اگر چه روند یک سال اخیر بازار سرمایه از رشد این بازار حکایت دارد اما تقریبا از بهار پارسال بود که با تشویق دولت تعداد زیادی از مردم وارد بورس شدند. با شدت گرفتن روند صعودی بورس تعداد بیشتری از مردم داراییهای خود را به این بازار آوردند.
رشد شارپی شاخص کل تا جایی پیش رفت که در مرداد ماه به بالای دو میلیون واحد برسد؛ اما شاخص دو میلیونی ماندگار نبود و با سرعت افت کرد. افت بازار پس از گذشت ۹ ماه هنوز تمام نشده و بازار به تعادل نرسیده، سرمایههای مردم در صفهای فروش قفل شده و سهامداران بسیاری از پارسال تا حالا ضرر کردهاند.
در شرایطی که سرمایهگذاران هر روز شاهد آب رفتن داراییهایشان هستند، در فضای انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری از وعدههایی برای مالباختگان بورسی میگویند.
محسن رضایی در زمان ثبتنام انتخابات وعده داده بود که در صورت رئیسجمهور شدن «صندوق جبران ضرر مالباختگان بورس» را تاسیس میکند. به تازگی نیز یکی دیگر از کاندیداها از اقدامی برای بورسیها گفته است.
امیرحسین قاضیزاده هاشمی در نشست خبری اعلام برنامههای انتخاباتی خود گفته است: سه روزه میتوان مشکل بازار سرمایه را حل کرد و امیدوارم در روزهای اول «دولت سلام» این بحران حاد برطرف شود.
به نظر میرسد این که قاضیزاده گفته این مشکل در روزهای اول دولتش حل شود احتمالا منظورش حل شدن مسئله به روش محسن رضایی است، یعنی ایجاد «صندوق جبران ضرر مالباختگان».
این روش حل کردن بحران قبلا توسط روحانی برای حل بحران موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز اجرایی شد اما نتیجهای جزء برداشت از جیب مردم و تورم به همراه نداشته است.
آیا مشکل بورس و ضرر سهامداران سه روزه جبران میشود؟ کارشناسان این بازار چه میگویند؟
کارشناسان بازار سرمایه به آینده بورس از چند جنبه نگاه میکنند. یک گروه از آنها حل شدن مشکل بورس را در خود بازار میبینند. آنها میگویند که باید از نمادهای کوچک حمایت شود و صفهای فروش توسط حقوقیها جمع شود تا بازار در یک نقطهای به تعادل برسد.
به عقیده این گروه تا زمانی که ارزش معاملات بازار تغییر نکند وضعیت بازار به همین منوال پیش است.
جنبه دوم: ابهام انتخابات و وزیر اقتصاد بعدی
مسئله دیگری که کارشناسان به آن میپردازند انتخابات است. آنها انتخابات ریاست جمهوری را نوعی ابهام برای بازار میدانند. مشخص نیست وزیر اقتصاد چه کسی است و چه سیاستهایی را در رابطه با بورس اجرایی میکند که نوعی ابهام برای پیشبینی بازار است.
آنها میگویند تا مشخص نشدن نتیجه انتخابات به طور قطع نمیتوان درباره روند شاخص نظری داد اما اگر سیاستهای دولت نسبت به بازار تغییری نکند روند بازار به همین صورت خواهد ماند و صفهای فروش هم سنگینتر میشوند.
در واقع تا زمانی که ابهامات سیاسی در بازار وجود دارد بازار به همین صورت میماند.
جنبه سوم: برجام و تجارت خارجی
جنبه سوم نیز برجام است که به اندازه انتخابات تاثیرگذار است. اگر توافقات برجام شکل بگیرد برخی از گروهها مانند حمل و نقل، بیمه و بانک بهتر از سایر گروهها خواهند بود.
درباره مذاکره نیز این گمانه وجود دارد که در صورت احیای برجام شرکتهای خارجی تا زمان تثبیت شرایط برجام برای ورود به بازارهای ایران دست به عصا عمل میکنند.
اما اگر مذاکرات برجام به نتیجهای نرسد گروههای کامودیتی محور، فلزات اساسی و پترو پالایشیها میتوانند از گروههای پیشرو در بازار باشند.
در مجموع کارشناسان میگویند که مهمترین عامل تاثیرگذار روی روند بورس برگشت اعتماد به بازار است. اما در خوشبینانهترین سناریور در پاییز امسال و در بدبینانهترین حالت در بهار سال آینده این صفهای فروش جمع میشود که به نوعی بهبود بازار است.