غلامحسین کرباسچی در گفتوگویی مجازی با عنوان «ایران ۱۴۰۰» در خصوص عدم شکلگیری شور انتخاباتی گفت: در هر انتخاباتی چند عامل موثر است؛ یک بخشی به تبلیغات و ایجاد شور انتخاباتی وابسته است ولی بخشی هم به شرایط کشور، وضعیت مردم و روحیه مردم بستگی دارد. با توجه به آن چه امروز مردم در زندگی روزمره تجربه میکنند نباید توقع داشت از ۷۰ روز قبل از انتخابات وارد بحثهای سیاسی شوند. معمولا روال کار اینگونه است که در روزهای پایانی منتهی به انتخابات یک هجمه گستردهای از سوی رسانههای مختلف شروع میشود و یک هیجان شدیدی را در جامعه ایجاد میکنند که آن هیجان موقعی، خیلی در مشارکت مردم تاثیر دارد. خیلی از افراد در لحظه آخر میآیند و در انتخابات شرکت میکنند اما با توجه به مجموع شرایط کشور و به خصوص کرونا این مساله شاید طبیعی باشد؛ به علاوه بحثهای سیاسی که در دولت مطرح است و نارضایتی مردم و بحثهای معیشت که در روحیه مردم تاثیر دارد که این جو علیه دستگاه اجرایی و نقدهایی که به دستگاههای مختلف می شود در شکل گیری شور انتخاباتی تاثیر منفی دارد.
وی با تاکید بر اینکه البته این شرایط را ما پیش از این هم تجربه کرده بودیم، ادامه داد: مثلا در شرایط جنگی چون مساله حادی را مانند مسائل امنیتی داشتیم اینطور نبود که از چند ماه مانده به انتخابات بحث سیاسی شکل بگیرد. لذا مشارکت مردم هم در آن دوران خیلی بالا نبود. به این معنا که ما چنین سابقهای داریم که الان هم شرایط و مشکلات کشور کمتر از زمان جنگ نیست. گرفتاری اقتصادی یک مساله جدی است. بحث سیاسی در شرایط عادی یک موضوع فانتزی است اما شب انتخابات این مساله پررنگتر می شود. بحث سیاسی در شرایط غیر انتخاباتی موضوع روزمره نیست. هیچ وقت تبلیغات علیه انتخابات در داخل و خارج از کشور مثل این دوره نبوده و بیسابقه است.
این فعال سیاسی اصلاحطلب در خصوص عوامل دیگر در عدم شکل گیری فضای انتخاباتی در کشور گفت: همچنین جامعه از اینکه بعد انتخابات به خواسته خود نرسیده ناامید است و تبلیغات خارجی هم نسبت با دورههای گذشته خیلی گسترده شده است. الان شما این تهاجم را در اوج خودش میبینید که تلاش گستردهای برای ناامید کردم مردم صورت میگیرد. ما این شرایط را نباید خیلی غیرعادی تصور کنیم.
وی در خصوص نقش حکومت در موضوع مشارکت در انتخابات گفت: حکومت که همیشه مطرح کرده که طالب انتخابات پرشور است و در نهادهای حاکمیتی اینگونه نیست که طالب مشارکت کم باشند. ممکن است گروههایی سیاسی حرفهای جانبی بزنند اما اصل حاکمیت به این مساله نگاه ویژه دارد. هر چقدر تلاش شود که همه سلیقهها در انتخابات حضور داشته باشند، مشارکت بیشتر میشود که این وظیفه شورای نگهبان است. تعیین تکلیف نسبت به این موضوع که فلانی حق شرکت در انتخابات را ندارد انتخابات را تضعیف میکند. وقتی مردم احساس کنند حضورشان تعیین کننده است مشارکت حداکثری صورت میگیرد.
دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی بیفتد، حزب شما در انتخابات شرکت نمی کند، گفت: مشی کارگزاران این است که در هیچ شرایطی نباید انتخابات را تضعیف کنیم. انتخابات یکی از رهاوردهای انخابات است که مردم حتی در سختترین شرایط آن را رها نکردند. معتقدم کشور نباید در هیچ شرایطی خود را خنثی تلقی کند. امروز که تنها کارکرد احزاب مساله انتخابات است و فعلا خیلی برای انجام وظایف دیگر جدی گرفته نمی شود فصل فعالیت احزاب همین انتخابات است. وظیفه احزاب این است که انتخابات را به عنوان یک اصل تقویت کنند. ما که تجربه مشارکت ۴۰ میلیونی داشتهایم اگر به جایی برسیم که رئیسجمهور با ۱۲ میلیون رای انتخاب شود برای ما در داخل و خارج کشور خوب نیست.
کرباسچی درباره حضور حزب متبوع خود در انتخابات مجلس یازدهم، گفت: در مجلس دهم چهرههای سیاسی موجه و خوبی حضور داشتند که ردصلاحیت شدند، این در نگاه نیروهای اصلاحطلب تاثیر منفی گذاشت. اما علیرغم این ردصلاحیت بازهم نیروهای خوبی حضور داشتند که در برخی حوزهها با فاصله ۲۰۰ رای پیروز نشدند، افرادی که در ادوار گذشته مجلس سوابق خوبی داشتند؛ اما پیروز نشدند چون دوستان وارد انتخابات نشدند.
وی ادامه داد: شرایط کنونی مجلس محصول مشترک آنهایی است که سختگیری کردند و فضا را محدود کردند و همچنین دوستانی که در انتخابات شرکت نکردند. این می توانست باعث جلوگیری از یکچارچگی کنونی مجلس شود که علیرغم همان اهداف و شعارهایی که داشت نتوانست کاری انجام دهد.
دبیرکل حزب کارگزاران درخصوص نسبت این حزب با نهاد اجماعساز اصلاحطلبان، اظهار داشت: در سالهای ۷۵-۷۶ گفته میشد که اصلاحطلبان یک طیف گسترده هستند از عباس دوزدوزانی تا عباس عبدی، اصطلاحاً «از عباس تا عباس»؛ در مجموع گروههای مختلفی در جریان اصلاحطلبی فعالیت دارند. اما یکی از کارهای خوبی که در انتخابات صورت میگیرد این است که برای جلوگیری از سردرگمی مردم و برای تبیین بهتر امور، همه احزاب در کنار بگدیگر یک جبهه تشکیل میدهند. البته در این برآیند احزاب باهم ادغام نمیشوند اما اگر ادغام شوند هم اتفاق خوبی است. من در کنگره حزب خودمان هم اشاره کردم که آقای نبوی به عنوان یک نیروی با سابقه که اکنون ریاست جبهه اصلاحات را برعهده دارد، ظرفیت و توانایی خود را به کار گیرد و گامی در جهت تشکیل یک حزب واحد در جریان اصلاحات بردارد. من فکر میکنم اگر این اتفاق رخ دهد اتفاق خوبی خواهد بود.
وی افزود: اکنون مجموعهای توسط نمایندگان احزاب تشکیل شده تا در انتخابات هایی مانند شورای شهر یا مجلس لیست موردنظر اصلاحطلبان را به مردم معرفی کند. محدوده فعالیت این مجموعه هم انتخابات است و شامل فعالیتهای دیگر غیر از آن نیست.
فعال سیاسی اصلاحطلب درخصوص نگاه جریان اصلاحات نسبت به انتخاب کاندیدای خود در انتخابات ریاست جمهوری آتی، ابراز داشت: در این دوره تاکید جبهه اصلاحات بر برنامهمحور بودن است نه شخصمحور بودن. اینکه در گذشته به این مساله کمتر توجه شده، نتیجهاش این میشود که خود فردی که کاندیدا میشود برنامههایی را به همراه تیم خود تعیین میکند اما گروههایی که حامی او هستند نقشی در این مساله ندارند در حالیکه باید حامیان فعالیت مشخص داشته باشند تا مردم بدانند که برنامه این کاندیدا چیست. نکته دیگر این است که با کاندیدای مورد حمایت خود تعارف نداشته باشند، این که رئیس جمهور بعد از انتخابات وزیری را انتخاب کند و وزیر در اولین روز کاری بگوید من وابسته به هیچ گروهی نیستم، اشتباه است؛ خب اگر وابسته نیستی پس چطور این مسئولیت را از چه طریقی گرفته ای؟ افراد باید بدانند که عدم وابستگی به جناح های رسمی کشور مزیت نیست.
وی ادامه داد: یکی از اشکالات این است برنامههای افراد اجرایی و عملیاتی نیست و معمولا حرف میزنند و شعار میدهند. این که بعد از این همه سال نتوانستیهام آب خوردن سیستان و بلوچستان یا خوزستان را حل کنیم، ایراد از سیستم مدیریتی است که کار را به جایی رسانده که یک امام جمعه برود و بیل در دست بگیرد. چنین مشکلاتی با کار اداری یا نیروهای خنثی و بیطرف حل نمیشود، باید نیروی فعال، پرکار و دلسوز باشد. در واقع باید نیروهایی بیایند که تیمی کار کنند و یکپارچه باشند، اختلافات بین دستگاهی کنار گذاشته شود و مردم هم بدانند که بتوانند برخی از مشکلات را حل کنند.
کرباسچی گفت: رئیسجمهور باید مسئولیت هماهنگی بین سه قوه را به عهده داشته باشد؛ مساله مهم این است که رئیس جمهور هم خودش آدمی باشد که کار را پیش ببرد و هم در تعامل با سایر نهادهای کشور از در ایجاد هماهنگی ورود کند. اگر رئیس قوه مجریه همه مجموعههای سیاسی کشور را جدای از مجموعه خودش ببیند کار پیش نمیرود.
وی ادامه داد: من اوایل دولت، در جلسه با آقای روحانی صحبتی را مطرح کردم که برخی به دلیل نام بردن از آقایان موسوی و کروبی قهر کردند؛ گفتم شما که به دنبال گفتوگوی خارجی هستید، یک گفتوگوی ملی راه بیندازید که مشکلات بسیار کلافهکنندهتر از مشکلات خارجی است؛ باید سه قوه، نیروهای مسلح، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت همه در مسیر حل مشکلات کشور قدم بردارند. هماهنگونه که اوایل پاندمی مردم احساس همبستگی میکردند و همه نیروها برای کمک به دولت و مردم وارد میدان شدند. در مسائل کشور باید هماهنگی وجود داشته باشد و مدام نمیشود گفت که نگذاشتند کار کنیم. رئیسجمهور باید دارای یک کاریزما باشد. برای مثال آیتالله خامنهای در زمان ریاست جمهوری داری احترامی بودند که مسائل حل میشد و در زمان آیتالله هاشمی هم این حالت وجود داشت اما از بعد ار دولت آقای خاتمی این مساله کم شد که اوجش در زمان دولت آقای روحانی بود.
وی افزود: اگر دولت مشکلات مردم را حل کندکه رئیس مجلس برای مشکلی مثل آب خوزستان ورود نمیکند و اگر وزرای دولت مشکل کارخانهها را حل کنند که رئیس قوه قضائیه ورود نمیکند. وقتی نارسایی وجود دارد افراد مختلف ورود میکنند.
این فعال سیاسی در بخشی از سخنان خود گفت: جای بحث رفراندوم در رسانه نیست و اول باید هماهنگی صورت بگیرد. اینکه ما این را در افکار عمومی مطرح کنیم و جو ایجاد کنیم درست نیست؛ اگر دولت آینده یک مطالعه دقیق کند و محدوده کار را مشخص کند می شود به این موضوع ورود کرد.
کرباسچی در پاسخ به سوالی درباره کاندیداهای حاضر در صحنه انتخابات، گفت: از نیروهای مجلس سابق آقای مطهری مطرح هستند، شهامت ایشان در مسائل سیاسی مثالزدنی است، آقای عارف هم مطرح هستند البته نمیدانم خودشان آمادگی دارند برای این عرصه یا خیر. همچنین آقای پزشکیان هم مطرح هستند که ایشان هم نیروی خوبی و توانمندی هستند. در مجلس کنونی هم برخی اعضای هیات رئیسه مطرح شدهاند.
وی ادامه داد: از شخصیتهای بیرونی سید حسن آقای خمینی مطرح هستند البته من نشنیدم خودشان گفته باشند اما برخی ایشان را مطرح میکنند، آقای لاریجانی خودش از عرصه سیاست کنار است اما در اذهان مطرح میشود. آقای رئیسی را اصولگرایان دعوت میکنند اما ایشان میگوید که قوه قضائیه برای من ارجحیت دارد. همچنین آقایان جلیلی، دهقان، رستم قاسمی و سعید محمد و... مطرح هستند. الحمدلله نعمت(کاندیدا) فراوان است و مردم نگران نیستند(با خنده). امیدواریم شورای نگهبان با نظارتی که اعمال میکند بتواند به وحدت کمک کند. چرا که معمولا شورای نگهبان تعداد کاندیداها را کاهش میدهد و وحدت را تسهیل میکند.
دبیرکل کارگزاران سازندگی درباره کاندیداتوری ظریف، جهانگیری و محسن هاشمی، اظهار داشت: آقای ظریف چندین بار با تاکید گفته است که کاندیدا نمیشود، ملاک هم نظر خودشان است، آقای جهانگیری هم تا جایی که اطلاع دارم تاکنون چیزی اعلام نکردهاند؛ البته در دولت افراد دیگری مانند آقای اردکانیان و آقای زنگنه هم مطرح بوند.
وی افزود: آقای محسن هاشمی ظرفیت خوبی از نظر اجرایی دارند منتها برای حضور دو شرط مطرح کرده که به نظر من معقول هم است، این دو شرط این بود که خود را به عنوان کاندیدای منفرد و مستقل مطرح نمیکند و اصلاحطلبان بخواهند که بیاید و دوم اینکه مشکلی در بحث صلاحیت نداشته باشد. ایشان اکیدا معتقد است که به خاطر حضوردر یک کرسی فضا دو قطبی و اختلاف نشود.
فعال سیاسی اصلاحطلب در پاسخ به سوالی پیرامون مطرح شدن مباحثی درباره کاندیداتوری سیدحسن خمینی، بیان داشت: ایشان شخصیت ارزشمند علمی است و بیشتر تلاش ایشان دراین حوزه مصروف است. منتها دلسوزیای که نسبت به کشور دارند شاید این احساس در ایشان ایجاد شود که حضورش میتواند مناسب باشد. من شخصا احساس میکنم که وجود ایشان یک وجود مغتنمی برای امروز و فردای کشور است. بالاخره ایشان یک نیروی جوان علمی برای آینده حوزهها هستند.
وی درباره حضور رئیسی در انتخابات با توجه به مطرح شدن مباحثی پیرامون آینده و انتخاب به عنوان رهبر آینده، اظهار داشت: من این استدلال را کامل نمیدانم که آقای رئیسی بیاید و دولت را برعهده بگیرد به خاطر آینده سیاسی خود، اگر کسی به دنبال این باشد که خود را برای آینده حفظ کند خب بین قوه قضائیه و قوه مجریه چه تفاوتی وجود دارد؟ یک زمانی فرد در حوزه خود به درستی عمل میکند و دیگران میگویند که فلانی به درد اینکه فلان مسئولیت بزرگتر را برعهده گیرد.
دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در پاسخ به این سوال که برای آقای روحانی چه آیندهای را متصور هستید، گفت: بالاخره هرکسی ممکن است یک ظرفیتی داشته باشد؛ ایشان علی رغم انتقادات شخصیت مهمی است. این دولت سختترین دوره جمهوری اسلامی را اداره کرده است همین بیماری کرونا برای چپه کردن یک دولت کافی است؛ سیلی که در ۱۵۰ سال گذشته بیسابقه بود، در این دولت اتفاق افتاد؛ سیل و زلزله و ترامپ و کرونا همه باهم در همین دولت اتفاق افتاد. اینکه علیرغم خسارتهایی که به زندگی مردم وارد شد یا شهادت سردار سلیمانی که بسیار مردم را ناراحت و عزادار کرد، اما از این دوره کابوسوار به سلامت عبور کردیم.
وی افزود: اما خب به هرحال آقای روحانی نیرویی است که در نهادهای مختلف سابقه دارد، در دولت هم چهار سال ابتدایی ایشان موفق بوده و در این دولت هم توانسته کشور را از مشکلات عبور دهد. در مجموع این مساله تابع شرایط ویژهای است، مثلا جو عمومی جامعه، ترکیب نیروهای خبرگان و ... تاثیرگذارند. در زمان پس از امام یک وحدتی میان نیروهای چپ و راست و مردم به وجود آمد که موثر بود، من فکر میکنم در آینده هم باید این شرایط حاکم باشد و انسجام و وحدت داخلی حفظ شود.
کرباسچی در خصوص توافق بر سر کاندیداتوری علی لاریجانی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری، اظهار کرد: به نظر من ایشان نیروی ارزشمندی است و خدمات بسیاری به کشور کرده است و ممکن است در دورههای مختلف نقدهایی به ایشان وارد باشد. برداشت و نقل قول خانم هاشمی از اینجا ناشی شده بود که من در دورهای که کاندیدای قم در مجلس بود و در مقابل ایشان نیروهای تند سیاسی بودند، من در مجمع مدرسین و اصلاحطلبان قم گفتم که آقای لاریجانی، شخصیتی نیست که ما او را رها کنیم؛ با توجه به نقشی که ایشان میتواند در مجلس و حل مشکلات کشور داشته باشد. در واقع من در مجلس دهم در کاندیداتوری ایشان در قم از حضور ایشان حمایت کردم. اما در خصوص کاندیداتوری ریاست جمهوری تا به حال آقای لاریجانی اعلام آمادگی نکرده و تاکنون این قضیه به صورت جدی مطرح نشده است.
وی ادامه داد: طبیعتا اگر در شرایط آینده نیروی سیاسی اصلاح طلبی که مورد اجماع اصلاح طلبان باشد و توانمندی اداره کشور را نیز داشته باشد، همه ما باید از او حمایت کنیم.
دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی بیان کرد: اگر زمانی رقابت بین آقای لاریجانی و شخصی باشد که توانمندی آقای لاریجانی برای آینده کشور، مردم انقلاب و نظام در مقابل آن شخص بیشتر باشد، به نظر من بسیاری از نیروهای اصلاح طلب اگر قصد شرکت در انتخابات را داشته باشند، از این مسئله عبور نخواهند کرد یعنی جبهه اصلاحات و نیروهای سیاسی این جبهه در شرایطی که آقای لاریجانی حضور داشته باشد و در مقابلشان نیز نیروهایی باشند که احساس شود مشکلات کشور را نمیتوانند حل کنند یا مشکلات کشور را اضافه کنند، اصلاح طلبان این موضوع را نادیده نخواهند گرفت.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به نظر شما بهترین گزینه اصلاح طلب که از فیلتر شورای نگهبان رد میشود، چه کسی است؟ گفت: اگر قبل از اظهار نظر شورای نگهبان وارد مصادیق شویم ممکن است این اجماع ها تأثیر منفی در ارزیابی آنها بگذارد.
کرباسچی اضافه کرد: بنابراین به نظر من باید پس از اظهار نظر شورای نگهبان ارزیابیهای قطعی را انجام دهیم.
وی اظهار کرد: امیدوارم در جمعبندی معیارها به اشخاص توانمندی برسیم البته نظر سنجی نیز بسیار مهم است چه در درون اصلاحطلبان و چه در جامعه از اهمیت ویژهای برخوردار است. قطعاً اصلاح طلبان به دنبال اشخاصی نیستند که میزان رأی پایینی داشته باشند.