قبح برخی از کارها مانند کشیدن سیگار و قلیان توسط دختران جوان و نوجوان در حال شکسته شدن است و این قشر با انجام چنین کارهایی میخواهند از ماراتن حرکت به سمت مدرنیته در جامعه عقب نمانند، در زندگی سنتی حجب و حیا در بین زنان از جایگاه ویژهای برخوردار بود، اما بهنظر میرسد دیگر این قشر چندان در قید و بند رسم و رسومات خانوادههای سنتی نیستند.
چهارمحال و بختیاری یکی از استانهای کوچک در کشور محسوب میشود و بافت فرهنگی اکثر خانوادههای این استان عموما سنتی است، اما شاهدیم که در طول سالیان اخیر حتی فرهنگ سنتی روستاها نیز در حال تغییر و حرکت به سمت مدرن شدن است، این حرکت بیمحابا از سنتی به مدرنیته قطعا خالی از آسیب و مشکل نیست، دختران نوجوان و جوان مانند سابق از خانواده حرف شنوی ندارند.
سیگاری شدن دختران میتواند یک زنگ خطر جدی برای تهدید بنیان خانوادهها در آینده باشد، دختری که در روزهای نوجوانی و جوانی درگیر انواع آسیبهای اجتماعی از جمله اعتیاد به سیگار و یا موادمخدر باشد، چگونه میتواند در آینده فرزندی را تربیت کند که در برابر انواع آسیبها مصون بماند.
بسیاری ازدختران جوان برای اثبات خود به دیگران دست به استعمال سیگار یا قلیان میزنند، شاید در دست گرفتن سیگار برای این دسته از دختران کلید آزادی و رهایی از قید و بندهای جامعه سنتی باشد، عموما این افراد بهدنبال تجدد خواهی دست به این اقدامات میزنند تا بگویند زنان و مردان در جامعه از حقوق مساوی برخوردار هستند و اگر کشیدن سیگار و قلیان برای آقایان چندان ناپسند نیست، نباید برای زنان نیز باشد.
حرکت بیمهابای زنان و دختران جوان به سمت مدرنیته
مهشید سلیمانی جامعهشناس با بیان اینکه برای حرکت هر جامعهای به سمت مدرنیته یکسری الزامات نیاز است، اظهار کرد: جامعه سنتی چهارمحال و بختیاری در حال گذر از سنت به سمت مدرنیته است، در این مرحله گذر آنقدر سنتی نیستیم که بتوانیم بسترهای سنتی برای فرهنگ جامعه تدوین کنیم و نه آن قدر مدرن که بتوانیم جامعهای کاملا مدرن تشکیل دهیم.
این جامعهشناس با بیان اینکه مردم چهارمحال و بختیاری در بین سنتگرایی و مدرنیته قرار دارند، عنوان کرد: متاسفانه آمار آسیبهای اجتماعی در استانهای بزرگ بسیار زیاد است، مردم این استان تا حدود زیادی به ارزشها و سنتهای دیرین خود پایبند هستند، اما شاهدیم این ارزشها در حال کمرنگ شدن در بین مردم بهویژه قشر جوان و نوجوان است.
وی افزود: زنان و دختران جوان بیمهابا و لجامگسیخته در حال حرکت بهسمت مدرنیته هستند و این نوگرایی و نوخواهی میتواند برای آنها خطرآفرین باشد، زنان و دختران در گذشته بهعلت بافت فرهنگی سنتی محدودیتهایی را از سوی خانواده و جامعه برای انجام برخی امورات داشتند، اما امروز پارادوکس سنتگرایی و مدرنیته، دختران جوان را در معرض انواع آسیب قرار داده است.
سلیمانی با بیان اینکه زنان و دختران جوان بدون داشتن مهارتهای مورد نیاز برای مواجهه با انواع آسیبهای اجتماعی و واکسینه شدن در برابر آسیبهای زندگی مدرن در حالت حرکت به سمت مدرنیته هستند، گفت: این مسئله میتواند آسیبهای جبرانناپذیری را به این قشر وارد کند.
این جامعهشناس با بیان اینکه در جوامع مدرن حضور زنان در اجتماع و انواع فعالیتها چشمگیر است، یادآور شد: امروز دختران جوانی که در حال گذر از سنت به مدرنیته هستند، برای اینکه در جمعهای دوستانه، کاری و ... برچسب سنتی بودن به آنها نخورد در مقابل پیشنهاداتی مانند مصرف مشروب، سیگار، قلیان و حتی موادمخدر "نه" نمیگویند تا بگویند نوگرا و نوخواه هستند.
وی با بیان اینکه در گذشته پدر در رأس هرم قدرت خانواده قرار داشت، گفت: اما امروز مادران و حتی فرزندان در حال قرار گرفتن در رأس هرم قدرت خانواده هستند، این مسئله موجب ایجاد تعارض در نقشها میشود و چالشهای زیادی را برای بنیان خانواده ایجاد میکند.
سلیمانی خاطرنشان کرد: دختری که برای تحصیل، کار و ... در اجتماع حضور پیدا میکند، امکان دارد به واسطه این جایگاه در مهمانیهای کاری، دوستانه و برنامههای نامتعارف دعوت شود که در گذشته تجربه حضور در این جمعها را نداشته، همچنین ممکن است در این جمعها مسائلی مانند قلیان و سیگار به او تعارف شود و این فرد برای اینکه خود را فردی نوگرا معرفی کند، اقدام به استعمال این مواد میکند.
این جامعهشناس بیان کرد: متاسفانه مصرف قلیان و سیگار در قهوهخانهها و کافیشاپها توسط دختران در حال افزایش است، متاسفانه در زیر پوست شهر شاهد استعمال مواد مخدر توسط دختران جوان و حتی نوجوان هستیم و اکثر خانوادهها و مربیان مدارس نیز از این مسائل اطلاعی ندارند، تعطیلی مدارس و حضور بیمهابای دانشآموزان در فضای مجازی آسیبهای اجتماعی را تشدید کرده است.
وی تاکید کرد: نیاز است به فرزندان خود آموزش دهیم که استعمال یکبار موادمخدر نیز میتواند باعث اعتیاد شود، این روزها در سالنهای بدنسازی و آرایشگاهها بهبهانه تناسب اندام، زیبایی، افزایش حافظه و ... به دختران جوان پیشنهاد استعمال موادمخدر داده میشود، باید این باورهای غلط در جامعه اصلاح شود.
مصرف موادمخدر به بهانه تناسب اندام و زیبایی در بین دختران جوان
سید قدیر مرتضوی دبیر ستاد مبارزه با موادمخدر چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در سیر تکامل و پیشرفت بشریت و حرکت او به سمت تکنولوژی، آسایش و رفاه، بحث گسترش آسیب در جامعه اجتماعی نمود بیشتری پیدا میکند، اظهار کرد: عموما زمانی که میخواهیم به سمت مدرنیته حرکت کنیم، باید از یکسری از اصول، حقایق و رفتارهای فردی فاصله بگیریم، این فاصلهها طبیعتا منجر به بروز انواع آسیبهای اجتماعی در فرد خواهد شد.
وی ادامه داد: در گذشتهای نه چندان دور اگر مروری بر بحث آسیبهای اجتماعی بهویژه حوزه مصرف موادمخدر داشته باشیم، شاهدیم که هر ساله روند گرایش افراد به موادمخدر در حال افزایش است، متاسفانه میل و رغبت افراد جامعه بهخصوص جوانان با افزایش تنوع موادمخدر و تبلیغات وسوسهانگیز در حال افزایش است.
مرتضوی با بیان اینکه امروزه دختران و پسران جوان با هدف دستیابی به تناسب اندام، زیبایی، افزایش تمرکز و ... دست به استعمال انواع مواد مخدر میزنند، گفت: این موضوع در بین زنان و دختران جوان و نوجوان نمود بیشتری دارد، افراد عموما با موادی آشنا میشوند که مصرف آنها میتواند زمینه اعتیاد به موادمخدر را فراهم کند، فرد پس از مصرف این مواد از لحاظ روحی و جسمی وابستگی شدیدی به آن پیدا میکند و به ناچار به سمت مصرف انواع موادمخدر سوق پیدا میکند.
دبیر ستاد مبارزه با موادمخدر چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه به خانوادهها و جوانان نسبت به تبعات مصرف موادمخدر، سیگار و قلیان که بخشی از آن ناشی از حرکت جامعه به سمت مدرنیته است، هشدارهای لازم داده میشود، عنوان کرد: جوانان و خانوادهها باید نسبت به این تبلیغات وسوسه برانگیز و دامهایی که برای آنها از این طریق پهن میشود، هوشیار باشند.
وی افزود: عموما افرادی که به مصرف ماده مخدر "گل" روی میآوردند، در ابتدا معتقد بودند که این ماده اعتیادآور نیست و برای فرد وابستگی ایجاد نمیکند، اما باید گفت وابستگی به این ماده مخدر بسیار بیشتر از سایر موادمخدر است.
مرتضوی با بیان اینکه حضور دختران جوان و نوجوان در جامعه این قشر را در معرض انواع آسیبها قرار داده است، عنوان کرد: اکنون با پدیده زنانگی اعتیاد در کشور مواجه شدهایم، گرایش زنان و دختران جوان به استفاده از موادمخدر افزایش پیدا کرده و نرخ شیوع اعتیاد در بین زنان در حدود ۱۰ درصد رسیده است، این موضوع یک زنگ خطر جدی برای کشور محسوب میشود.
دبیر ستاد مبارزه با موادمخدر چهارمحال و بختیاری یادآور شد: فقدان مهارتهایی از جمله قدرت " نه گفتن"، مهارت تابآوری و مهارت حل مسئله موجب شده است که تا قشر جوان و نوجوان در معرض انواع آسیبهای اجتماعی قرار بگیرند، این افراد فاقد مهارت، عموما نمیتوانند در شرایط حساس تصمیم درست بگیرند و هر تصمیم اشتباه یک عمر پشیمانی را بهدنبال دارد.
وی با اشاره به اینکه والدین باید بر نحوه رفت و آمد نوجوان و جوان، انتخاب دوستان و مراودات فرزندشان بدون ایجاد حساسیت نظارت کنند، گفت: موضوع اعتیاد به یکباره ایجاد نمیشود و برای اینکه شدت آسیب را در این قشر متوجه شویم، نیاز به زمان داریم، معمولا تغییر رفتار و گفتار نوجوان در مراودات او مشخص میشود.