سرنوشت رقیبان نفت ایران در دوران پساتحریم
اکثر کارشناسان انتظار دارند که توافق اگر تا چند هفته دیگر حاصل نشود، نهایتا تا چند ماه آینده اعلام می شود و بازگشت حدود دو میلیون بشکه در روز نفت ایران به بازار جهانی را به دنبال خواهد داشت.
عمده تولید ایران گریدهای سنگین و میعانات است و تسهیل تحریمها، گریدهای مشابهی که از سوی کشورهایی نظیر عربستان سعودی، عراق، عمان و حتی تولیدکنندگان تگزاس فروخته می شوند را تحت فشار قرار خواهد داد. در این بین، پالایشگاههای سراسر جهان احتمالا از موجود شدن نفت ایران استقبال خواهند کرد.
هاب پالایش نفت آسیا که شامل چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و سنگاپور است، گریدهای نفتی ایران را که با داشتن سولفور بالا و چگالی سنگین یا متوسط، مناسب سیستم تاسیسات پالایش نفت آنهاست، پالایش کرده اند.
پالایشگاههای اروپایی به خصوص پالایشگاههای ترکیه، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و یونان هم احتمالا پس از رفع تحریمها، خرید نفت ایران را ازسرخواهند گرفت زیرا نفت ایران از نظر قیمت مزیت بیشتری نسبت به گریدهایی خواهد داشت که بر مبنای نفت برنت تعیین می شوند.
بخشی از نفت ترش سنگین ایران رقابت مستقیمی با گریدهای نفتی مانند عرب هِوی، عرب لاین و عرب مدیوم عربستان سعودی، بصره لایت، بصره مدیوم و بصره هِوی عراق، اورال روسیه، آپرزاکوم امارات متحده عربی، نفت بِلِند عمان، نفت اکسپورت کویت، مسا ۳۰ و مِری ۱۶ ونزوئلا و ماتای مکزیک دارد.
ایران همچنین نفت حاوی سولفور اندک و فوق شیرین یا میعانات را به خصوص از پارس جنوبی صادر می کند که مشابه میعانات تولید نروژ، قطر، آمریکا و استرالیاست.
صادرات نفت و میعانات ایران در ماه مه سال ۲۰۱۸ که دولت ترامپ از توافق برجام خارج شد، ۲.۹۰ میلیون بشکه در روز بود. با این حال صادرات ایران از آن زمان متاثر شده و بنا بر برآورد منابع غربی، در بعضی از ماهها به پایین یک میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرده است. با این حال از زمان آغاز مذاکرات غیرمستقیم وین در آوریل، صادرات ایران بهبود پیدا کرده و چین خریدار بزرگ نفت ایران به قیمت ارزان بوده است.
هند، ژاپن و کره جنوبی واردات نفت ایران را پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای واشنگتن علیه تهران متوقف کردند.
بر اساس گزارش پلاتس، طبق پیش بینی اس اند پی گلوبال پلاتس آنالیتیکس که بر مبنای توافق جدید و رفع کامل تحریمها تا سپتامبر است، صادرات نفت و میعانات ایران از حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز در آوریل به ۱.۴ میلیون بشکه در روز در دسامبر و دو میلیون بشکه در روز تا ژوییه سال ۲۰۲۲ رشد خواهد کرد.
