چرا نباید فرصت "مذاکرات وین" را از دست داد؟
رضا ذبیحی درباره دورنمای مذاکرات وین گفت: تاکنون دو دور از این مذاکرات برگزار شده است و چنانچه حادثه خاصی رخ ندهد، پیش‌بینی می‌شود طی دو یا سه دور آتی طرفین به توافقی برای احیای برجام دست یابند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: به نتیجه رسیدن مذاکرات وین طی مرحله کنونی از چندین جهت و به ویژه به چهار دلیل بسیار حائز اهمیت است و بنابراین علیرغم توجه جدی به محتوای مذاکرات که باید کاملا منطبق بر منافع ملی باشد، فاکتور زمان نیز اهمیتی ویژه ای دارد.
وی ادامه داد: نخستین دلیل درباره اهمیت زمانی مذاکرات وین، موضوع پرهیز از اجماع سازی علیه ایران است. زیرا در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، آمریکا تلاش خواهد کرد دیگر طرف ها و به ویژه اروپایی ها و در مرحله بعد سایر طرف ها را برای تحت فشار قرار دادن ایران از طریق شورای حکام و در مرحله بعد از طریق شورای امینت سازمان ملل ترغیب کند.
این مدرس دانشگاه افزود: در نتیجه ضرورت دارد در این مرحله که هنوز اکثر طرف ها همچنان همراه ایران هستند و هنوز آمریکا را مقصر اصلی در مشکلات برجام می دانند، از این فرصت استفاده لازم انجام شود.
ذبیحی خاطر نشان کرد: دلیل دومی که حصول توافق در این مرحله را حائز اهمیت می کند، این است که ایران هنوز اقدامات بی‌بازگشت در مسیر برجام انجام نداده است، ولی چنانچه سایر طرف ها و به ویژه آمریکا بخواهند به نقض برجام بدون دستیابی ایران به منافع آن ادامه دهند، ممکن است ایران ناگزیر به انجام اقداماتی شود که از لحاظ فنی برگشت پذیر نیست و یا برگشت پذیری آن سخت است.
این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: بر همین مبنا، ایران توافق سه ماهه ای را با آژانس امضا کرد، ولی این فرصت اعطایی جدید ایران به طرف های برجام نیز در حال اتمام است و لذا دولت ناگزیر خواهد بود قانون مجلس را به طور تمام و کمال اجرا کند.
وی تصریح کرد: سومین علت که توافق فعلی در این مرحله را از نظر زمانی حائز اهمیت می کند، موضوع تغییر دولت در ایران است. به طور طبیعی این تغییر ممکن است در فرآیند انجام مذاکرات یک فاصله زمانی ایجاد کند چر اکه تا تیم مذاکره کننده جدید مستقر شود و طرفین بتوانند به فهم مشترک برسند، ممکن است زمان زیادی طول بکشد.
این مدرس دانشگاه افزود: بنابراین چنانچه این فاصله زمانی ناشی از تغییر دولت و تغییر تیم مذاکره کننده و نیز رسیدن به فهم مشترک زیاد باشد، ممکن است مواضع مذاکراتی طرفین که تاکنون تا حدودی به یکدیگر نزدیک شده است، دوباره از یکدیگر فاصله بگیرد و حصول توافق برای متقاعد کردن آمریکا به توقف قانون‌شکنی‌اش، زمان بسیار زیادی به طول انجامد.
ذبیحی ادامه داد: چهارمین علتی که حصول توافق در این مرحله را از نظر زمانی حائز اهمیت می کند، امکان تشدید تلاش های خرابکارانه و لابی های گسترده ای است که اسرائیل در حال انجام آن است تا مانع از احیای برجام شود.
این کارشناس مسائل بین الملل افزود: البته تلاش های خرابکارانه اسرائیل با هوشندی ایران در رو کردن برگه های جدید مذاکراتی ناکام مانده است. همچنین لابی های اسرائیل نیز تاکنون با بی اعتنایی کشورهای طرف برجام مواجه شده است، به طوری که حتی آمریکا اعلام کرده است که اعزام یک هیات بی سابقه نظامی و امنیتی از سوی اسرائیل به این کشور نیز تاثیری در تغییر دیدگاهش برای لزوم احیای برجام نخواهد داشت.
وی افزود: با این وجود باید توجه داشت که این تلاش ها به منظور کارشکنی در به نتیجه رسیدن مذاکرات وین از سوی اسرائیل متوقف نخواهد شد و احیای برجام خواهد توانست ادامه این تلاش ها از سوی اسرائیل را ناکام بگذارد.
ذبیحی در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین مجموعه این دلایل، اهمیت فاکتور زمان را در کنار سایر عوامل برجسته می کند که البته همه اینها به معنای شتاب زدگی و یا صرف نظر کردن از منافع ملی نبوده و نیست، اما به نظر می رسد که با دو دور مذاکره ای که تاکنون صورت گرفته است، شرایط برای تحقق مجموعه این دغدغه ها فراهم گردد و برجام نیز احیا شود.
