چرا کرونای آفریقایی خطرناک‌تر است؟
از دسامبر ۲۰۱۹ که ویروس کرونای جدید در جهان گسترش یافت تاکنون که بیش از یک سال از همزیستی این ویروس با انسان می‌گذرد، انواع مختلف جهش ویروس کرونا ایجاد کننده بیماری کووید ۱۹ در سطح جهان شناسایی شده که بر اساس منطقه گسترش، با نام کرونای آن منطقه شناخته می‌شود.
هر ویروس کرونا تقریباً ۳۰ هزار حرف RNA دارد. این اطلاعات ژنتیکی به ویروس این امکان را می‌دهد تا سلول‌ها را آلوده کرده و ویروس‌های جدید ایجاد کند. همانطور که سلول آلوده ویروس‌های کرونا ایجاد می کند، گاهی اوقات خطاهای بسیار کوچکی نیز به وجود می‌آید که جهش نامیده می‌شوند.
تاکنون در مدت بیش از یک سال از همه‌گیری کرونا، انواع مختلفی از ویروس SARS-CoV-۲ به وجود آمده است. برخی از آنها این نگرانی را ایجاد می‌کنند که ممکن است همه‌گیری طولانی تر و یا اثر واکسن‌ها کم شود.
این روزها با کرونای انگلیسی، برزیلی، هندی و آفریقایی و ... روبه‌رو هستیم که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
کرونا انگلیسی، نخستین جهش گسترده کرونا
نیویورک تایمز در گزارشی به بررسی روند جهش‌های ویروس کرونا پرداخته و بر اساس این گزارش، نخستین جهش گسترده ویروس کرونا در پاییز ۲۰۲۰ در کنت انگلستان شناسایی شد که گفته می‌شد، ۵۰ برابر قدرت سرایت بالاتری دارد و حتی وخیم‌تر و کشنده‌تر است. این گونه جهش یافته، به سرعت با نام کرونای انگلیسی در بسیاری از کشورها گسترش یافت. گونه‌ای به نام B.۱.۱.۷ که دارای ۲۳ جهش است و اکنون در ایالات متحده نوع غالب است.
تحقیقات انجام شده در انگلیس نشان می‌دهد علائم اصلی افرادی که به نوع ویروس جهش یافته مبتلا شدند، شامل سرفه، خستگی، دردهای عضلانی، گلو درد و تب است که شدت این علائم در مقایسه با افرادی که به نوع اصلی مبتلا شده‌اند بیشتر است. علائمی مانند از دست دادن حس چشایی یا بویایی در بیماران مبتلا به نوع جهش یافته (کرونا انگلیسی) کمتر است.
شواهد اولیه نشان می‌دهد سویه B.۱.۱.۷ حدود ۵۵ درصد کشنده‌تر از انواع دیگر است، اما آزمایش‌ها حاکی از این است که واکسن‌ها هنوز هم به خوبی در برابر این نوع جهش کار می‌کنند.
به نظر می‌رسد این نوع به دلیل جهش‌های متعدد در پروتئین اسپایک که ویروس کرونا برای اتصال به سلول‌های سالم بدن از آن استفاده می‌کند، عفونی‌تر شده است.
کرونا آفریقای جنوبی و دلایل خطرناک‌تر بودن آن
در خلیج نلسون ماندلا آفریقای جنوبی، سویه دیگری به نام B.۱.۳۵۱ به طور مستقل از B.۱.۱.۷ ظهور کرد. این نوع در ابتدا در دسامبر سال ۲۰۲۰ شناسایی شد و دارای جهش‌های متعدد در پروتئین S است. B.۱.۳۵۱ جهش‌هایی با B.۱.۱.۷ مشترک دارد. موارد ابتلا ناشی از این نوع در اواخر ژانویه ۲۰۲۱ در ایالات متحده گزارش شده است.
دانشمندان در مورد این سویه نگران هستند، زیرا آزمایشات بالینی واکسن‌ها نشان می‌دهد که آنها محافظت کمتری در برابر B.۱.۳۵۱ نسبت به سایر گونه‌ها دارند. افرادی که از انواع دیگر بهبود می‌یابند ممکن است نتوانند از پس B.۱.۳۵۱ برآیند، زیرا آنتی بادی‌های آنها به سختی ویروس‌ها را نمی گیرند. سازمان غذا و داروی آمریکا در حال آماده‌سازی طرحی برای به روزرسانی واکسن‌ها در صورت افزایش این نوع در ایالات متحده است.
کرونای برزیلی و نیاز به تحقیقات بیشتر
در برزیل، سویه‌ای به نام P.۱ ظهور کرد که این نوع جهش، آخر سال ۲۰۲۰ در مانائوس، بزرگترین شهر در منطقه آمازون برزیل ظهور کرد و به سرعت در آنجا و در چندین شهر آمریکای جنوبی به نوع اصلی تبدیل شد و برای اولین بار در اواخر ژانویه ۲۰۲۱ در ایالات متحده کشف شد.
با توجه به آمارهای اخیر، نوع P.۱ دارای ۱۷ جهش منحصر به فرد است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی از جهش‌ها در نوع P.۱ ممکن است توانایی آنتی بادی‌ها (تولید شده چه از طریق ابتلا به بیماری و یا واکسیناسیون) را در شناسایی و خنثی سازی ویروس تحت تأثیر قرار دهد، اما مطالعات بیشتری برای تایید این یافته لازم است.
P.۱ از نزدیکان B.۱.۳۵۱ است و برخی از جهش‌های مشابه در پروتئین اسپایک ویروس کرونا وجود دارد. ممکن است بتواند بر مصونیت ایجاد شده پس از عفونت توسط انواع دیگر غلبه کند.
گونه CAL.۲۰C و سرعت انتشار اندک
گونه کشف شده در کالیفرنیا، به نام CAL.۲۰C، در اواخر سال ۲۰۲۰ افزایش یافت. این نوع از نژاد B.۱.۴۲۷ و B.۱.۴۲۹ است و دارای جهش L۴۵۲R است که دو مطالعه نشان می‌دهد این نوع ممکن است نسبت به اشکال اولیه ویروس کرونا مسری‌تر باشد، اما به نظر نمی‌رسد به سرعت نسخه‌های دیگر مانند B.۱.۱.۷ در حال انتشار باشد.
کرونای هندی و جهش دوگانه آن
سویه هندی ویروس کرونا که با نام علمی B.۱.۶۱۷ شناخته می‌شود تاکنون دو نوع تغییر ژنتیکی E۴۸۴Q و L۴۵۲R در پروتئین سطح ویروس داشته است. جهش اول E۴۸۴Q مدتی است که شناخته شده و در گونه‌های بریتانیایی، آفریقای جنوبی و برزیلی ویروس کرونا نیز وجود داشت. جهش دوم L۴۵۲R نیز در ویروس کالیفرنیایی دیده شده بود.
در نوع هندی ویروس اما هر دوی این جهش‌ها برای اولین بار با هم روی داده‌اند و به همین دلیل در گزارش‌های علمی از آن با عنوان جهش دوگانه یاد می‌شود. اما این بدین معنی نیست که این نوع ویروس کرونا قطعا دو برابر انواع قبلی خطرناک و مسری است. این موضوع همچنان در دست بررسی است و هنوز اطلاعات دقیقی برای اینکه بتوان با قاطعیت آن را تایید کرد به دست نیامده است.
به گزارش ایسنا، شمار مبتلایان به ویروس کرونا از مرز ۱۵۲ هزار نفر فراتر رفته و تاکنون بیش از سه میلیون نفر از قربانیان این ویروس به کام مرگ رفته‌اند. کووید ۱۹ در ۲۲۲ کشور همچنان می تازد و انگلیس، هند و برزیل بیشترین آمار مبتلایان و مرگ و میرها را به خود اختصاص داده‌اند.
در حال حاضر از میان جهش‌های شناخته شده ویروس کرونا، نوع آفریقای جنوبی خطرناک‌ترین نوع جهش است، زیرا اثر برخی واکسن‌ها در برابر واریانت آفریقایی بسیار ضعیف و ۱۰ یا ۱۵ درصد گزارش شده است. با این حال واکسیناسیون برای مبارزه و ریشه کنی این ویروس در سطح دنیا در حال انجام است و بیش از ۱.۱۳ میلیارد دوز واکسن در سراسر جهان تجویز شده که برابر با ۱۵ دوز برای هر ۱۰۰ نفر است.
