لاریجانی: اگر برجام نجس است، چرا منتقدان می‌گویند همین را اجرا کنید؟

سخنان لاریجانی که از ساعت ۲۱ پنجشنبه بطور همزمان از چند اتاق در کلاب هاوس و دیگر شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شد و هزاران نفر پرسش و پاسخ‌ها با او را در باره موضوعات مختلف به مدت نزدیک به چهار ساعت دنبال کردند.

علی لاریجانی در محیط کلاب هاووس افزود:با ورودم به عرصه انتخابات گویا مرتکب گناه کبیره شده ام.

مشاور رهبری افزود: با ورودم به عرصه انتخابات به گونه‌ای برخورد شد گویا وارد منطقه ممنوعه شده ام.

وی در مورد حواشی به وجود آمده در ارتباط با ورودش به این عرصه گفت: این همه توهین و تحقیر درست نیست انتخابات باید با نشاط و اخلاق توام باشد.

لاریجانی خاطر نشان کرد: با خاک پاشیدن در فضای سیاسی جامعه سرنوشت مردم را تباه نکنیم.

وی در توضیح سخنانش در روز ثبت نام که اعلام کرده بود ریاست جمهوری عرصه پادگان و قضاوت نیست، گفت: قضاوت حکم قاضی و در پادگان هم مستلزم سلسله مراتب حکم است و من افتخار می‌کنم که در زمان جنگ در سپاه بودم و برای قضات هم احترام قائلم.

لاریجانی درباره دلایل حضور و ثبت نام خود در انتخابات گفت: به دو دلیل مهم مصمم به حضور شدم. یکی تدارک فضایی بود که با الفاظی مانند جبهه انقلاب شرایط طوری شده بود که صورت انتخابات مخدوش شده و حالت رقابت از بین می‌رود. این وضع با یاسی که مردم از شرایط اقتصادی پیدا کرده بودند، کلیت کشور را تهدید می‌کرد و دشمن را مصمم می‌کرد که با مشارکت کم، فشار‌ها بر مردم را زیادتر کند.

وی ادامه داد: برداشتم من این شد که مسیر طراحی شده نمی‌تواند مشکلات داخلی را حل کند. با تجربه اجرایی من در بخش‌های مختلف، احساس کردم که باید وارد صحنه شوم. می‌دانستم در انتخابات با چه مسائلی در کشور مواجه خواهیم بود. دولت بعد باید هم مسائل بین المللی و اقتصادی را حل کند و هم وفاق بین المللی ایجاد کند. با توجه به تجربه ام در بخش‌های مختلف فرهنگی، امنیتی، تقنینی و دیگر بخش ها، وظیفه‌ای بر دوش خود احساس کردم که وارد انتخابات شوم.

**این میزان توهین درست نیست

لاریجانی با اشاره به اینکه البته حضور من در انتخابات گناه کبیره یا ورود به منطقه ممنوعه نبود؛ گفت: این میزان توهین درست نیست. انتخابات پدیده مبارک برای کشور و مظهر اراده ملت است و باید با نشاط و اخلاق توام باشد. به جای ایجاد فضای نشاط انواع تهمت‌ها باعث کسالت مردم شده است و باعث خواهد شد برنامه‌های کاندیدا‌ها دیده نشود. امروز به دلیل پیچیدگی در مسائل کشور، باید فضای طرح سوالات جدی فراهم کنیم. از این طریق سرنوشت ۸۲ میلیون نفر باید به درستی رقم خورد و با خاک پاشی در صحنه انتخابات، سرنوشت مردم را تباه می‌کنند.

لاریجانی درپاسخ به این سوال که با چه هدفی ترکیب چکش و دادگاهی که در روز ثبت نام به کار برد؛ گفت: حرف من درست مورد توجه قرار نگرفت. منظور من این بود فضای اقتصاد جای پادگان و حوزه قضایی نیست. چون در پادگان سلسله مراتب باعث پیشرفت می‌شود و در قضاوت هم حکم قاضی ملاک است، اما اقتصاد جای روابط عرضه و تقاضاست. در واکنش به این موضوع مطالب عجیبی مطرح شد، اما من با پادگان مخالف نیستم و برای نیرو‌های مسلح و قضات شریف هم احترام قائلم. نمی‌توانیم وسط اتوبان درس نهج البلاغه گذاشت. هر چیزی جای خود را دارد و حوزه اقتصاد حوزه روابط طبیعی است.

لاریجانی درپاسخ به این سوال که چگونه بحث مهمی، چون برجام در مجلس سابق در ۲۰ دقیقه به نتیجه رسید؟ توضیح داد: این موضوع نیاز به چشم بندی دارد و بحث قطعنامه‌ها روشن بوده و کافی است مطالب و آن خوانده شود، شنیدم آقای جلیلی هم همین مطلب را گفتند که در زمان فلانی سه قطعنامه تصویب شده است و قطعنامه‌های دوره ایشان چیز مهمی نبوده است، کافی است متن قطعنامه‌ها را بخوانیم و موضوع عجیبی نیست. مثلاً قطعنامه ۱۹۲۹ که در خرداد ۸۹ تصویب شد به نظرم به اتفاق نظر کارشناسانی که در صحنه بین المللی حاضر بودند؛ جزء بدترین قطعنامه‌های شورای امنیت در طول تاریخ خود یعنی تمام همکاری‌های بانکی، بیمه‌ای، شرکت کشتیرانی و حتی سپاه پاسداران را تحریم کردند. مهمتر آنکه به کشور‌ها اجازه بازرسی از محموله‌های ایرانی در زمین دریا و هوا را دادند که هم بازرسی و هم نسبت به انهدام آن‌ها اقدام کنند. یا قطعنامه ۱۸۰۳ بخش خصوصی، موسسات مالی، بانک‌های ایرانی را دچار تحریم کردند. این احتیاج به کاوش زیادی ندارد، اما قطعنامه‌هایی که قبلاً تصویب شد از سنخ مشکلات مردم نبود و روی موضوع هسته‌ای و تجهیزات هسته‌ای و مسائل موشکی متمرکز بود و به بانک‌ها ارتباطی نداشت.

وی ادامه داد: ما مجبور بودیم برای حل مسئله هسته‌ای ایران مدتی پافشاری کنیم، چون روی زمین چیزی وجود نداشت. اینکه در سعدآباد، در بروکسل و پاریس عقب نشینی صورت گرفت به این دلیل بود که ما یک زنجیره سانتریفیوژ نداشتیم. ما در فروردین سال ۸۵ توانستیم یک زنجیره‌ای سانتریفیوژ بسازیم که علنی و افتتاح شد، بنابراین توجه داشته باشید که در مذاکرات هسته‌ای باید پایه‌های محکم داشته باشیم آن زمان مجبور بودیم مقاومت کنیم آن‌ها زیاد جلو آمدند و یو سی اف را هم تعطیل کردند، اما وقتی آن‌ها دیدند اراده ما قوی است وزیر خارجه وقت آمریکا خانم کاندو لیزا رایس اعلام کرد که آماده مذاکره هستیم هر چند مشروط شده بود، اما مصمم بودند.

قطعنامه اول نیمه اول سال ۸۵ و زمانی صادر شد که جنگ ۳۳ روزه رخ داد و ما در بروکسل سرگرم مذاکره بودیم. من برای سفری به سوریه رفتم و به محض ورود به آنجا جنگ ۳۳ روزه آغاز شد و بعد‌ها شنیدم وزیر خارجه آمریکا این تقارن رفتن و جنگ برای چه بود. وقتی آن‌ها دیدند در جنگ ۳۳ روزه چندان پیشرفتی نداشتند؛ کسینجر در مقاله‌ای خواستار تحریم ایران شد و آقای سولانا به من زنگ زد و بعد از این قطعنامه به من گفت خرابکار‌ها کار خود را کردند.

لاریجانی ادامه داد: در قطعنامه ۱۶۹۶ آمده بود که ایران باید تعلیق کند و بعد هم قطعنامه‌های دیگر صادر شد. باید به این نکته هم توجه کنیم متاسفانه در داخل کشور در مسئله هسته‌ای اختلاف نظر به وجود آمد برخی مطالب و رویکرد‌ها و روش‌های مدیریتی باعث این امر شد، من متوجه شدم که در این فضا نمی‌توان کار را جلو برد و استعفا کردم.

**بنا ندارم کنار روم و وظیفه‌ای بر دوش خود احساس می‌کنم

لاریجانی با اشاره به اینکه دسته بندی‌های امروز اصلاح طلب و اصولگرا را چندان قبول ندارم، گفت: جامعه هم چندان پی این دسته بندی‌ها نیست و بیشتر در پی فردی هستند که مشکلات آن‌ها را حل کند. بنا ندارم کنار روم و وظیفه‌ای بر دوش خود احساس می‌کنم. بحث‌هایی که درباره دولت من و اینکه دولت سوم روحانی خواهد بود، چندان اخلاقی نیست. در تاریخ پس از انقلاب مشی هیچ کدام از دولت‌ها مانند هم نبوده است. روسای جمهوری برای خود راه دارند و از نظر عملیاتی هم متفاوت هستند. نباید با انگ زدن‌ها مسائل لوث شود.

وی افزود: عده‌ای امروز حرف از جوانگرایی می‌زنند درحالی که من ۲۰ سال پیش صداوسیما را با جوانان اداره می‌کردم و به همین دلیل در صداوسیما توسعه رخ داد. اگر ما به وفاق ملی نیاز داریم جز وحدت در عین کثرت چاره‌ای نداریم. در موضوع تولید داخل هم در صدا وسیما اقدامات بسیاری انجام شد و موارد مورد نیاز را در داخل و شرکت‌های داخلی تولید شد. در زمینه تولیدات فاخر هم تلاش زیادی انجام شد. شورایی تشکیل شد و از مرحوم شجریان هم دعوت شد در این شورا حضور داشته باشد که انتقادات بسیاری به این موضوع شد.

وی ادامه داد: من به انتقاد روی بازی دارم، اما یک مدیر نباید در برابر بعضی ایراد‌های سلیقه‌ای هم تسلیم شود. در مسائل اجرایی با دولت فعلی حتما متفاوت خواهم بود؛ کار اجرایی نیاز به وقت گذاری و تسلط بر کار دارد.

لاریجانی با اشاره به اینکه دولت خدمات زیادی انجام داد؛ در زمینه‌های مختلف زحمت زیادی کشیدند، اما دلیل شرایط کشور و دور شدن از سند چشم انداز این است که کشور به سمت اقتصاد محوری حرکت نکرد، هدف‌های هم عرض دیگری هم تعریف شد و در نتیجه نرسیدند. برای ۲۰ سال آینده، اقتصاد باید مسئله اصلی باشد و دیگر موضوعات ذیل آن قرار گرفته و به آن کمک کند.

وی گفت: در موضوع مالیات بر مسکن هم آن موقع موافق بودم و هم اکنون؛ اما آن زمان وقت مناسبی نبود و مجلس نپذیرفت.

لاریجانی افزود: من همیشه به مراجع ارادت دارم و آن‌ها هم به من لطف دارند و همیشه از نظرات آن‌ها بهره می‌بردم و اگر موضوعی در حکومت بود؛ من پیگیری می‌کردم. ولایت فقیه میوه مرجعیت است و آن‌ها باید پشتوانه این موضوع باشند. دفتر آیت الله سیستانی هم نگاه محبت آمیزی به من داشتند.

وی خاطر نشان کرد: مسئله حجاب، موضوعی ذاتا فرهنگی است و باید با کار فرهنگی آن را پیش برد. مسئله حجاب در کشور دستخوش چالش‌های سیاسی شده است. بهتر است دولت زمینه‌های رشد را برای زنان فراهم کند تا آن‌ها بی منت مانند مردان بتوانند زمینه‌های رقابت را فراهم کنند.

**برنامه هویت کار غلطی بود
وی در توضیح این سوال که هویت در زمان شما از تلویزیون پخش شد و منتقدانتان می‌گویند این نقطه سیاه پرونده کاری شما در صدا و سیماست، این انتقاد را می‌پذیرید، درباره پایان حصر چه نظری دارد، افزود: من می‌پذیرم که این برنامه کار غلطی بود و من دیر متوجه پخش آن شدم. این برنامه کاملا غلط بود. من مسئول بودم، اما زیر دستان من این کار را انجام دادند. البته بعدش برنامه چهره‌های ماندگار را تدارک دادیم.

لاریجانی ادامه داد: در شورای عالی امنیت ملی قرار شد برای حصر زمان کوتاهی در نظر گرفته شود و بنا نبود انقدر طولانی باشد. الان هم رئیس جمهوری هم می‌تواند جلسه‌ای بگذارد و این موضوع را پایان بدهد.

کاندیدای ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که "با برخی اعضای شورای شهر تماس گرفته شده که یا انصراف بدهند یا رد صلاحیت می‌شوند، به نظر شما به عنوان رئیس سابق مجلس این اقدام قانونی است؟ و یا اینکه منتقدان محل تولد شما یعنی نجف را بهانه‌ای کردند که بگویند ایرانی نیستید"، خاطر نشان کرد: این کار قانونی است و من پیگیری می‌کنم.

وی ادامه داد: در مسائل حقوقی خون ملاک است و ایرانی بودن به خون است نه به جغرافیا، من آنجا متولد شدم و شش سالگی به ایران بر گشتم.

**ظریف فرد توانایی هستند

لاریجانی در پاسخ به سوالی در مورد تفاوت شما با آقای ظریف چیست، چرا در ۸ سال گذشته نقد‌های امروزتان را به ایشان وارد نکردید، اگر به این دولت انتقاد دارید چرا هیچ اقدامی برای حل مشکلات اقتصادی مردم مطرح نکردید، افزود: من آقای ظریف را فرد بسیار توانایی در بحث دیپلماسی می‌دانم و شاید جزو بهترین وزرایی بودند که در مذاکرات خوب عمل کردند. ایشان فرد توانایی هستند و برخی فحاشی‌ها به ایشان را واقعا قبول ندارم. اما بله در برجام اشکالاتی وجود داشته است، یک بار در نامه‌ای به مقام معظم رهبری گفتم از ۷ خط اصلی دو مورد به خوبی اجرا نشدند.

وی افزود: من در اداره امور کشور نظر خودم را داشتم، یک جایی مثل برجام لازم می‌دانستم کمک کنم. البته اگر جایی در مذاکرات روند پیش می‌رفت که درست نبود به دوستان مذاکره کننده می‌گفتیم بر گردند. درباره مکانیزم ماشه ما تئوری دیگری داشتیم، اما بالاخره نتوانستند این مسئله را حل کنند.

رییس سابق مجلس خاطر نشان کرد: سلیقه من در کشور متفاوت است، اما برای حل مشکلات به همکاری قوای سه گانه معتقد هستم.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه یکی از مشکلات فیلتر نیروهاست و بسیاری از نخبگان در کشور حذف شدند و خیلی از این اتفاقات تلخ در زیر مجموعه‌های دولت رخ می‌دهد، شما این موضوع را قبول دارید و چه راهی برای حل آن دارید؟ گفت: من این نکته را کاملا احساس می‌کنم، مثلا در مجلس بعضی از نمایندگان رد صلاحیت می‌شدند. این یک اشکال است و نظارت‌ها باید خیلی قانونمندتر باشند. شهید مطهری می‌گوید که برای ایجاد دموکراسی در کشور نباید فکر کنیم اگر کسی می‌آید و اشکالی دارد، مردم نباید انتخابشان کنند. می‌گوید بگذاریم، مردم اصلا آن اشتباه را انجام بدهند. آزادی در کشور‌های دموکراسی بالفعل ایجاد می‌شود.

وی افزود: خیلی از موضوعات در سطوح بالا باید با گفتگو درست شود و با کشمکش نمی‌شود. من وقتی دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم بحث مذاکره با آمریکا در عراق مطرح شد و من استدلال‌هایم را به مقام معظم رهبری گفتم و ایشان پذیرفتند.

** عدالت در همه حوزه‌ها مطرح است
وی در مورد این سوال که شما دو مسولیت کلان در حوزه اجرایی در وزارت ارشاد و صداوسیما داشتید، شما در وزارت ارشاد بحث آزاد سازی ویدیو را مطرح کردید، در دولت بعدی چه ایده متفاوت و مشخصی خواهید داشت، این نکته که رهبری گفتند مجریان باید به سیاست‌های فرادستی باورمند باشند را چگونه اجرایی می‌کنید، خاطر نشان کرد: این تئوری‌های توسعه می‌توانند در سطح کلان مطرح بشوند. ما در تئوری توسعه و عدالت دارای نظریه روشن نیستم. من تلاش می‌کنم این نظریه ایجاد بشود، این که فیلسوفان گذشته ما محور مدینه فاضله را عدالت می‌دانستند یک دلیلی دارد. عدالت در همه حوزه‌ها مطرح است.

لاریجانی توضیح داد: دولت باید همه امکانات را در اختیار مردم قرار بدهد، در نتیجه باید زمینه رشد را فراهم کنیم. همه باید امکانات شان را در اختیار مردم قرار بدهند، به همین دلیل اولین کار این است که طرح آمایش سرزمین باید رخ بدهد. یعنی مردم در شهر‌ها بدانند متناسب با مزیت‌های نسبی شان زمینه رشد و رقابت را دارند.

**باید درد را درست بشناسیم

وی در پاسخ به این سوال که شما گفتید که توسعه اقتصادی باید اولویت شماره یک ایران باشد، شما می‌دانید که در کشوری که اولویتش اقتصاد باشد در حوزه سیاست خارجی باید دچار دگرگونی باشد و نمی‌شود با ۴۰درصد اقتصاد جهان در نزاع باشید، فکر می‌کنید ریاست جمهوری می‌تواند با گفتگو و لابی این گونه نظام ارزشی کشور را تغییر بدهد، گفت: ما اول باید درد را درست بشناسیم، این نیمی از راه است. این موضوع احتیاج به وفاق ملی در کشور دارد. کدام کشوری با تشنج داخلی رشد داشته است؟ اقناع سازی باید رخ بدهد و به نظر من این موضوع رخ می‌دهد. قبول دارم در شرایط نه جنگ و نه صلح یک شرایط شرطی برای بحث اقتصادی مطرح می‌شود. این موضوع باید حل شود و به همین دلیل فکر می‌کنم برجام کار درستی است.

وی در پاسخ به این سوال که در عملکرد شما نسبت به تغییر وضع موجود نوعی گارد است، الان با یک آقای لاریجانی متفاوت مواجه هستیم، آیا برداشت ما درست است، تعداد آرای سال ۱۳۸۸ را تایید می‌کنید و آیا این انتخابات را به مهندس موسوی تبریک گفتید، گفت: همه انسان‌ها تغییر می‌کنند و من تجربه بیشتری کسب کردم.

لاریجانی افزود: ما آرای شورای نگهبان درباره آقای احمدی نژاد را تایید می‌کنیم. من به آقای موسوی تبریک نگفتم و غروب روز شنبه پیش آقای مهندس موسوی رفتم و گفتم که این مسئله را پایان بدهند و ملاقاتی با مقام معظم رهبری داشتند تا مسئله حل شود. روز بعدی هم این اتفاق رخ داد.

وی ادامه داد: همین کار را با آقای کروبی انجام دادم. دو سنخ رفتار انجام می‌شد، یک عده روی آتش بنزین می‌ریختند، اما به نظر من مسئله باید حل می‌شد.

وی به این سوال که با توجه به پروژه غنی‌سازی، تاکنون ۲۲ میلیارد دلار خسارت تحریم‌های اقتصادی بود. آیا ارزش داشت که چنین قماری انجام بدهد، آقای احمدی‌نژاد گفتند که در قرارداد با سولانا آمریکا می‌توانست هر وقت خواست بازرسی کند، این موضوع درست است، گفت: در مورد کل موضوع غنی سازی می‌توان به اجماع رسید. حکومت ما از یک رهبر فرهیخته برخوردار است، ایشان اهل مشورت هستند. ایشان مسائل کشور را به خوبی درک می‌کنند و راهکار‌های خوب را پذیرا هستند، باقی آقایان هم به این شکل عمل می‌کنند و کسی دشمنی یا کشور ندارد.

لاریجانی افزود: ماجرای غنی‌سازی داستان طولانی دارد و من ابتدا در جریان آن بودم. امروز می‌توانیم غنی‌سازی را به حد محدودی برسانیم و از آن بهره ببریم، ما نباید در امورمان افراط‌گری داشته باشیم. ما نباید که از تهران تا قم سانتریفیوژ بسازیم، به نظر من باید در غنی‌سازی به روز باشیم.

وی ادامه داد: اصلا با آقای سولانا چنین موضوعی مطلقا مطرح نبود، من اسناد کل مذاکرات را دارم. این موضوع قابل راستی آزمایی است.

**من تایید نمی‌کنم که تقارن مذاکرات احیای برجام و انتخابات تصادفی نیست

وی در پاسخ به این سوال که دیدگاه تان درباره پروژه احیای برجام چیست، شما با احیای برجام با شکل سال ۲۰۱۵ موافقید و آیا احیای حقوقی برجام را کافی می‌دانید؟ نظر شما درباره پروژه استانداردسازی ایران چیست، افزود:من تایید نمی‌کنم که تقارن مذاکرات احیای برجام و انتخابات تصادفی نیست، ما نباید با سوءظن برخورد کنیم. قطعا باید توسعه با سنت اسلامی رخ بدهد، اما باید واقع بین بشویم. درباره اف‌ای‌تی‌اف برخی می‌گفتند که نیازی نیست روابط بانکی در این چهارچوب قرار بگیرد و می‌توانیم تهاتر کنیم، شما تصور کنید این روش چه بلایی سر قیمت‌ها به وجود بیاورد. یک ایده دیگری بود که با کشور‌های دوست صحبت کنیم تا اقدامات مربوط به اف‌ای‌تی‌اف تغییر کند، واقعا ممکن است که یک شبه این اتفاق رخ بدهد؟

مشاور مقام معظم رهبری افزود: برخی می‌گویند ما با بانک‌های کوچک کار کنیم، این موضوع هم مسائلی دارد. دوستان فکر می‌کنند آن‌ها یک نقشه‌ای دارند، اما من فکر نمی‌کنم این طور باشد. ما باید واقع بین باشیم، اما حتما الگوی اصلی خودمان را دنبال کنیم.

** سازشکاران گروه‌هایی هستند که افراط می‌کنند

لاریجانی به این سوال که گفتید کشور را نباید به سازشکاران داد، عده‌ای گفتند در این صحبت شما از بخش دیپلماسی کشور انتقاد کرده‌اید، در این رابطه روشنگری می‌کنید، شما از طراحان نگاه به شرق هم بودید، دکتر ظریف گفتند برای رابطه خوب داشتن با شرق مستلزم رابطه خوب با غرب است، با این موضوع موافق هستید، این گونه پاسخ داد: مطلب مشخص است و منظور من دستگاه دیپلماسی ما نیست، سازشکاران گروه‌هایی هستند که افراط می‌کنند و در گروه‌هایی در خارج از کشور هستند.

وی افزود: در نطق من گفتم تعامل هوشمندانه با غرب رخ بدهد و شرق هم همکاری صورت بگیرد، برنامه ما هم این است. همین برنامه ۲۵ ساله که با چین وجود دارد هم به این روند است. این حرف‌ها که می‌گویند جزیره فروختیم درست نیست. این کار را باید با روسیه انجام بدهیم و اگر کشور اروپایی قدرتمند قوی بخواهد هم باید انجام بدهیم.

**هیچ بحثی درباره دادن خاک به کشور‌ها وجود ندارد، ما هم با شرق و هم با غرب کار می‌کنیم

لاریجانی در پاسخ به این سوال که به عملکرد برادر شما در قوه قضاییه انتقاداتی مطرح است و معتقد هستند که شما برادر‌ها همه با هم همراه هستید، این درست است، گفت: وقتی آقای دکتر جواد نظرش درباره برجام با من متفاوت است، نشان می‌دهد که ما نظرات متفاوتی در مسائلی سیاسی و اجتماعی داریم. همه خانواده‌ها هم این طور هستند، این موضوع غیر طبیعی است؟

لاریجانی در پاسخ به انتقادات درباره تصویب برجام در مجلس با رد تصویب این قانون در ۲۰ دقیقه گفت: اگر کسی اینقدر توانمند است که تصویب یک معضل مهم ایران و جهان را در ۲۰ دقیقه به سرانجام برساند؛ شایستگی بالایی دارد و به او رای بدهید، اما ماجرا اینگونه نبود. معیشت مردم و تورم طاقت فرسا بر مردم نباید بازیچه بازی‌های سیاسی عده‌ای شود.

وی گفت: نمی‌توانستم مسائل مهم کشور را به خاطر امیال عده‌ای معطل بگذارم و جلوی تصمیم عاقلانه نظام را بگیرم. اگر برجام طرح خائنانه‌ای بود شورای نگهبان می‌توانست نگه دارد و به نظرم مسئله عمیق‌تر هست.

**‌اگر برجام چیز نجسی بود چرا زیرش نمی‌زنند

لاریجانی گفت:‌اگر برجام چیز نجسی بود چرا زیرش نمی‌زنند و می‌گویند باید اجرا کنیم؟ برجام در آن مقطع کار درست و دقیق نظام بود و الان هم باید برای نجات کشور تا جایی که می‌توانیم شرایط را برای یک تفاهم هموار کنیم.
لاریجانی با بیان اینکه موضوع هسته‌ای به اندازه کافی مشکل ساز بود؛ گفت: یک مواجهه بین المللی سخت داشتیم و به تعبیر من خار به اندازه کافی داشت و یکسری خار‌های جدیدی هم به آن اضافه می‌شد؛ مثلاً درباره هولوکاست صحبت و تمام جبهه غرب را علیه ایران می‌کردند و بعد هم استدلال می‌کردند که مسیر جدیدی برای توسعه به وجود آوردند. من با این کار مخالف بودم و معتقدم که پروژه هسته‌ای را به این سادگی نمی‌توان انجام داد، یا دخالت‌های دیگر هم وجود داشت که یک وجه دیگری از مشکلی بود که به وجود می‌آمد.

وی ادامه داد: نکته دیگری که باید به آن توجه می‌کردیم این بود که ما در یک مقطعی قبل از قطعنامه دوم و سوم با آقای سولانا در ترکیه یا کشور دیگری یادم نیست به یک توافق رسیدیم روی سه هزار سانتریفیوژ، ولی متاسفانه در داخل مورد پذیرش نبود و اعلام می‌کردند که مسئله هسته‌ای حل شده و نیازی به مذاکرات نیست اکنون چند سال از این واقعه گذشته آیا حل شد؟ مگر اینکه بعد از برجام آمدند و یک راه حل پیدا کردند. تلقی از این موضوع هسته‌ای در کشور یکسان نبود و همه این موارد تاثیر داشت. من در اواخر کار که در لیسبون با سولانا به بن بست رسیدیم؛ طرح مدالیته را مطرح کردم که اگر شما قبول دارید ما اشکالات آژانس را گام به گام حل کنیم، اعلام کردند که اگر حل کنید ما حرفی نداریم. با البرادعی توافق کردیم که اشکالات با آژانس را طبقه بندی و حل می‌کنیم تا مشکلی وجود نداشته باشد.

رییس پیشین مجلس با تاکید بر اینکه حل اینگونه مسائل احتیاج به تدبیر و روش خاصی دارد؛ تصریح کرد: با سخنرانی در نماز جمعه و داد و بیداد نمی‌توان آن‌ها را حل کرد. آنچه که روی زمین و امور فنی داشتیم تا در مذاکرات دست پر را داشته باشیم این تصمیم نظام بود و کار درستی هم بود و من هم قبول داشتم و حتماً هم هزینه‌های داشت، اما می‌توانستیم آن را در مقاطعی حل کنیم تا این میزان هزینه به مردم تحمیل نشود و مشکلات مردم حل شود.
وی ادامه داد: بعد‌ها دیدم از دو کشور برزیل و ترکیه دعوت می‌کنند که به ایران بیایند و بعد شادی می‌کنیم که مشکل حل شد، اما به فاصله دو هفته دوباره قطعنامه صادر شد؛ به این دلیل که عرصه بین‌المللی را نمی‌شناختند.

اگر کسی بتواند موضوعی به این مهمی را که مشکلات اقتصادی مردم را حل کند و در ۲۰ دقیقه به نتیجه برساند به نظرم خیلی مدیر قوی است حتما رای دهید، اما تصویب برجام در کشور یک اقدامات پشت صحنه داشت و یک اقداماتی در صحن مجلس. در پشت صحنه از دو ماه قبل هم بین دو فراکسیون مجلس هماهنگی ایجاد شد و نهایتاً به توافق رسیدیم؛ آن‌ها بعداً نقض کردند، اما توافق حاصل شد. دکتر توکلی در آن جلسه‌ای که دو فراکسیون توافق کردند حضور داشت ایشان حتی امضا خواستند. این موضوع یک موضوع ملی بود و نمی‌خواستیم که پیاز بفروشیم تا در مجلس تصویب شود این تصویب نظام بود و باید ساز و کار آن در مجلس تصویب می‌شد.

کمیسیون امنیت ملی هم چندین جلسه بحث کرد این موارد پشت صحنه بود در صحن مجلس وقتی یک بار آقای ظریف متن را به مجلس دادند حدود ۳ ساعت بحث شد، بار دیگر وقتی کمیسیون ویژه قصد تصویب داشت حدود ۲ ساعت بحث شد بار دیگر وقتی اعضای کمیسیون مشخص می‌شدند این بحث انجام شد در بررسی تقدم این طرح دو ساعت بحث شد بحث‌ها محتوایی بود. یک جلسه هم در جزئیات هم بحث شد، اما آقایان در نهایت توافق را بر هم زدند، در صحن مجلس می‌خواستند ۴۰۰ پیشنهاد مطرح کنند که معنی آن این بود که نمی‌خواهیم سر موقع این را تصویب کنیم و من نمی‌توانستم مساله ملی کشور را به خاطر امیال عده‌ای به خطر بیاندازم. موضوعی را که در بالاترین سطوح ده‌ها جلسه تشکیل شده و یک دهه مورد بررسی قرار گرفته به خاطر امیال سیاسی و سر و صدای عده‌ای جلوی تصمیم عاقلانه نظام را بگیریم.

** اگر برجام مورد تایید رهبری نبود ایشان چرا پس از تصویب مجلس نامه‌ای نوشتند

وی با اشاره به اینکه مخالفان طرح جایگزینی را هم مطرح نمی‌کردند، گفت: گاهی ادعا می‌کنند این طرح مورد تایید رهبری نبود؛ اگر مورد تایید رهبری نبود ایشان چرا پس از تصویب مجلس نامه‌ای نوشتند از رئیس مجلس و از مجلس تشکر کردند و بعد نظرات و شروط مجلس و خود را یادآوری کردند. اگر مجلس تصمیم گرفت آیا شورای نگهبان مهلت نداشت؟ چرا همان روز در شورای نگهبان تصویب شد؟ گر طرح خائنانه بود شورای نگهبان می‌توانست نگه دارد و حتی رد کند. مسئله عمیق‌تر است وقتی من می‌بینم جوان یا نوجوانی سر خود را در سطل اشغال کرده این درد آدم را می‌کشد. اگر انقلابی باشید باید این‌ها را درک کنید نه اینکه به خاطر یک مسئله اختلاف سیاسی یک موضوع بین‌المللی را به تاخیر بیندازید که دود آن به چشم افراد رود.

وی ادامه داد: اینکه افراد یا باید اصولگرا باشند یا اصلاح طلب عقلانی نیست این‌ها در دو دهه اخیر ایجاد شده، ابتدای انقلاب جریان اصلی انقلاب افرادی، چون شهید مطهری، شهید بهشتی، باهنر و مفتح و آیت الله خامنه‌ای و آیت الله هاشمی بود. امروز هم باید چنین افرادی باشند؛ جبهه انقلاب یعنی همه مردم ایران یعنی، رهبران واقعی نه افرادی که با سنگ و مهره و کفش پرانی بخواهند انقلابی باشند.

به نظر من در چنین جبهه‌ای که به کلیت همه مردم ایران معنا پیدا می‌کند می‌توان پیام انقلاب گفت من حتماً موافقم که حتما باید تلاش کنیم مردم باید در انتخابات حضور پیدا کنند. من از ملت عزیز خواهش می‌کنم؛ این انتخابات سرنوشت آنهاست و حضور آنهاست که می‌تواند مشکلات کشور را حل کند. صاحب‌نظران، کارگران، کارمندان، کشاورزان باید بدانند که هر چه در این انتخابات با آگاهی حضور پیدا کنند امید به حل مشکلات وجود خواهد داشت و گر نه همین وضع ادامه پیدا می‌کند باید افرادی بیایند که بتوانند این مسئله را حل کنند و قدرت حل این مشکلات را داشته باشند.

** دسته بندی‌های متعارف امروز را قبول ندارم

داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه من بنا دارم نظرات خودم را مطرح کنم، اظهار کرد: من توضیح دادم که دسته بندی‌های متعارفی که امروز مطرح است را چندان قبول ندارم که حصر عقلی بین اصولگرا و اصلاح طلب باشد. جامعه ما خیلی قائل به این تقسیم‌بندی نیست دنبال کسی هستند که مشکلاتشان را حل کند و توانمندی برای این کار داشته باشد.

لاریجانی ادامه داد: بنا ندارم کنار بروم و وظیفه برای خودم احساس می‌کنم اگر مردم پذیرفتند آن را انجام می‌دهم و اگر نشد هم من وظیفه خودم را انجام می‌دهم.

وی همچنین در واکنش به برخی اظهار نظر‌ها مبنی بر اینکه دولت لاریجانی دولت سوم روحانی خواهد بود، گفت: در شبکه‌ها دولت سوم روحانی نام بردند و من متاسفم که بعضی از دستگاه‌ها از پول بیت المال هم مصرف می‌کنند، ولی این بداخلاقی‌ها خوب نیست.

وی با طرح این سوال که در تاریخ پس از انقلاب دولت‌هایی که با هم آمدند کدامشان مشی نزدیک به هم داشتند، گفت: آیا مشی دولت آقای موسوی مشی با دولت آقای هاشمی یکی بوده یا مشی آقای هاشمی از نظر اداره کشور مثل دولت آقای خاتمی بوده. اینطور نبوده است روسای جمهور خودشان فکر و راه دارند و از نظر عملیاتی من هم متفاوت هستم. نگذاریم با این انگ زدن‌ها مسائل لوث شود.

لاریجانی گفت: امروز عده زیادی شعار می‌دهند که جوانان را به کار می‌گیریم. من ۲۰ سال پیش صدا و سیما را با جوانان اداره کردم و با ۲۰۰۰ فارغ التحصیل دانشگاه را وارد صدا و سیما کردم.

وی افزود: من در امور اجرایی کار را رها نمی‌کنم وگرنه صدا و سیما توسعه پیدا نمی‌کرد ما دو شبکه صدا و سیما داشتیم که از ساعت ۴ تا ۱۰ شب برنامه داشت. این همه شبکه سراسری و استانی و توجه به اقوام و مذاهب چگونه انجام شد. در پشت این اقدام این نظریه وجود داشت که اگر به یک وفاق ملی نیاز داریم، جز از تئوری وحدت در کثرت امکان پذیر نیست یعنی باید به فرهنگ‌های قومی توجه کنیم و از درون این‌ها فرهنگ ملی ما رشد می‌کند.

رییس پیشین مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه یکی از مدیرانی که از ابتدا دنبال تولید داخل بود من بودم، افزود: تمام تجهیزات ابتدایی و فرستنده را از خارج وارد می‌کردیم. مراکز علمی دانشگاهی فعال شدند و فرستنده تولید کردند. جهاد دانشگاهی یکی از جا‌هایی بود که فرستنده‌های کم قدرت متوسط و پر قدرت را تولید کرد شاید صد شرکت به وجود آمد که تولیدات فنی ما را ایجاد کرد.

لاریجانی گفت: در زمینه نحوه تولید کار‌های فاخر در تلویزیون با دقت عمل می‌شد همان اوایل شورای موسیقی درست کردیم که مرحوم آقای شجریان هم در آن حضور داشتند و ایشان را دعوت کردیم که در استودیو حضور پیدا کنند و فضای خوبی بود بعد دیدم عده‌ای در این قضیه انتقاد شدید کردند که چرا ایشان را آورده اید من به انتقاد گوش می‌دهم و آن را می‌پذیرم و قبول دارم که همه ما در معرض اشتباه هستیم، اما قبول کنید که نباید یک مدیر در مقابل برخی ایرادات سلیقه‌ای تسلیم شود.

داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در مسائل مختلف چه رادیو و تلویزیون، چه مجلس، آنجایی که کاری را به عهده می‌گرفتم با جان و دل کار می‌کردم و تابع سلیقه هم نبودم.
وی با بیان اینکه در مسائل اجرایی حتماً متفاوت با دولت فعلی خواهم بود، گفت:یکی از اشکالات دولت فعلی جدیت نداشتن در کار است. کار اجرایی نیازمند پیگیری و تسلط به کار است. البته دولت خدمات زیادی انجام داد و نمی‌خواهم نادیده بگیرم. وزرای مختلف خیلی کار کردند در بخش نفت و در زمینه‌های دیگر زحمت کشیدند.

**حداقل برای ۲۰ سال آینده باید اقتصاد مسئله اصلی کشور شود

رییس پیشین مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید کرد: حداقل برای ۲۰ سال آینده باید اقتصاد مسئله اصلی کشور شود و جهات دیگر ذیل این قرار بگیرد و کمک کننده به این وضع شود و سلیقه من این هست.

وی همچنین در مورد مالیات بر مسکن هم گفت: در این زمینه حرف‌هایی که زده شده دقیق نیست دولت نامه نوشت و من همان موقع موافق بودم و هم امروز موافقم. اما شرایط برای این کار آماده نیست یعنی نقدینگی اگر به سمت مسکن برود، به نفع است هر چند ممکن است در تولیدات صنعتی بهتر باشد، ولی وقتی زمینه مناسب نیست، صنعت و کارخانجات مربوط به همراه می‌افتد، ولی الان موقع اش نیست مجلس هم نپذیرفت. بحث شخص نیست مجلس نپذیرفت.

لاریجانی در پاسخ به سوال دیگری درباره ارتباط خود با مراجع گفت: حتماً همیشه به مراجع احترام می‌گذارم و آن‌ها هم لطف دارند. در مسائل مختلف نظراتشان را به من گفتند. در این ۱۲ سال در مجلس بودم همیشه از نظراتشان بهره بردم و اگر موضوعی داشتند که باید در حکومت پیگیری می‌شد پیگیری می‌کردم.

وی یادآور شد: فکر می‌کنم این نکته مهمی است که ولایت فقیه میوه مرجعیت هست. مراجع همیشه باید پشتیبان حکومت باشند و حسن حکمرانان هست که با مراجع دینی ارتباط داشته باشند و به دغدغه‌های آن‌ها توجه کنند. در مورد حضرت آیت الله العظمی سیستانی هم دفتر ایشان همیشه نگاه محبت آمیز دارند.

داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: در مورد قانون حجاب هم عرض می‌کنم که یک بار در مصاحبه گفتم حجاب ذاتاً موضوع فرهنگی است و حجاب را باید با کار فرهنگی در کشور سامان داد. البته متاسفم که همین پدیده حجاب در شرایط فعلی کشور ما دستخوش کشمکش‌های سیاسی شد و رویکرد دقیق فرهنگی مورد توجه قرار نگرفت.

رییس پیشین مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: مسئله زنان ورای این موضوعات است امروز شما در آمریکا و اروپا ملاحظه کنید فمنیست‌ها چرا درگیر حکومت‌ها هستند. مخصوصا گرایش حداقل گرایان مانند نوزیک که به دولت حداقلی قائل هستند چرا انقدر با دولت در گیرند. آن‌ها معتقدند که در گذشته حقوق آن‌ها استیفا نشده و آن‌ها آمادگی رقابت ندارند و گاهی تئوری عدالت خاص به تعبیری تبعیض مثبت را مطرح می‌کنند یعنی باید برای زنان تبعیض به نفعشان قائل شویم من نمی‌گویم این نظر درست است یا نه. چون دولت‌های ما بابد زمینه‌های رشد را فراهم کنند و منت برای زنان ندارد و خود زنان مثل مردان بتوانند رقابت کنند. به خاطر فرزندآوری و اداره خانواده باید زمینه سازی در اجتماع فراهم شود.

وی یادآور شد: یکی از مسائل مهمی که در مجلس به آن توجه داشتیم همین موضوع بود.

وی تاکید کرد: من به جد اعتقاد دارم که زنان نباید پرده نشین باشند و در جامعه حضور موجه داشته باشند البته حکومت باید زمینه حضورشان را فراهم کند البته نه با نظریات و استدلال فمنیست‌ها بلکه با نظریه خود اسلام که زمینه رقابت‌ها را به نحو مطلوب در جامعه فراهم می‌کند.

**در مورد محل تولد نجف تخریب‌هایی از این جهت شروع کردند

لاریجانی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص تولید آثار فاخر در سازمان صدا و سیما و پخش آثاری مانند هویت و اعترافات مرحوم سحابی و سعیدی سیرجانی و برنامه وی درخصوص حصر اظهار کرد: من دیر متوجه این برنامه شدم تعداد شبکه‌ها زیاد بود و در این برنامه‌ها گاهی از این اشتباهات رخ می‌دهد. من خودم دیدم برنامه‌ای را که درباره فیلسوف یهودی بود و، چون یهودی هست، متوجه نبودند که فلسفه به یهودی، مسلمان و مسیحی کار ندارد. من مسئول بودم، ولی زیر دستان من این کار را انجام دادند و کار غلطی بود و اشکال را وارد می‌دانم. البته بعد از آن برنامه چهره‌های ماندگار را تدارک دیدیم و تلاش کردیم آن را با بزرگداشت بزرگان اندیشه در کشور جبران کنیم.

وی همچنین گفت: در مورد حصر صراحتاً عرض می‌کنم آن موقع در شورای عالی امنیت ملی مطرح شد زمان کوتاهی برای آن در نظر گرفته شده بود که التهابات از بین برود. بنا هم نبود انقدر طولانی شود الان رئیس جمهور می‌تواند جلسه شورای عالی امنیت ملی این مسئله را رسیدگی کند و موضوع را خاتمه دهد.

لاریجانی همچنین در مورد اقدامات هیات‌های اجرایی و نظارت شورا‌ها گفت: هیات اجرایی اقدام شان قانونی نیست که به کسی بگوید استعفا بده. وقتی کسی اسم نوشت حق شهروندی اوست و باید نظر بدهد البته من کاره‌ای نیستم، اما اگر بتوانم چشم.

داوطلب سیزدهمین دوره انتخالات ریاست جمهوری در پاسخ به سوال دیگری در خصوص برخی مطالب مطرح شده درباره محل تولد خود گفت: در مورد محل تولد نجف تخریب‌هایی از این جهت شروع کردند. از نظر حقوقی خون ملاک است پدر من آیت‌الله آملی لاریجانی است. جد ما مرحوم آیت الله محسن اشرفی بوده که ایشان هم در شهرستان بهشهر ایران است. مسئله ایرانی بودن به خون است و نه به جغرافیا یا من در آنجا متولد شدم و در سن شش یا هفت سالگی هم برگشتیم به ایران.

داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به سوال دیگری درخصوص نطق خود در زمان ثبت نام تفاوت شما با آقای ظریف چیست و سوال جدی‌تر این است که آیا اخیراً به این نقد‌ها رسیدید یا قبلا هم داشتید، گفت: من آقای ظریف را فرد بسیار توانایی در کار دیپلماسی می‌دانم شاید جزو بهترین وزرایی بودند که در مذاکرات خوب کار کردند.

وی افزود: درباره برجام حداقل ۷۰، ۸۰ جلسه در موضوع برجام بحث کردیم و برخی مسائل را از نزدیک دیدم ایشان را فردی بسیار توانا، سنجیده و متدین دیدم و بعضی ایرادات و فحاشی‌هایی که به ایشان می‌شود را قبول ندارم و ایشان به کشور خدمت کرده است. ولی اینکه آیا در خود برجام اشکالاتی وجود داشته یا نه بله اشکالاتی بوده و من زمانی هم در نامه‌ای خدمت رهبر معظم انقلاب نوشتم از هفت موضوعی که خطوط اصلی مطرح بود یکی دو مورد نتوانستند به خوبی انجام شود، ولی این دلیل نمی‌شود ما خدمات دوات را نادیده بگیریم.

رییس پیشین مجلس در پاسخ به سوال دیگری درخصوص نزدیکی وی به دولت و اینکه شما از شرکای آقای روحانی بوده اید، گفت: من خواهش می‌کنم از دوستان عزیز به این توجه کنند ما می‌خواهیم مملکت را اداره کنیم یا می‌خواهیم فقط پاسکاری کنیم. مقام معظم رهبری و روسای قوا همیشه دنبال این هستند که با همیاری هم مشکلات را حل کنند. شما روزنامه‌نگار هستید و بیشتر دلتان می‌خواهد در فضای رسانه‌ای بحث‌ها جدلی مطرح شود، ولی ما وقتی می‌بینیم دشمن خارجی داریم که دندانهایش را برای وضعیت اقتصادی مردم تیز کرده خیلی چیز‌ها را باید ملاحظه کنیم همین الان مجلس فعلی شما نگاه کنید در مورد بودجه مگر نمی‌گفتند وضعیت خرابی دارد پس چرا تصویب کردند به خاطر اینکه کشور نمی‌تواند بدون بودجه باشد یک جا‌هایی باید شرایط را قبول کنیم.

لاریجانی افزود: من در اداره کشور نظر خودم را داشتم و جا‌هایی لازم می‌دانستم مثل برجام کمک کنم و در خیلی جا‌ها مذاکرات جلو رفته بود گفتیم اشتباه بوده و باید بر گردد.