولان چه تمهیدی برای آن اندیشیده اند.