تهران تصمیم می‌گیرد
روز گذشته (سه‌شنبه) هیات‌های نمایندگی ایران و ۱+۴ دوباره در گراند هتل دور هم جمع شده و ضمن بررسی پیشرفت کار در دو کارگروه کارشناسی رفع تحریم و تعهدات هسته‌ای، موافقت خود را با تشکیل یک گروه کارشناسی سوم و همچنین تنفس دادن به رایزنی‌های حقوقی و فنی برای احیای توافق هسته‌ای اعلام کردند.
نشست روز گذشته کمیسیون مشترک برجام در حالی به پایان رسید که رییس هیات ایرانی گفتگو‌ها را رو به جلو و نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی روند جاری را مثبت توصیف کرد. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و رییس هیات ایرانی در این جلسه ضمن تاکید مجدد بر اصول و مواضع جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با برجام و مسیری که باید طی شود، روند کنونی گفتگو‌ها را به‌رغم دشواری‌ها و چالش‌های موجود، رو به جلو ارزیابی کرد. عراقچی در این جلسه برای چندمین‌بار در چند روز اخیر تاکید کرد که هیات ایرانی هر زمان که روند گفتگو‌ها به سمت زیاده‌خواهی، وقت‌کشی و چانه‌زنی‌های غیرمنطقی برود، گفتگو‌ها را متوقف خواهد کرد. به گزارش «اعتماد»، هیات‌های نمایندگی ایران و ۱+۴ توافق کردند علاوه بر دو گروه کارشناسی فعلی (در حوزه لغو تحریم‌ها و هسته‌ای) یک گروه کارشناسی سوم نیز برای گفتگو در‌خصوص ترتیبات عملی مورد نیاز برای اجرایی شدن لغو تحریم‌ها و سپس بازگشت امریکا به برجام ایجاد شود. بر‌اساس موافقت اعضا، هیات‌ها پس از مشورت در پایتخت‌های متبوع خود، هفته آینده ضمن از‌سرگیری نشست کمیسیون مشترک برجام، گفتگو‌های فنی و کارشناسی را دنبال خواهند کرد. پس از پایان نشست کمیسیون مشترک، «انریکه مورا»، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا از حصول پیشرفت طی گفتگو‌های برجامی دو هفته گذشته خبر داد. مورا در توییتی نوشت: «طی دو هفته گذشته پیشرفت حاصل شد، اما کار بسیار بیشتری را می‌طلبد. گروه کارشناسی سوم برای رسیدگی به مسائل توالی ایجاد شد. من همچنان فکر می‌کنم دیپلماسی تنها راه پیش‌روی برجام برای رسیدگی به چالش‌های مداوم است.» «وانگ کان»، نماینده چین در نشست کمیسیون مشترک برجام نیز درباره رایزنی‌ها در این دور از مذاکرات وین گفت: «مهم‌ترین اولویت در گفتگو همچنان تمرکز بر لغو تحریم‌ها توسط امریکاست. در حال حاضر تمامی طرف‌ها دیدگاه واضحی درباره بازگشت تهران و واشنگتن به برجام دارند.»
تکذیب توافق موقت، تاکید بر تعریف گام نهایی
شامگاه دوشنبه به وقت تهران، خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از دو مقام ایرانی ادعا کرد که در نتیجه رایزنی‌های وین، ایران، ۱+۴ و ایالات متحده به یک توافق موقت دست پیدا خواهند کرد. همزمان برخی رسانه‌های عربی ادعا کردند که هیات‌های مذاکره‌کننده در وین روز چهارشنبه با پیش‌نویس توافق موقت به پایتخت‌های‌شان بازخواهند گشت. خبرسازی‌های رسانه‌ای که در جریان دو سال مذاکره برای رسیدن به برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی هم مسبوق به سابقه بود. در حالی که هرگونه توافق موقت میان ایران و ۱+۴ به علاوه ایالات متحده طبیعتا باید ماهیت گام به گام داشته باشد، نگاهی به روند طی شده در چهار ماه اخیر نشان می‌دهد که بحث توافق موقت یا آزاد‌سازی بخشی از پول‌های آزاد شده ایران در برابر یک یا چند گام هسته‌ای از سوی تهران مدت‌هاست که از روی میز مذاکره کنار گذاشته شده است. ساعتی پس از انتشار این خبر از سوی خبرگزاری رویترز، عباس عراقچی در واکنش به برخی گزارش‌های کذب منتشر شده در رسانه‌های غربی تاکید کرد که به هیچ‌وجه بحثی تحت عنوان «توافق موقت» یا موضوعاتی از این دست در گفتگو‌های بین جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۴ مطرح نیست. عراقچی گفت: جمهوری اسلامی ایران تنها در‌خصوص گام نهایی به منظور رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران گفتگو می‌کند و شایعاتی نظیر طرح‌های گام به گام یا توافق موقت، بی‌پایه و اساس است. جمهوری اسلامی ایران، همان‌گونه که مقام معظم رهبری تاکید فرمودند، به هیچ‌وجه اجازه فرسایشی شدن مذاکرات را نخواهد داد و در عین حال برای رسیدن به نتیجه شتاب و تعجیل نیز نخواهد کرد و تصریح دارد که گفتگو‌ها باید با دقت و با حفظ منافع و مواضع قطعی کشور انجام شود. هرگونه تصمیمی در‌خصوص روند و نتایج گفت‌وگوها، در تهران اتخاذ خواهد شد و تیم مذاکره کننده گزارش خود را از وضعیت مذاکرات به‌طور مستمر به مقامات عالیرتبه ارایه می‌کند.
مذاکرات سخت، اما سازنده در وین
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه پس از پایان این دور از نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در گفتگو با خبرنگار صدا و سیما گفت: دور دوم مذاکرات در وین ۶ روز طول کشید. طبیعتا مذاکرات بسیار فشرده‌ای بود و تلاش ما این است که به لیستی از مجموعه اقدام‌هایی برسیم که ایالات متحده باید در رفع همه تحریم‌ها انجام بدهد. این اقدام‌ها سپس باید مورد راستی‌آزمایی ایران قرار بگیرد و پس از آن ایران هم اقدام‌های خود را انجام خواهد داد. در حال حاضر کار برای تعیین مجموعه این اقدام‌ها در حال انجام است. پیش‌نویس‌های مختلفی از سوی تقریبا همه هیات‌ها ارایه و تبادل شده است. تلاش ما این است که به سند واحدی برسیم که در آن وظایف امریکا و اقدام‌های ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی روشن شده باشد. نحوه راستی‌آزمایی، ترتیب و تقدم اقدام‌های طرفین هم باید مشخص شود. البته از نظر ما کاملا روشن است و این امریکاست که باید ابتدا اقدام‌های خود را انجام بدهد. رییس هیات مذاکره‌کننده در ادامه افزود: مذاکرات سخت است البته ما حتما از مذاکرات فرسایشی و البته مذاکره شتاب‌زده اجتناب می‌کنیم. مذاکرات باید با دقت کامل صورت بگیرد. اجازه نمی‌دهیم اتلاف وقت صورت بگیرد یا بیهوده مذاکرات به سمت فرسایشی شدن پیش برود. در عین حال تعجیل هم نمی‌کنیم که خدای ناکرده غفلتی صورت بگیرد. همه چیز با دقت در حال پیش رفتن است. راه آسان نیست و مشکلات زیاد است. تعیین دقیق اقدام‌ها احتیاج به کار جدی حقوقی و فنی دارد. نتیجه مذاکرات به‌طور مستمر به تهران گزارش می‌شود. در بازگشت من هم گزارش دقیق‌تر از آنچه گذشته ارایه خواهد شد. تصمیم‌ها در تهران گرفته می‌شود و ما هم طبق دستورالعمل‌های تهران مذاکرات را ادامه خواهیم داد و تا جایی که منافع کشور تامین شود در این مسیر گام برمی‌داریم.
با دستورالعمل‌های جدید بازمی‌گردیم
معاون سیاسی وزیر خارجه درباره دور بعدی نشست‌ها در وین گفت: بنای ما این است که هیات‌ها هفته آینده به وین بازگردند، اما بستگی به این دارد که پس از انتقال نتیجه مذاکرات این چند روز به پایتخت‌ها و بررسی روند طی شده، پایتخت‌ها چه تصمیمی بگیرند. درباره ما تصمیم در تهران گرفته می‌شود که آیا مذاکرات باید ادامه پیدا کند یا خیر یا به چه شکلی و با چه خط‌مشی‌هایی ادامه پیدا کند. زمانی که تصمیم در تهران مشخص و آماده شد ما هم با دستورالعمل‌های جدید به مذاکرات بازمی‌گردیم. معاون سیاسی وزیر خارجه درباره فضای مذاکرات جاری در وین گفت: فضای مذاکرات جدی، کاری و حرفه‌ای است. همه هیات‌ها علاقه‌مند به حصول نتیجه هستند و تلاش می‌کنند ترتیباتی به دست بیاید که منجر به احیای برجام به صورت کامل شود. اما برای موفقیت مذاکرات صرفا جدی بودن کافی نیست و عوامل دیگری هم وجود دارد. طرفین باید مواضع یکدیگر را درک کرده و تلاش کنند این مواضع را به هم نزدیک کنند. برای ما اصول تغییرناپذیری وجود دارد: ما حتما مخالف روند گام به گام هستیم که البته مدت‌هاست کنار گذاشته شده و مذاکرات ما به صورت یکپارچه روی گام آخر یا اقدام نهایی متمرکز شده و ما در حال طراحی آن گام نهایی هستیم. باید معین کنیم که راستی‌آزمایی اقدام‌های امریکا چگونه باشد و پس از مشخص شدن روند راستی‌آزمایی، امریکا در چه تاریخی و چگونه به برجام بازگردد. جزییات فنی حقوقی سیاسی وجود دارد که در حال کار کردن روی آن‌ها هستیم. نمی‌توانم بگویم فضای مذاکرات مثبت یا منفی است، اما به هر حال سازنده و کاری است. امیدوار هستیم که این مسیر در ادامه به جا‌های مثبتی برسد و منجر به رفع تحریم‌های غیرعادلانه امریکا علیه مردم ایران بشود. هنوز برای قضاوت درباره نتیجه یا اینکه بگوییم خوش‌بین یا بدبین هستیم، زود است، اما فکر می‌کنیم در مسیر درستی قرار داریم.
در انتظار تحرکات بیشتر در رابطه ایران با آژانس
عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره نشست اخیر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین گفت: همکاری‌های ما با آژانس ادامه دارد و همکاری‌های گسترده‌ای است که حوزه‌های مختلف را هم در‌برمی‌گیرد. این همکاری‌ها جریان طبیعی خود را طی می‌کند و البته ما در برخی موضوعات با آژانس اختلاف داریم. برای حل این اختلاف‌ها گفتگو‌هایی بین ما و آژانس وجود داشته و دارد و با سفر مقام‌های آژانس به تهران و گفتگو‌های بیشتر شاهد تحرکات بیشتری هم در این رابطه خواهیم بود. امیدوار هستیم که اختلاف‌ها با آژانس در فضای سازنده و غیرسیاسی حل شود.
