ده باور نادرست درباره ناباروری
مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، از ۲۵ تا ۳۰ اردیبهشت پویش جمعیت، خانواده و فرزندآوری را برگزار کرده و روز دوم این پویش باور‌های نادرست درباره ناباروری نام‌گذاری شده است.
دکتر بهزاد قربانی، روانپزشک و عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن‌سینا و تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در این خصوص گفت: در زمینه ناباروری، همانند دیگر حوزه‌ها، باور‌های نادرستی در اذهان عمومی وجود دارد که با واقعیت‌های علمی و پزشکی مغایر است و لازم است با اطلاع‌رسانی درست و مؤثر این باور‌ها اصلاح شود.
این روانپزشک نخستین باور نادرست را نامحدود بودن فرصت فرزندآوری دانست و گفت: برخی از زوج‌ها گمان می‌کنند هر زماندکه اراده و برنامه‌ریزی کنند، می‌توانند صاحب فرزند شوند و با همین گمان بارداری را به تعویق می‌اندازند. در حالی که ساعت بیولوژیک بدن به اختیار و اراده ما متوقف نمی‌شود و با افزایش سن، به‌ویژه در خانم‌ها، قدرت باروری کاهش می‌یابد. بنابراین، زوج‌ها نباید دوره طلایی باروری خود را از دست بدهند.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا به اطمینان از قدرت باروری و فرزندآوری به‌عنوان یکی دیگر از باور‌های نادرست اشاره کرد و بیان کرد: از آنجا که باروری همواره به عنوان یک بخش طبیعی از زندگی قلمداد می‌شود، اغلب خانم‌ها و آقایان به ذهن‌شان خطور نمی‌کند که ممکن است مشکل ناباروری داشته باشند.
مثلاً اگر آقایی انزال طبیعی یا احتلام شبانه داشته باشد یا اگر خانمی قاعدگی منظم داشته باشد، گمان می‌کند که برای باروری هیچ مشکلی نخواهد داشت. در حالی که ممکن است به رغم این شرایط، فرد در آینده با مشکل ناباروری مواجه شود.
دکتر قربانی در ادامه گفت: یکی دیگر از باور‌های نادرست این است که زوج‌هایی که یک فرزند دارند و این فرزند نیز حاصل یک بارداری طبیعی بوده است، گمان می‌کنند برای فرزند دوم و سوم هم هیچ مشکلی نخواهند داشت و با این آسودگی خاطر بارداری بعدی را به تعویق می‌اندازند. در حالی که ما علاوه بر ناباروری اولیه، ناباروری ثانویه نیز داریم.
یعنی ممکن است زوج برای بارداری بعدی دچار مشکل شوند و این ناباروری ثانویه می‌تواند ناشی از علل گوناگون، از جمله افزایش سن باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن‌سینا با اشاره با باور‌های نادرست درباره سقط خودبه‌خودی جنین، اضافه کرد: برخی از زوج‌هایی که یک یا دو بار دچار سقط می‌شوند، کاملاً ناامید می‌شوند و گمان می‌کنند هرگز یک بارداری سالم و موفق را تجربه نمی‌کنند. در حالی که این باور نادرست است و حتی اگر زوجی سابقه چند سقط داشته باشند، باز هم ممکن است یک بارداری طبیعی و موفق داشته باشند.
این روانپزشک مقصر قلمداد کردن زنان در ناباروری را یکی دیگر از باور‌های نادرست و مخرب دانست و خاطرنشان کرد: در گذشته ناباروری را یک مشکل زنانه می‌دانستند و عبارت «نازایی» نیز برآمده از همین تفکر است. این باور اگرچه به‌تدریج کمرنگ شده، اما هنوز در جامعه دیده می‌شود. امروزه مشخص شده است که ناباروری می‌تواند ناشی از علل زنانه، علل مردانه و یا علل مشترک باشد و بنابراین، به کار بردن واژه «نازایی» که وجه زنانه دارد و بازمانده همان تفکر غلط قدیمی است، نادرست است.
دکتر قربانی در ادامه افزود: یک رویکرد و باور نادرست دیگر این است که برخی زوج‌ها گمان می‌کنند ناباروری خواست و حکمت خداوند است و بنابراین نباید به دنبال درمان بروند و خدا هر وقت صلاح بداند به آن‌ها فرزند خواهد داد و با این رویکرد، فرصت باروری خود را از دست می‌دهند. چنین باوری همانند این است که ابتلا به بیماری را خواست خدا بدانیم و به دنبال درمان آن نرویم.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا پناه بردن به روش‌های غیرعلمی و خرافی را نیز از جمله باور‌های نادرست و مخرب دانست و یادآور شد: گاه زوج‌هایی که مشکل ناباروری دارند به سراغ روش‌های غیرعلمی و حتی سحر و جادو می‌روند و با این کار هم هزینه‌های گزافی را صرف می‌کنند و هم فرصت درمان را از دست می‌دهند. زوج‌هایی که با مشکل ناباروری مواجه می‌شوند باید از همان ابتدا به مراکز معتبر درمان ناباروری مراجعه کنند تا وقت و هزینه خود را بیهوده از دست ندهند.
وی به احساس شرم، گناه و تقصیر در زوج نابارور به‌عنوان یک باور نادرست دیگر اشاره کرد و گفت: برخی از زوج‌های نابارور به‌خاطر ابتلا به ناباروری خود را مقصر می‌دانند و احساس گناه و شرمساری می‌کنند. در حالی که ناباروری همانند دیگر بیماری‌هاست و همان‌طور که در ابتلا به دیگر بیماری‌ها شخص مقصر و گناهکار نیست و نباید بابت بیماری‌اش شرمسار باشد، در ناباروری نیز همین‌طور است و دلیلی برای احساس شرم و گناه وجود ندارد.
این روانپزشک استیگما یا برچسب انگاشتن ناباروری را به‌عنوان یکی دیگر از باور‌های نادرست درباره ناباروری برشمرد و افزود: برخی زوج‌های نابارور ناباروری را به عنوان یک برچسب اجتماعی تلقی می‌کنند و گمان می‌کنند فکر و ذکر تمام اطرافیان و اقوام متوجه موضوع بچه‌دار نشدن آنهاست و مدام نگران‌اند که در این خصوص از آن‌ها سؤال شود. این باور می‌تواند موجب اضطراب و انزوا در زوج‌های نابارور شود. در حالی که زوج‌های نابارور باید بدانند که همه اطرافیان مشغول کار و زندگی خود هستند و نباید اجازه دهند ناباروری به عنوان یک استیگما بر روابط اجتماعی آن‌ها سایه بیندازد.
دکتر قربانی خاطرنشان کرد: باور نادرست دیگری که باید در پایان صحبت‌هایم به آن اشاره کنم این است که برخی زوج‌ها گمان می‌کنند اگر بچه‌دار شوند تمام مشکلات زندگی و اختلافات آن‌ها حل می‌شود.
در واقع گاهی زوجی که دچار مشکلات ریز و درشت در روابط زناشویی خود هستند، به جای اینکه بر حل کردن این مشکلات و بهبود و ارتقای روابط خود تمرکز کنند، تمام تمرکز خود را صرف تلاش برای فرزندآوری می‌کنند و فکر می‌کنند با آمدن فرزند، همه مشکلات خود به خود حل می‌شود. در حالی که این رویکرد به فرزندآوری کاملاً نادرست است و چه بسا باعث پیچیده‌تر شدن و افزایش مشکلات زناشویی شود.
