نیویورک تایمز: فشار حداکثری ترامپ شکست خورده است

شورای سردبیری روزنامه نیویورک تایمز در یادداشتی درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به بررسی رویکرد آمریکا درقبال این توافق پرداخت و تاکید کرد که اکنون تنها یک مهلت زمانی کوتاه برای بازگشت ایران و ایالات متحده به شروط برجام وجود دارد.

نیویورک تایمز با اشاره به خروج یک جانبه دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا از توافق هسته‌ای 2015 و اعمال تحریم های سختگیرانه‌تر علیه ایران نوشت: اما قمار رئیس جمهور ترامپ شکست خورد. تحریم های جدید فشار بیشتری بر ایران وارد کرده اما در عین حال، دولت این کشور را متقاعد کرده است که برخی فعالیت های هسته ای خود را که به واسطه برجام متوقف کرده بود، از سربگیرد. کشورهای دیگر همچون چین نیز که به همراه اروپایی ها و آمریکا برای حصول توافق هسته‌ای با ایران تلاش کرده بودند از یک جانبه گرایی واشنگتن خسته شدند و تعامل تجاری با ایران را از سر گرفته‌اند.

این روزنامه در ادامه یادداشت خود به برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین طی یک هفته گذشته و حضور تیم آمریکایی به سرپرستی رابرت مالی در پایتخت اتریش اشاره کرد و نوشت: طرف های مذاکره کننده این رایزنی ها را سازنده و نتیجه گرا توصیف کرده اند و قرار است طی روزهای آینده ادامه یابد. همین می تواند دلیلی برای خوشبینی محتاطانه باشد.

نیویورک تایمز افزود: پیشنهاد ایالات متحده این است که اکثر تحریم های "فشار حداکثری" را که دولت ترامپ در تلاش برای محروم کردن ایران از اقتصاد جهانی اعمال کرده، پایان دهد. این تحریم ها مجموعه وسیعی از سازمان ها و موسسات ایرانی را هدف قرار داده که شامل بانک مرکزی، وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران می شود. سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران در این باره گفت که اگر وعده لغو تحریم های ایران تحقق یابد، تهران می تواند کار هسته ای خود را متوقف و معکوس کند.

این روزنامه همچنین با بررسی دیدگاه مخالفان برجام و بازگشت آمریکا به این توافق نوشت: انتقاد مشترک برخی از مخالفان بازگشت واشنگتن به برجام این است که لغو تحریم ها اهرمی را که طی سه سال گذشته ایجاد شده است، از بین می برد. این نگرش جمهوری خواهانی مانند الیوت آبرامز، نماینده ویژه ترامپ در امور ایران و همچنین دموکرات هایی مانند باب منندز، سناتور نیوجرسی و رئیس کمیته روابط خارجی سنا است. منندز به تازگی نامه 43 سناتور دیگر را امضا کرده است که در آن خواسته شده بود، تحریم ها تا زمان دستیابی به توافق دیگری که محدودیت های عمیق‌تری را برای برنامه هسته ای ایران، برنامه موشک های بالستیک و سیاست های منطقه ای این کشور ایجاد می کند، برقرار باشد. البته این نامه بیشتر از آنکه یک نقطه شروع برای گفت وگو باشد، یک لیست آرزو بود. اگر ایران تمایلی برای تسلیم در برابر این خواسته های آمریکا داشت، این کار را مدت ها قبل انجام می داد.

در این مرحله، رویکرد تندروها مخالف عقل سلیم است. اگر ایالات متحده از پایبندی به توافق اول امتناع می کند، چرا ایرانیان برای تبعیت آمریکا از قرارداد دوم به آن اعتماد داشته باشند؟

نیویورک تایمز افزود: حقیقت ناراحت کننده این است که تحریم های "فشار حداکثری" پایدار نیستند. این تحریم ها موجب تغییر رفتار ایران نشد و دقیقا برعکس، ایران برای تنبیه ایالات متحده به دلیل خودداری از اجرای تعهداتش به توقف مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای خود پرداخت تا به واشنگتن نشان دهد که جهان بدون توافق هسته‌ای چگونه خواهد بود. تهران در حال حاضر به غنی سازی اورانیوم تا 20 درصد می پردازد درحالیکه طبق برجام اجازه داشت اورانیوم را تا 3.67 درصد غنی سازی کند. همچنین ایران طبق برجام می توانست حدود 202 کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی شده داشته باشد اما طبق برآوردها، اکنون حدود سه تن ذخیره (اورانیوم) دارد.

این روزنامه آمریکایی علاوه براین با اشاره به کاهش دسترسی های بازرسان بین المللی هسته ای در ایران نوشت: تحریم ها قرار بود فشاری کوتاه مدت برای آوردن ایران پای میزز مذاکره ایجاد کند اما باقی ماندن آنها برای یک مدت نامعلوم موجب می شود کل اقتصاد ایران که کشوری پیچیده با بیش از 80 میلیون نفر جمعیت است به بازار سیاه سوق داده شود. ژاکوب لو وزیر خزانه داری آمریکا پیشتر در سال 2016 هشدار داده بود که استفاده بیش از اندازه از تحریم های اقتصادی می تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

اگر سایر کشورها از تهدید ایالات متحده برای مجازات بانک ها و مشاغل در سراسر جهان که با ایران تجارت می کنند، خسته شوند به دنبال جایگزینی برای سیستم مالی آمریکا خواهند رفت. همچنین تحریم های ایالات متحده نه تنها قدرت خود را از دست می دهند، بلکه مرکزیت بانک های آمریکایی و وضعیت دلار به عنوان ارز ذخیره غالب جهانی نیز می تواند فرسایش یابد.

روزنامه نیوروک تایمز در ادامه به قرارداد جدید ایران و چین برای یک همکاری 25 ساله اشاره و تصریح کرد: این تعاملات نشان می دهد که روسیه و چین برای مدت زمان طولانی از تحریم های آمریکا تبعیت نخواهند کرد. از طرفی دیگر، برخی کشورهای منطقه خواهان ادامه تحریم های دوران ترامپ هستند چراکه معتقدند این وضعیت سبب می شود پول ایران برای توسعه موشک های بالستیک و حمایت از گروه های شیعی در منطقه به اتمام برسد اما این رویکرد نیز تاکنون کارساز نبوده و تنها ایران را به همسایه ای متخاصم تر تبدیل کرده است.

در پایان این گزارش آمده است: اگر برنامه هسته‌ای ایران به طور مسالمت آمیز محدود شود، یک ائتلاف منطقه ای می تواند به نقش ایران در منطقه بپردازد. حتی اگر بایدن تحریم های دوران ترامپ را بردارد، اکثر تحریم های ایالات متحده در جای خود باقی خواهند ماند و اهرم اقتصادی برای دست یافتن به توافقات بعدی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. تیم سیاست خارجی بایدن با وعده توافق هسته‌ای "طولانی تر و مستحکم تر" روی کار آمد که هدفی شایسته است. اولین قدم برای رسیدن به این هدف نیز بازگشت به توافق هسته ای است.