واکنش‌ها به ماجرای طرح مسئله عادت ماهیانه در تلویزیون

سریال «منم دوستت دارم» با نگاهی به مقوله خانواده و با بهره گیری از نظر کارشناسان، سعی دارد با ارائه راهکار‌هایی مبتنی بر علوم روانشناسی به حل چالش‌های روزمره و در نتیجه تقویت روابط اعضای خانواده کمک کند و در چند قسمت به موضوع‌های مختلف روابط اعضای خانواده می‌پردازد، اما در قسمتی از این برنامه به موضوعی پرداخت که تاکنون به صورت مستقیم پرداخته نشده بود و این اتفاق با واکنش‌های مختلفی از طرف مخاطبان و فضای مجازی همراه شد.

مجید پرکار کارگردان این سریال در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «نمیدانم باید خوشحال باشم به سبب استقبال مردم از این حرکت فرهنگ ساز و یا غمگین باشم که موضوعات مربوط به روح و جسم بانوان سال هاست نادیده گرفته شده و پخش این چند دقیقه، به این میزان ذوق زدگی و واکنش به همراه داشته است. بر خود لازم می‌دانم تاکید کنم که طرحِ ساخت قسمت عادت ماهیانه با پیشنهاد، حمایت و اعتماد مدیران شبکه سلامت به ثمر رسید و این نوید بخش رویکردی تازه در رسانه ملی است. باور دارم که در تلویزیون (پرمخاطب‌ترین رسانه‌ی کشور) به شان و ادب میتوان در مورد بسیاری از موضوعات سخن گفت و فرهنگسازی کرد».

شبکه سلامت

غلامعلی افروز، روان‌شناس و عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی کشور در این خصوص به باشگاه خبرنگاران گفته است: این موضوعات را در برنامه‌های خانواده بسیار مطرح کردم. این یک بحث جهانی است که باید به آن توجه کرد. فرزندآوری برای یک خانواده بسیار مهم است. در ازدواج‌های ماندگار ما انتظار فرزند آوری داریم، این موضوع برای کیان خانواده مهم است و سرمایه کشور محسوب می‌شود. رشد جمعیت از طریق فرزند آوری است و باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشت.

وی عنوان کرد: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید در این دوران آقایان باید مراقبت‌های عاطفی و حمایتی بیشتری از همسرشان داشته باشند، چراکه خانم‌ها مکلف به فریضه‌های دینی هم نیستند. نماز و روزه هم در این دوران برای خانم‌ها واجب نیست. در حالی که نماز برای آقایان در هر شرایط واجب است، اما برای خانم‌ها در این دوران استراحت بیشترین نقش ممکن را دارد. اگر در این دوران حمایت‌ها صورت بگیرد زندگی خیلی زیبا و زندگی آرام می‌شود.

این روانشناس توضیح داد: مطالعاتی که من انجام دادم که در کشور خودمان و خارج از کشور صورت گرفته است. بیش از۷۰ درصد آسیب‌پذیری‌ها عاطفی و دعوا‌های خانوادگی، تعارض و تناقض‌ها در همین مدت یک هفته انجام می‌شود. حتی بررسی کردند ۷۴ درصد دخترانی که با پدر و مادر، معلم و مدرسه درگیر شدند و وارد کانون اصلاح و تربیت شدند، در همین یک هفته قاعدگی بوده است. به همین دلیل باید صدا و سیما حتی مساجد برای زوج‌های جوان این موضوعات را مطرح کنند. چراکه برخی از آقایان جوان نمی‌دانند و انتظارشان در آن یک هفته مثل همیشه است. چرخه جسمی و روانی زنان در این یک هفته تغییر پیدا می‌کند.

افروز تصریح کرد: در این یک هفته آدم‌های مختلف ساختار متفاوت دارند. به همین دلیل موضوع مهمی است که به آن پرداخته شود و به همه جوانان و دانشجویان گفته شود. خداوند می‌فرماید محور ازدواج بر «مودت و حکمت» استوار باشد. مودت به زبان ساده یعنی محبت متقابل است و محبت یعنی گذشت، ایثار، صداقت، شجاعت، عدالت و رحمت یک واژه علمی و دینی با نگاه ژرف است و رحمت همین محبت را ادامه دهیم.

افروز درباره عملکرد تلویزیون گفت: من خودم ماهی دوبار حداقل در تلویزیون حضور داشتم، در بسیاری از این برنامه‌ها با رعایت حریم ارزش‌ها به زبانی که الان عرض کردم این موضوعات را توضیح دادم که دوران قائدگی دوران مهمی است.

این کارشناس اظهار کرد: نحوه برخورد خیلی از خانواده‌ها به دختر نوجوان را نمی‌دانند و اگر این درگیری‌ها را بررسی کنید بالای ۷۰ درصد در آن یک هفته بیشتر می‌شود. تلویزیون باید قطعا به این موضوع بپردازد، هیچ وقت تابو شنکی نبوده چراکه من خودم در تلویزیون به آن پرداختم. این موضوعات تربیتی و اخلاقی است. چراکه مخاطبان ما دختران، پسران جوان و پدر و مادر‌ها هستند.

سوءتفاهم درباره یک دوره زنانه

نرگس عزیزی، کارشناس‌ارشد مشاوره نیز در روزنامه خراسان نوشته است: اواخر تعطیلات نوروز و در سریال «من هم دوستت دارم» مطرح شدن موضوع عادت ماهانه خانم‌ها، واکنش‌های مثبت زیادی را به دنبال داشت. بسیاری از خانم‌ها از این‌که بالاخره این فرایند طبیعی و تکرارشونده زندگی آن‌ها فرصت پیدا کرده که در رسانه ملی مطرح شود، واکنش مثبتی به آن نشان دادند. اما در کنار آن، برخی به کم بودن اطلاعات در این زمینه اشاره کردند و مدعی شدند درست است که این برنامه قدم اول خوبی برای طرح موضوع است، اما آموزش در این حوزه برای آقایان (و حتی خانم‌ها) متاسفانه آن‌قدر کم بوده که نمی‌توان تنها به یک اشاره چند دقیقه‌ای دل خوش کرد. به همین بهانه و در این مطلب سراغ موضوع عادت ماهانه خانم‌ها رفته‌ایم و به نکاتی پرداخته‌ایم که دانستن آن‌ها برای آقایان ضروری است. البته در آینده نزدیک مطلبی هم ویژه زنان در این حوزه خواهیم داشت.

آشنایی کوتاه با دوره ماهانه

آشنا نبودن با فرایند طبیعی بدن زنان باعث شده بسیاری از مردان (و البته حتی زنان) تصوراتی عجیب و غریب در باره دوره ماهانه داشته باشند. آشنایی با این فرایند طبیعی می‌تواند دید بهتری از این اتفاق به شما بدهد. رحم زنان از دوره بلوغ تا زمان یائسگی هر ماه دچار تغییراتی می‌شود. در این تغییرات ضخامت جداره رحم هر ماه افزایش می‌یابد تا به این ترتیب آماده پذیرش تخمک بارور شده شود. با باردار نشدن فرد در پایان سیکل ماهانه و به واسطه تغییرات هورمونی، جداره داخلی رحم شروع به ریزش می‌کند و این جاست که دوره ماهانه زنانه آغاز می‌شود. اما غیر از این اتفاقات، تغییرات هورمونی و شیمیایی در بدن زنان، باعث می‌شود آن‌ها در هر ماه، درگیر مسائل دیگری هم بشوند. با آغاز دوره ماهانه، در کنار خون ریزی، زنان مسائل دیگری را هم ممکن است تجربه کنند. به عنوان مثال، بیشتر زنان در ابتدای دوره دل درد و کمردرد دارند. گاهی اوقات این درد آن قدر شدید است که لازم می‌شود فرد به مراکز درمانی مراجعه کند. اما به صورت کلی، درد در یکی دو روز اول با مصرف مسکن و کیسه آب گرم کنترل می‌شود. در کنار این دردها، علایم دیگری هم می‌تواند بروز کند، به عنوان مثال از هر چهار زن، یک نفر با آغاز دوره ماهانه، حالت تهوع یا دیگر مشکلات گوارشی را تجربه می‌کند. اما جدای از مسائل جسمانی در روز‌های ابتدایی دوره، زنان ممکن است در روز‌های پیش از آغاز دوره ماهانه خود علایم دیگری را تجربه کنند.

نشانگان پیش از قاعدگی یا PMS

به واسطه تغییرات هورمونی و شیمیایی در بدن زنان، آن‌ها در چند روز منتهی به آغاز دوره ماهانه خود ممکن است نشانه‌هایی را تجربه کنند که به عنوان نشانگان پیش از قاعدگی شناخته می‌شود؛ مواردی، چون تغییرات خلقی، اضطراب، خستگی زیاد، تحریک‌پذیری و برخی علایم جسمانی. هر چند درصد زیادی از زنان (در برخی مطالعات ایرانی تا حدود ۹۰ درصد ذکر شده است) بخشی از این علایم را دارند، اما برای اغلب زنان شدت علایم زیاد نیست و تنها بخش کمی از زنان نیاز به مداخلات تخصصی در این زمینه دارند. اما بگذارید پیش از مرور نکاتی که بهتر است شما به عنوان همسر در نظر داشته باشید، به دو سوءتفاهم رایج در این زمینه بپردازیم.

سوءتفاهم‌های دردسرساز در این باره

شدت علایم مرتبط با دوره‌های ماهانه در زنان متفاوت است. برخی زنان دوره‌های بسیار سبکی دارند که طی آن به راحتی می‌توانند فعالیت‌های روزمره خود را دنبال کنند. این در حالی است که برخی دیگر دوره‌های سنگینی دارند که باعث می‌شود برای چند روز توان‌شان کاهش پیدا کند. این تفاوت‌ها طبیعی است و نشان‌دهنده انکار مشکلات توسط گروه اول یا اغراق توسط گروه دوم نیست. همچنین باید توجه داشت که زنان در گذر زمان وضعیت‌شان تغییر می‌کند. با افزایش سن، تغییرات هورمونی، تجربه بارداری و گاهی اوقات بروز برخی بیماری‌ها تجربه زنان از دوره‌های ماهانه‌شان می‌تواند تغییر کند و به عنوان مثال زنی را که تا پیش از این مسائل چندانی نداشته، درگیر دوره‌های سنگین کند.

چه کاری از دست من بر می‌آید؟

مطالعات نشان می‌دهد توجه، حمایت و کمک اطرافیان می‌تواند کمک کند تا زنان با فشار کمتری این روز‌ها را پشت سر بگذارند و حتی شدت علایم در آن‌ها کاهش پیدا کند. شاید با شنیدن این موضوع فکر کنید مگر من چه نقشی دارم که رفتارم می‌تواند شدت علایم را کم یا زیاد کند؟ سردرد‌های میگرنی می‌تواند برای درک بهتر این ارتباط کمک کند. سردرد‌های میگرنی پایه فیزیولوژیک دارند، اما زمانی که آغاز می‌شوند، همراهی و حمایت اطرافیان می‌تواند در شدت درد‌ها و البته طول زمان آن، نقش داشته باشد. در درد‌ها و دیگر مسائل همراه با دوره‌های ماهانه زنان نیز هر چند اصل این مسائل به واسطه عوامل فیزیولوژیک و تغییرات هورمونی است، اما حمایت اطرافیان و به ویژه همسر می‌تواند شدت مسائل را کاهش دهد. اما منظور از حمایت چیست؟

با همسرتان صحبت کنید

برای این که شناخت دقیقی از وضعیت همسر خود و نیازهایش داشته باشید، با او صحبت کنید و از او اطلاعات بگیرید. مطالعه مقالات تخصصی در این زمینه هر چند ضروری و مفید است، اما در نهایت کسی که می‌تواند به شما بگوید همسر شما دقیقا با چه مسائلی درگیر است، همسرتان است.

درگیر اغراق در عوارض دوره‌ها نشوید

یکی از گله‌های شایع زنان این است که وقتی ما به همسر خود در باره دوره‌های ماهانه حرفی می‌زنیم، بعد از مدتی او هر موضوعی را به عوارض این دوره‌ها نسبت می‌دهد. گاهی اوقات هم زنان گله دارند که در روز‌های منتهی به دوره یا شروع آن، همسرم من را بی‌دلیل ناتوان در نظر می‌گیرد. برای پیشگیری از چنین سوءتفاهم‌هایی باز هم توصیه همان مورد اول است؛ گفتگو با همسر و پیدا کردن شناختی دقیق از وضعیت او.

از انواع حمایت‌ها بهره بگیرید

حمایت همسران از همدیگر می‌تواند انواع متفاوتی داشته باشد و شامل حمایت‌های اطلاعاتی یعنی کمک در پیدا کردن راه‌حل برای مشکلات، حمایت ابزاری یعنی کمک به انجام کار‌ها و مسئولیت‌ها و حمایت عاطفی باشد. در روز‌های ابتدایی دوره ماهانه که بسیاری از زنان، احساس ضعف و خستگی دارند، کمک به آن‌ها در انجام مسئولیت‌ها در کنار حمایت عاطفی می‌تواند آرامش‌بخش باشد. در روز‌های منتهی به دوره ماهانه که تغییرات خلقی بالاتر است، شاید حمایت عاطفی و در کنار آن حمایت اطلاعاتی اهمیت بیشتری داشته باشد.