محمد جواد ظریف هفته پیش در سومین ایستگاه اروپایی به دوبلین سفر کرد و با همتای ایرلندی و رئیس جمهوری این کشور دیدار و گفتوگو کرد. او در این دیدارها پیرامون موضوعات مهم روابط دوجانبه، منطقه ای و بین المللی، تبادل نظر کرد.
مسعود اسلامی سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایرلند روز شنبه در گفتوگو با خبرنگار ایرنا در لندن گفت: سفر وزیر امور خارجه به ایرلند که با هدف ارتقاء و پویایی بیشتر در روابط دوجانبه صورت گرفت در شرایطی انجام شد که در عرصه بین المللی از یکسو مذاکرات حساس و خطیر مربوط به برجام در وین در حال برگزاری است و از سوی دیگر جنایات رژیم آپارتاید در فلسطین وارد مرحله حاد و وخیمی شده است.
ناگزیری آمریکا و اروپا از بازگشت به میز مذاکره
به گفته سفیر کشورمان روند مذاکرات مربوط به برجام در شرایط کنونی بیش و پیش از هرچیز گویای موفقیت جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی است. جمهوری اسلامی ایران با استقامت بر سر مواضع اصولی خود توانست به رغم فشارهای شکننده بین المللی و تحریمهای ظالمانه آمریکا و با وجود همراهی اروپاییها (حتی طرفهای عضو برجام) با روند فشار حداکثری آمریکا، طرفهای مقابل را که به بهانههای واهی از تعهدات شان شانه خالی کرده و در واقع برجام را نقض کرده بودند دوباره ناچار و وادار کند که به میز مذاکره برگردند و بجای اصرار بر تقابل زورمدارانه به تعامل با ایران تن دهند.
روند فزاینده حمایت جامعه بین المللی از حقوق مردم فلسطین و محکومیت اسرائیل
اسلامی در ادامه عنوان کرد موضوع دیگری که در حال حاضر بر اوضاع بینالمللی سایه انداخته وضعیت وحشتناکی است که رژیم صهیونیستی در سرزمینهای اشغالی ایجاد کرده و با نقض همه معیارهای حقوق بینالملل، حقوق بشر دوستانه و حقوق بشر، مناطق مسکونی و مردم بی دفاع را در غزه و مناطق دیگر فلسطین مورد حمله قرار داده است.
وی با بیان اینکه، یکی از مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی دعوت جامعه بین المللی به حمایت از حقوق مردم فلسطین و مقابله با اقدامات سرکوبگرانه و اشغالگرانه رژیم صهیونیستی است افزود: حوادث اخیر در فلسطین و جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم بی دفاع غزه، موقعیتی را ایجاد کرده که ایران با تأکید بر مواضعش بتواند از موضع قوی تری از بی تفاوتی جامعه بین المللی نسبت به این فجایع و عادی سازی روابط برخی کشورها با اسرائیل انتقاد نماید.
سفیر کشورمان با بیان این نکته که حمایت از حقوق مردم فلسطین و محکومیت اسرائیل از طرف جامعه بین المللی روند فزاینده ای یافته است، ضمن اشاره به برگزاری تظاهرات مردمی در دوبلین و شهرهای دیگر ایرلند در اعتراض به جنایات رژیم آپارتاید اسرائیل اظهار داشت: در ایرلند رهبران، سیاستمداران و احزابی هستند که رژیم صهیونیستی را یک نظام نامشروع و مبتنی بر نژادپرستی و آپارتاید میدانند و از تضییع حقوق مردم فلسطین و حمایت کشورهای اروپایی از رژیم صهیونیستی انتقاد میکنند.
مواضع رسمی دولت ایرلند در قبال حمایت از مردم فلسطین و انتقاد و ملامت رژیم صهیونیستی در مقایسه با مواضع سایر کشورهای اروپایی تا حدی مطلوب و ایجابی بوده و این نکته مورد توجه و تقدیر وزیر خارجه امور خارجه ایران قرار گرفت. البته ایشان بر این نکته تأکید داشتند که در کنار اتخاذ مواضع مناسب باید اقدامات عملی و طرحهای اجرایی برای جلوگیری از خشونت توسط اسرائیل و به رسمیت شناختن حق تعیین سرنوشت و حق دفاع از خود برای مردم فلسطین مورد توجه قرار بگیرد.
سفیر کشورمان تاکید کرد که این بدان معنا نیست که مواضع ایران و ایرلند در قبال مساله فلسطین کاملاً یکسان باشد اما به این معناست که اشتراکات قابل توجهی بین نظرات دو کشور وجود دارد. مجموع این تحولات باعث شد موضوع فلسطین با اهمیت خاصی در دستور کار مذاکرات و رایزنی وزرای امور خارجه ایران و ایرلند قرار بگیرد.
ایران از نقش ایرلند در ارتباط با اجرای برجام تقدیر میکند
سفیر کشورمان درباره رایزنیهای ظریف با مقامهای ایرلندی درباره برجام هم گفت: همانطور که میدانید ایرلند از ابتدای سال ۲۰۲۱ به عضویت غیر دائم شورای امنیت درآمد و از آنجا که نقش تسهیلگری در اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ مربوط به برجام در شورای امنیت به عهده این کشور گذاشته شد انگیزه زیادی دارد که در مجموع فرآیند برجام نقش داشته باشد و تلاش کند که قطعنامه و مفاد برجام به نحو مورد رضایت همه مشارکت کنندگان این توافق به نتیجه برسد. جمهوری اسلامی ایران هم علیالاصول از این فعالیت ها و کوشش تقدیر و استقبال میکند.
وی با بیان اینکه ایرلند یک کشور مشارکت کننده در مذاکرات برجام نیست افزود: اما این کشور عضو اتحادیه اروپا و شورای امنیت و علاقهمند است که در جهت منافع سیاست خارجی خود از ظرفیتهای دیپلماتیک استفاده کند.
اسلامی با اشاره به اینکه مواضع ایران در خصوص برجام همواره برای ایرلند مهم بوده افزود که وزیر امور خارجه کشورمان در مذاکرات با همتای ایرلندی خود از طفره رفتن دولتهای اروپایی از انجام تعهدات برجامی و ناتوانی آنها در قبال خروج آمریکا از توافق هستهای و افراطی گری دولت ترامپ انتقاد کرد.
به گفته سفیر کشورمان، طرف ایرلندی هم با اذغان به اینکه اروپا نیازمند نوعی استقلال و خودمختاری استراتژیک در قبال آمریکا است، به هزینه های سیاسی مخالفت اروپا با آمریکا و در هم تنیدگی اقتصاد و تجارت آنها و آسیب پذیر بودن شرکت های اروپایی از تحریم های آمریکا اشاره نمود.
وی افزود: در هر حال، دو طرف اظهار امیدواری کردند که مذاکرات جاری در وین به نتایج ایجابی منجر شود و با برداشته شدن تحریمها مردم ایران از مضایق تحریم به خصوص در مواجهه با بحران کرونا، بهرهمند شوند و رونق اقتصادی و تجاری در روابط دو کشور نیز محقق شود.
پویایی در روابط ایران و ایرلند
در بخش دیگری از این مصاحبه، سفیر کشورمان به این نکته اشاره کرد که ایران و ایرلند در عرصههای مختلف سیاسی، فرهنگی و تجاری خواهان روابط پویا و فعال دوجانبه هستند.
وی در این باره توضیح داد: از حدود یک سال و نیم پیش سازوکار رسمی و حقوقی بین دو کشور مورد توافق قرار گرفته که بر اساس ان مشورتهای سیاسی منظمی بین مقامات دو کشور صورت میگیرد. در چارچوب این سازوکار، تا کنون مذاکرات سازنده ای در سطح مدیران منطقه ای وزارت خارجه دو کشور و همچنین رایزنی های دوجانبه در سطح وزرای امور خارجه نیز هم از طریق ویدئو کنفرانس و هم طی سفر و مذاکرات حضوری انجام گرفته است.
اسلامی بیان داشت: سفر وزیر امور خارجه ایران به ایرلند در واقع بازدید سفر و پیگیری مذاکرات آقای سایمون کاوونی وزیر امور خارجه ایرلند به ایران بود که حدود دو ماه پیش صورت گرفت و طی آن دور جدیدی از مشورت های سیاسی صورت گرفت. به گفته او برقراری و نهادینه شدن این تعامل در سطح وزرا نشان دهنده پویایی مطلوبی است که در روابط دو کشور وجود دارد.
اسلامی، با یادآوری دیدار رؤسای جمهوری ایران و ایرلند در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سال ملل در سال ۲۰۱۹ از ملاقات آقای دکتر ظریف با اقای مایکل هیگینز رئیس جمهوری ایرلند در جریان سفر به دوبلین که برای نخستین بار در تاریخ روابط دو کشور انجام شد، این تعاملات را نشانگر پویایی روابط دوجانبه ایران و ایرلند دانست.
وی همچنین به روابط فعال پارلمانی میان دو کشور و مصوبه جدید دولت ایرلند برای بازگشایی سفارت این کشور در تهران اشاره کرد و افزود فرآیند اجرایی بازگشایی سفارت آغاز شده و پیشرفت خوبی داشته است.
در حوزه مناسبات فرهنگی وی به تفاهم نامه اخیر کاخ موزه گلستان با موزه چستربیتی ایرلند اشاره کرد که هفته پیش در روز بینالمللی موزهها امضاء و نهایی شد. سفیر کشورمان افزود: بر اساس این تفاهم نامه دو طرف فرایند همکاری خودشان را رسمیت داده و در سال آینده برنامه اجرایی این تفاهم نامه را دنبال خواهند کرد.
اسلامی گفت: وزیر امور خارجه ایرلند در مذاکراتشان با آقای ظریف تاکید کرد که نسبت به برداشته شدن تحریمها از طرف آمریکا و بازگشت شرکتهای ایرلندی به عرصه تجارت با ایران خوشبین است.
استقبال ایران و ایرلند از کاهش تنش های منطقه ای
سفیر ایران در ادامه اظهار داشت : در کنار مسائل دو جانبه به دلیل موقعیت برجسته ای که ایران در سیاست و امنیت منطقه ای دارد طبیعی است که مسائل مربوط به سوریه، یمن و افغانستان نیز در جریان دیدارها و مذاکرات وزیر امور خارجه با مقامهای ایرلندی مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.
وی بیان داشت که وزیر امور خارجه ایران در این مذاکرات مواضع جمهوری اسلامی را به طور مبسوط بیان نمود و ضمن تاکید بر موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر لزوم استفاده از راهکارهای سیاسی در بحران های منطقه ای، از عدم همراهی و فقدان انسجام جامعه بینالمللی برای جلوگیری از خشونت و تخریب و کشتار جمعی در کشورهایی مثل یمن و سوریه انتقاد کرد.
در ارتباط با موضوعات منطقه ای، تغییر مواضع عربستان و متحدانش بعد از روی کار آمدن دولت جدید آمریکا مورد توجه ایران و ایرلند قرار گرفت و از این چرخش سیاست و مواضع عربستان استقبال شد البته منوط به اینکه منجر به نتایج واقعی شود.
رفتار سیاسی و گزینشی اروپا در حوزه حقوق بشر
موضوع حقوق بشر از دیگر مسائلی بود که به گفته سفیر کشورمان در حاشیه مذاکرات به آن پرداخته شد. وی با بیان اینکه از نظر جمهوری اسلامی ایران، حقوق بشر در مقیاس وسیع در فلسطین، یمن، سوریه و برخی کشورهای دیگر نقض می شود و برخی تحریم های فراگیر اساساً متضمن نقض حقوق بشر است. این در حالی است که دولت های اروپایی معمولا به دلیل اتخاذ مواضع سیاسی و رفتار ها و قضاوت های مبتتی بر معیارهای گزینشی و دوگانه از کمک مؤثر به حل مسائل حقوق بشری ناتوان می مانند.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی از زبان وزیر امور خارجه تاکید کرد که ایران طرفدار احترام و رعایت حقوق بشر است اما این تنها ایران نیست که باید بطور گزینشی موضوع بحث و اتهام باشد بلکه عملکرد کشورهای اروپایی و سایر کشورهای منطقه نیز می بایست در معرض نقد و ارزیابی قرار گیرد. اینکه دولت های اروپایی یا هرکس دیگری بخواهد از موضع بازخواست و تحمیل ارزشها و قضاوت مبتنی بر معیارهای دوگانه از ما انتقاد کند و یا از حربه تحریم برای اعمال فشار بهره برداری کند قابل قبول نیست اما ایران از گفتوگوی برابر و تعامل سازنده با هدف واقعی اصلاح وضعیت حقوق بشر در جهان استقبال می کند.