علی امیدی درباره مذاکرات هستهای ایران با گروه ۱+۴ در وین اتریش با بیان اینکه اراده سیاسی میان طرفها برای احیای برجام وجود دارد، اظهار کرد: معمولاً روسای جمهور آمریکا سعی میکنند به وعدههای انتخاباتی خود عمل کنند و یکی از مواردی که جو بایدن در رقابت انتخاباتی خود به مردم قول داده بود بازگشت به برجام بود.
وی افزود: بنابراین آمریکا اراده سیاسی برای بازگشت به برجام دارد، منتها دو نگرانی در این باره دارد. نخستین نگرانی آن این است که آیا واقعاً ایران به تعهدات برجامی خود باز خواهد گشت و به نوعی نگرانی فنی دارد. دومین نگرانی آمریکا این است که متحدان منطقهای خود را با احیای برجام ناراضی کند. برای راضی نگهداشتن متحدان منطقهای خود به زعم خودشان قصد دارند سیاستهای منطقهای ایران را مدیریت کنند.
این استاد علوم سیاسی و روابط بینالمللی دانشگاه اصفهان، گفت: یکی از عواملی که آمریکا خیلی دوست دارد به برجام برگردد نرفتن ایران به سمت ساخت بمب اتمی است که البته این نگرانی به جا نیست چرا که ایران هرگز به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست، منتها وقتی غنیسازی ۶۰ درصدی از سوی ایران را میبینند این نگرانی در آنها تقویت میشود، به همین دلیل هرچه زودتر میخواهند ایران به تعهدات برجامی خود بازگردد تا نگرانیهای امنیتی در این باره نداشته باشند.
امیدی تصریح کرد: از طرف ایران هم اراده سیاسی لازم برای احیای برجام با توجه به مشکلات اقتصادی و تحریمها وجود دارد، ضمن اینکه هویت سیاسی دولت حسن روحانی همکاری اصولی و عزتمندانه با جامعه بینالمللی بوده است و رئیسجمهور قصد دارد این هویت سیاسی را تا پایان کار دولت خود حفظ کند. در نتیجه ایران هم از بازگشت آمریکا به برجام استقبال میکند.
وی ادامه داد: البته برای احیای برجام یکسری موارد تکنیکی وجود دارد. برای مثال در حادثه اخیر نطنز سالن مربوط به سانتریفیوژهای IR۱ آسیب جدی دیدند، در صورتی که طبق مفاد برجام ایران حق داشت که این نوع از سانتریفیوژها را داشته باشد. در صورت احیای برجام میزان غنیسازی را طبق تعهدات برجامی کاهش خواهیم داد.
این استاد علوم سیاسی و روابط بینالمللی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه مصوبه اخیر مجلس تعهداتی را متوجه دولت کرد، گفت: دولت سعی میکند که مصوبه مجلس را به شکلی اجرا کند که اجرای آن به معنی نقض تعهدات برجامی نباشد. بنابراین چنین موارد تاکتیکی بر سر احیای برجام وجود دارد که یکی دیگر از این موارد فشار لابیهای صهیونیستی و برخی از کشورهای عربی به طرفهای غربی است تا برجام احیا نشود.
امیدی افزود: برداشتن تحریمها از اهمیت خاصی برخوردار است و رئیسجمهور آمریکا با یک فرمان اجرایی تمام تحریمها را نمیتواند لغو کند، چراکه برخی از این تحریمها مورد تأیید کنگره است و برداشتن تحریمهایی که به بهانه تروریسم علیه ایران وضع شده نیازمند اقناعسازی افکار عمومی در آمریکا است. در مذاکرات وین که هم اکنون در حال جریان است روی همین موارد تکنیکی بحث میشود و طبق شواهد موجود هر دو طرف مایل هستند که به برجام برگردند.
وی با بیان اینکه تاکنون نتایج مذاکرات وین رضایت بخش بوده است، یادآور شد: جو بایدن و حسن روحانی از پیشرفت مذاکرات در وین راضی بودهاند که این امر اراده سیاسی هر دو طرف را برای حل مشکل نشان میدهد و ثابت میکند که دیپلماسی نتیجه بخش بوده است. البته توافق نهایی زمان بر است و طرفهای مذاکره موارد تکنیکی را به گونهای مدیریت میکنند که هر دو طرف راضی باشند و نتیجه مطلوب حاصل شود.
این کارشناس روابط بینالملل با بیان اینکه در عرصه سیاست هیچچیزی را با قطعیت نمیتوان گفت، خاطرنشان کرد: به احتمال زیاد تا پایان کار دولت دوازدهم برجام احیا میشود، چرا که هر دو طرف به احیای این توافقنامه احتیاج دارند. جناح جو بایدن هم پیش خودشان استدلال میکنند که چرا باید امتیاز احیای برجام را به جناح محافظهکار در انتخابات دوره بعدی ریاست جمهوری بدهند. بنابراین یک ملاحظه سیاسی هم برای احیای برجام وجود دارد و حتی این امکان وجود دارد که تا قبل از انتخابات تصمیم هر دو طرف اعلام شود.